راوێژکاری سەرۆکوەزیرانی عێراق بۆ کاروباری هەڵبژاردن دڵنیایدا کە هەڵبژاردن لەکاری خۆیدا ئەنجامدەدرێت و جەختیش دەکاتەوە، کە هەڵبژاردن دواناخرێت بۆ کاتێکی دیکە.

باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە بەغدا رایگەیاند، ئەمریکا بەم دوایانە نۆ ملیۆن و ٧٠٠ هەزار دۆلاری پێشکەشی رێکخراوی یۆنامی کردووە لە عێراق، ئەوەش بە مەبەستی هاوکاریکردنی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنەکانی عێراق.

دەستەی کەشناسی عێراق رایگەیاند، کەشوهەوای دوو رۆژی داهاتوو ساماڵ دەبێت لەگەڵ بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرما لە زۆربەی ناوچەکانی عێراقدا. لە کاتێکدا، پلەکانی گەرما لە هەرێمدا بەشێوەیەکی بەرچاو نزم بوونەتەوە.

نوری مالکی سەرۆکی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا رایگەیاند، هاوپەیمانیەتەکەی پابەندە بە بەژداریکردن لە هەڵبژاردنەکانی پێشوەختەی پەرلەمان کە بڕیارە لە ١٠ ى تشرینی یەکەمی داهاتوو ئەنجامبدرێت.

میدیا عێراقییەکان بڵاویانکردەوە، کەمێک پێش ئێستا بە مووشەک هێرشکرایەسەر ناوچەی سەوزی بەغدا و تا ئێستاش ئاماری زیانە گیانیی و ماددییەکان نەزانراوە.

لە کەوتنە خوارەوەی هەلیکۆپتەرێکدا لە خورماتوو پێنج کەس گیانیان لەدەستدا

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، ئەو کەسانەی خوازیارن وەک کارمەندی کۆمسیۆن خۆیان تۆماربکەن، ئەوا ١ی مانگی ئاب کۆتا وادەی خۆتۆمارکردنە. دەشڵێت، "پێویستە ئەوانەی فۆڕمی دامەزراندن وەردەگرن لەماوەی سێ رۆژدا فۆرمەکان بگەڕێننەوە".

سەرۆکوەزیرانی عێراق رایگەیاند، لە ئێستادا پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و ئەمریکا چوەتە قۆناغێکی نوێوە و تا کۆتایی ئەمساڵیش هێزە شەڕکەرەکانی ئەمریکا دەکشێنەوە.

وته‌بێژى فه‌رمانده‌ى گشتى هێزه‌ چه‌كداره‌كانی عێراق رایگەیاند، بەغدا پێویستى ده‌بێت له‌ هاوپه‌یمانى نێوده‌وڵه‌تى په‌یوه‌ندییه‌كى باشى هه‌بێت لەگەڵ هاوپه‌یمانى نێوده‌وڵه‌تى.

نوسراوی سەر پارچە کاغەزەکەی سەرۆکی ئەمریکا لە دیدارەکەی لەگەڵ کازمی سەرنجی میدیاکان و جیهانی بۆ خۆی راکێشا، بایدن لە رێگای ئەم نوسراوەوە پەیامی هۆشداریدا بە ئێران و تێیدا نوسراوە ئەمریكا ئامادەیە وەڵامی هێرشەكان بداتەوە و دەبێت ئێرانیش هێرشەكانی رابگرێت، ئەم پەیامەی بایدن وەک وەڵامێک بوو بۆ ئەوانەی پێیان وایە ئەمریكا لە ترسی میلیشیاكان عێراق جێدەهێڵێت.

عەلی عادل یوتیوبەری عێراقی دوای ئەوەی لە رێگەی گرتە ڤیدیۆیەکەوە بانگەوازێکی ئاڕاستەی جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکا کرد و دواتر لەگەڵ کازمیدا کۆبووەوە لە ئێستادا بە ترس و دڵەڕاوکێیوە لە ماڵەکەی دێتە دەرەوە.

میدیا عێراقییەکان بڵاویانکردەوە ، هێزە ئەمنییەکان کەسێكیان بەتۆمەتی کوشتنی کوڕی چالاکوانی دیار فاتمە ئەلبەهادلی لە باشوری عێراق دەستگیرکردووە.

چاوگێکی ئاگاداری عێراقی رایگەیاند، فەرماندەی فەیلەقی قودسی سەربە سوپای پاسدارانی ئێران، بەر سەردانێکی نهێنی و رانەگەیەنراو گەیشتووەتە بەغدا.

دوای کۆبوونەوەی سەرۆکی ئەمریکا و سەرۆکوەزیرانی عێراق، هەردوو وڵات راگەیەنراوێکی هاوبەشیان بڵاوکردەوە و تیایدا هاتووە، "تا کۆتایی ئەمساڵ هێزە شەڕکەرەکانى ئەمریکا لە عێراق دەکشێنەوە."

نەتەوەیەکگرتووەکان گرێبەستێکی لەگەڵ کۆمپانیایەکی ئەڵمانی واژۆکرد بۆ سەرپەرشتیکردنی هەڵبژاردنەکان و چاودێریکردنی ئامێرەکانی دەنگدان، تاوەکو رێگری تەواوبکرێت لە کاری ساختەکاری.

بانکی ناوەندی عێراق رایگەیاند، هیچ کەسێک بۆی نییه بێتە نێو بانکی ناوەندییەوە بەبێ ئەوەی ڤاکسینی کۆڕۆنای وەرگرتبێت. دەشڵێت، "لەکاتی دەوام دەبێت هەمووان پابەند بە بەستنی دەمامک بن".

ماوەی چەند رۆژێکە شاندێکی عێراق بە سەرۆکایەتی وەزیری دەرەوە گەیشتوونەتە ئەمریکا و لەگەڵ شاندی دانوستانکاری ئەو وڵاتە بە سەرۆکایەتی وەزیری دەرەوە لە گفتوگۆدان بە ئامانجی رێکخستنی پەیوەندییەکانی نێوان دوو وڵات و کشانەوەی هێزەکانی ئەمریکا لە سەر خاکی عێراق و دانانی ستراتیجی داهاتووی ئەمریکا لەو وڵاتەدا.

دەستەی کەشناسی عێراق رایگەیاند، پێشبینییەکان ئەوەیان دەرخستووە لەماوەی دوو رۆژی داهاتوو پلەکانی گەرما بەشێوەیەکی بەرچاو بەرز دەبنەوە وگەرمایەکی بەهێز روو لەپارێزگاکان دەکات. کەشناسی جیهانیش دەڵێت، "دورگەی سامۆوا لە باشوری نیوەگۆی زەوی بە تۆمارکردنی ٥٣.٧ پلەی سیلیزی بە گەرمترین ناوچەی جیهان دادەنرێت".

چاوگێک لە شاندی دانوستانکاری عێراقی رایگەیاند، تا ئێستا لەگەڵ ئەمریکا نەگەیشتوونەتە هیچ رێککەوتنێک لەبارەی کشانەوەی هێزەکانی ئەمریکا لە عێراق، دەشڵێت، "ئێمە داوامان کردووە راهێنەر و راوێژکاری سەربازی بمێننەوە و ئەمریکاش دەیەوێت هێز بهێڵێتەوە."

چاوگێکی ئەمنی عێراق رایگەیاند، بەهۆی هێرشێکی چەکدارانی داعشەوە لەسنوری پارێزگای کەرکوک، سێ ئەندامی پۆلیسی فیدڕاڵی کوژران و دوانی دیکەش بیریندار بوون.

فوئاد حسێن وەزیری دەرەوەی عێراق لە کۆنفڕانسێکی رۆژنامەنوسیدا لەگەڵ هاوتا ئەمریکییەکەیدا رایگەیاند، هێزە ئەمنییەکانی وڵات هێشتا پێویستیان بەو بەرنامانە هەیە کە ئەمریکا بۆ مەشق و پڕچەککردن و پرۆسەکردن و دروستکردنی دایناون.

بەریتانیا سزا بەسەر پێنج کەسدا دەسەپێنێت، کە یەکێکیان بەرپرسێکی دیاری عێراقیە.

کەشناسی عێراق لەبارەی ئەو لافاو و زریانەی چەند وڵاتێکی ئەوروپای گرتووەتەوە روونکردنەوە دەدات و دەڵێت، ناگاتە عێراق.

یوتیوبەرە عێراقییەکە رایگەیاند، ئامانجم ئەوەنییە بڕۆم بۆ ئەمریکا، بەڵکو تەنها دەمەوێت دەنگم بە جیهان بگات.

وەزارەتی نەوتی عێراق رایگەیاند، هەر کۆمپانیا و لایەنێک بتڵی گاز لەدەرەوەی وڵات هاوردە بکات و بەگوێرەی رێنماییەکانی وەزارەت نەبێت ئەوا سزایەکی توند دەدەرێت. دەشڵێت، "هەر کارگەیەکی ناوخۆیی پابەندی رێنماییەکان نە بێت بە غرامەکردنی بڕی دوو ملیۆن دینار و داخستنی کارگەکەی بۆ ماوەی مانگێک سزا دەدرێت".

بەهۆی سڵاوی سەربازی لەلایەن سێ ئەفسەری عێراقی لەکاتی سرودی نەتەوەیی توركمانی، وەزارەتی ناوخۆ لیژنەیەکی لیکۆڵینەوەیان لەسەر دەگرێت، بەڵام تا ئێستا هیچ رێوشوێنێک بەرامبەریان نەگیراوەتە بەر.

شارەزایەکی بواری کەشناسی رایگەیاند، بەغدای پایەتەختی عێراق لە ئەمڕۆدا بەرزترین پلەی گەرمای تۆمارکردووە و پلەی گەرما گەیشتە ٥١ پلەی سیلیزی لە ناوچە سێبەرەکاندا، بەوپێیەش بەرزترین پلەی گەرمایە لە عێراقدا.

چاوگێکی ئەمنی بە میدیاکانی عێراقی راگەیاندووە، شەوی رابردوو ژمارەیەک چەکداری داعش، ھێرشیانکردووەتە سەر خاڵێکی فیرقەی ٦٦ی سوپای عێراق لە ناوچەی مەتیبحە رۆژهەڵاتی پارێزگای سەڵاحەدین و بەوهۆیەشەوە، دوو سەربازی سوپای عێراق کوژراون و سێی دیکەش برینداربوون.

دەستەی کەشناسی عێراق رایگەیاند، ئەمرۆ کۆتا ڕۆژی ئەم شەپۆلە گەرمایەیە کە لە چەند رۆژی رابردوودا رووی لە ناوچەکانی عێراق و هەرێم کرد و لە سبەینێوە بە شیوەیەکی بەرچاو پلەکانی گەرمی لە سەرانسەری عێراق دادەبەزێیت.

وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا رایگەیاند، کۆتایی ئەم هەفتەیە دیالۆگی ستراتیژی نێوان عێراق و ئەمریکا بەڕێودەچێت و پرسی مانەوە یان کشانەوەی هێزەکانی ئەمریکا لەعێراق تەوەری سەرەکی گفتوگۆکانیان دەبێت.

وەزارەتی تەندروستیی و ژینگەی عێراق، گەیشتنی کاروانێکی دیکەی ڤاکسینی کۆرۆنای لە جۆری فایزەر راگەیاند.

وەزارەتی بەرگریی عێراق دەستگیرکردنی بەناو والی بەغدای لە رێکخراوی تیرۆریستی داعش لە ئۆپەراسیۆنێکدا کە لە سێ پارێزگا بەڕێوەچووە، راگەیاند.

پاش ئەوەی شەوی رابردوو، تەقینەوەیەک لە بازاڕێکی میللی شاری سەدری بەغدا روویدا، بەگوێرەی زانیارییەکانی چاوگێک بۆ ئاژانسی ئەنادۆڵ، لەئێستادا ئاماری کوژراوان گەشتوەتە ٣٠ کوژراو و ٦٠ بریندار. هاوکات، گرووپی چەکداری داعش بەرپرسیارێتی تەقینەوەکەی لەئەستۆ گرتووە.

وتەبێژی فەرماندەی گشتیی ھێزە چەکدارەکانی عێراق ئاشكرایكرد، سەرۆکوەزیرانی عێراق، فەرمانی دەستبەسەرکردنی بۆ فەرماندەی ئەو هێزە ئەمنییە دەکردووە کە ئەرکی پاراستنی ئەو بازاڕە میللیەی ناوچەی سەدری لە ئەستۆدابوو، کە ئێوارەی ئەمڕۆ تەقینەوەیەک تیایدا روویدا.

پاش ئەوەی پەیامنێری ئێن ئاڕ تی لە بەغدا رایگەیاند، تەقینەوەیەکی بەهێز لە بازارێکی ناوچەی سەدری بەغدا روویداوە، لە ئێستادا بەگوێرەی زانیارییە میدیاییەکان ئاماری کوژراوەکان بۆ زیاتر لە ٢٠ کەس بەرزبووەتەوە و دەیانی دیکەش برینداربوون.

ئەندامێکی لیژنەی ئاسایش و بەرگری پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، داعش ناتوانێت لە عێراقدا خۆی رێکبخاتەوە و وەک بەڵگەی قسەکانیشی دوو هۆکاری خستووەتەڕوو.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی لە بەغدا رایگەیاند، تەقینەوەیەکی بەهێز لە بازارێکی ناوچەی سەدری بەغدا روویداوە و بەپێی زانیارییە سەرەتاییەکان بریندار هەیە.

پاش ئەوەی گەنجێکی عێراقی هەڕەشەی خۆفڕێدانی لە سەربانی خانووەکەی خۆیان کرد و وتبووی ئەگەر بێت و سەرۆکی ئەمریکا بەدەم داواکارییەکانییەوە نەچێت خۆی فڕێدەداتە خوارەوە؛ یاریدەدری کاروباری وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا بۆ کاروباری رۆژهەڵاتی نزیک پەیامێکی تایبەتی بۆ نارد و داوای لێکرد کە لە بڕیارەکەی پەشیمان بێتەوە.

لەدیدارێکی رۆژنامەنوسیدا مستەفا کازمی رایگەیاند: "لەگەڵ ئەوەی سێجار ھەوڵی تیرۆرکردنم دراوە، ھیچ نیگەران نییم و ناشترسم".

وەزارەتی تەندروستیی و ژینگەی عێراق لە راگەیەنراوێکدا ئاماری ٢٤ کاتژمێری رابردووی سەبارەت بە ڤایرۆسی کۆرۆنای نوێ (COVID-19) و ئەو کەسانەی کە ڤاکسین-یان وەرگرتووە، بڵاوکردەوە.

رێکخراوی ئۆپیک پڵەس رایگەیاند، رێککەوتوون لەسەر ئەوەی هەریەک لە وڵاتی عێراق و کوەیت رۆژانە بڕی ١٥٠ هەزار بەرمیل نەوتی زیادە بەرهەمبهێنن.

چاوگێکی ئەمنی لە پارێزگای سەحەلادین رایگەیاند، بەهۆی رووداوێکی هاتوچۆوە پێنج کەس کە سەرجەمیان ئەندامی یەک خێزانن گیانیانلەدەستدا و سێ کەسی دیکەش بریندار بوون.

راوێژكارێکی سه‌رۆكوه‌زیرانی عێراق، ئامانجه‌كانی سه‌ردانه‌كه‌ی كازمی بۆ ئەمریکا ئاشكراكرد و دەڵێت، کازمی كارده‌كات بۆ گواستنه‌وه‌ى په‌یوه‌ندییه‌كان له‌گه‌ڵ واشنتن بۆ چوارچێوه‌یه‌كى ئابورى.

وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق رایگەیاند، ٧٧ کۆچبەری عێراقی بە خواستی خۆیان لە تورکیاوە گەڕاونەتەوە.

بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی گشتی حکومەتی عێراق رایگەیاند، بەهۆی رووداوێکی هاتوچۆوە چوار کەس گیانیان لەدەستدا و پێنج کەسی دیکە برینداربوون؛ کە سەرجەمیان ئەندامی یەک خێزانن.

کۆمپانیای ریستاد ئینێرجی نێودەوڵەتی بۆ راوێژکاری و کۆکردنەوەی زانیاری لەبارەی وزەوە لە جیهان رایگەیاند، نەوتی یەدەگی عێراق کەمترە لەو رێژەیەی حکومەتی ئەو وڵاتە ئاشکرای کردووە. دەشڵێت، "نەوتی یەدەگی جیهنا کە دەتوانرێت دەربهێنرێت بە رێژەی ٩.٣% کەمیکردووە".

سەرۆکی هاوپەیمانی نەسر رایگەیاند، پشتیوانی لە داواکارییەکەی موقتەدا سەدر دەکات بۆ ئەنجامدانی چاکسازی و دورخستنەوەی گەندەڵکاران.

کۆشکی سپی رایگەیاند، ٢٦ی تەموز سەرۆک وەزیرانی عێراق سەردانی واشنتۆن دەکات و لەلایەن سەرۆکی ئەمریکاوە پێشوازی لێدەکریت. دەشڵێت، "ئامانج لەسەردانەکە جەختکردنەوەیە لەسەر هاوبەشی ستراتیجی نێوان ئەو دوو وڵاتە".

سەرۆکوەزیرانی عێراق رایگەیاندووە، بکوژانی هیشام هاشمیان دەستگیرکردووە و ئەمشەویش لە تەلەفزیۆنی فەرمی حکومەتەوە دانپێدانانیان بڵاودەکرێتەوە.

حەسەن کەعبی جێگری یەکەمی سەرۆکی پەرلەمان ئاشکرایکرد کە بۆ خولی داهاتووی پەرلەمانی عێراق خۆکاندیدکردنی خۆی هەڵوەشاندووەتەوە و دەڵێت، بەشداری هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمان ناکات.

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق دوای راگەیاندنەکەی موقتەدا سەدر سەرۆکی رەوتی سەدر لەبارەی کشانەوەی رەوتەکەی لەهەڵبژاردنی داهاتوی پەرلەمان، رایگەیاند، کۆمسیۆن دەرگای پاشەکشەکردنی پارت و لایەنەکانی داخستووە و ناتوانن بکشێنەوە.

موقتەدا سەدر رێبەری رەوتی سەدر رایگەیاند، کە بەشداری هەڵبژاردنەکانی ئەمساڵی عێراق ناکەن و دەست لە حکومەتی ئێستا و داهاتوو دەکشێننەوە.

وەزارەتی کارەبای عێراق رایگەیاند، هێڵی گواستنەوەی وزەی کارەبای ئەمین- خۆرهەڵاتی بەغدا٢ بە بۆمبی چێنراو هێرشی کراوەتەسەر و زیان بە تاوەری ژمارە ٣٩ گەیشتووە.

وەزارەتی تەندروستی و ژینگەی عێراق رایگەیاند، ژمارەی ئەو کەسانەی لە رووداوی ئاگر کەوتنەوەی نەخۆشخانەی ئیمام حسێن گیانیان لەدەستداوە ٦٠ هاوڵاتین. دەشڵێت، "٢١ کەس لەوانەی گیانیانلەدەستداوە ناسنامەیان نادیارە".

دادگای پێداچوونەوەی پارێزگای زیقار بڕیاریدا بە دەستگیرکردنی ١٣ بەرپرسی بەڕێوبەرایەتی تەندروستی پارێزگاکە و لەنێویشیاندا بەڕێوبەری گشتی بەڕێوبەرایەتییەکە هەیە.

پاش ئەوەی شەوی رابردوو ئاگر لە نەخۆشخانەی ئیمام حسێنی پارێزگای زیقار کەوتەوە و بەهۆیەوە ٦٣ کەس گیانیان لەدەستدا و ٥٠ی دیکە برینداربوون، مستەفا کازمی لەگەڵ وەزیران و بەرپرسانی ئەمنیدا کۆبووەوە و چەند بڕیارێکی دەرکرد.

پاش ئەوەی شەوی رابردوو ئاگر لە نەخۆشخانەی ئیمام حسێنی زیقار کەوتەوە، ئاماری گیان لەدەستدانەکان بە ئاگرەکە بەرزبووەتەوە و بەپێی دوایین زانیارییەکان، تاوەکو ئێستا ٥٢ کەس گیانیان لەدەستداوە و ٢٢ کەسیش بریندارن.

بەپێی دوایین ئامارەکانی وەزارەتی ناوخۆی عێراق، ژمارەی گیانلەدەستدانەکانی ئاگرەکەی زیقار گەیشتووەتە ٣٨ کەس و دوو لەو کەسانەشی گیانیان لەدەستداوە، کارمەندی نەخۆشخانەکەن.

ئاگر لە نەخۆشخانەی ئیمام حسێنی تایبەت بە توشبووانی کۆرۆنا لە زیقار کەوتەوە و بەهۆیەوە تاوەکو ئێستا ٢٠ کەس گیانیان لەدەستداوە و زیاتر لە ٣٠ کەسیش بریندارن.

نەخۆشخانەی ئیمام حسێنی تایبەت بە توشبووانی کۆرۆنا لە زیقار ئاگریگرت و بەهۆیەوە تاوەکو ئێستا ٢٥ کەس گیانی لەدەستداوە و بە روونیش دیار نییە کە چەند کەس سوتاوە، بەڵام بەپێی سەرچاوە عێراقییەکان سەرو ٣٠ کەس دەبێت.

ناوەندی ئامار لە وەزارەتی پلاندانانی عێراق رایگەیاند، ژمارەی دانیشتووانی عێراق بووەتە زیاتر لە ٤٠ ملیۆن کەس.

هەوڵێکی نێوەندگیری هادی عامری بەرپرسی گروپی هاوپەیمانی فەتح، بۆ هێورکردنەوەو راگرتنی هێرشەکانی چەند گروپێکی حەشدی شەعبی بۆ سەر ئەمریکا شکستیخوارد.

لیژنەی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی لە پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، لیژنەکەیان لە رێگەی موچەی چاودێری و پارێزگاری کۆمەڵایەتی و زیادکردنی بڕی موچەی منداڵانی بێ باوک، چارەسەری کێشەی کەمی داهات و کارکردن بە منداڵانیان کردووە.