تەقینەوەیەک لە ناوچەی توڵا باشوری مۆسکۆی پایتەختی روسیا روویدا و بەهۆیەوە دوو کەس برینداربوون.

سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، هێرشەکانی ئەم دواییەی ئەمریکا بۆسەر ئێران لە سوریا بە ئامانجی پاراستنی بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا بووە و وەڵامێک بوون بۆ ئەو هێرشەی ئێران کردییە سەر هێزەکانیان لە سوریا.

لە کاتی سەردانیکردنی سەرۆکی ئەمریکا بۆ ماڵی سەرۆکوەزیرانی کەنەدا، کوڕی سەرۆکوەزیرانی کەنەدا بە بێ پێڵاو و بە جلی پیسەوە پێشوازی لێکردووە و ئەوەش کاردانەوەی لێکەوتەوە.

کەشناسی ئەمریکا رایگەیاند، زریانێکی بەهێز ناوچەکانی باشوری وڵاتەکەی گرتووەتەوە و بەهۆیەوە ٢٣ کەس گیانیان لدەستداوە و مەترسی لەسەر ژیانی هاوڵاتییان دروست کردووە.

کۆشکی ئیلیزێ رایگەیاند، سەرۆکی فەڕەنسا لە مانگی نیساندا سەردانی چین دەکات و لەگەڵ هاوتا چینییەکەی کۆدەبێتەوە و لەبارەی دۆسییەی ستراتیجی و ئاڵنگارییە نێودەوڵەتییەکان و هاوکاریکردن بۆ رووبەرووبوونەوەی گرفتە گەورەکان و گرفتی ئابوری و جەنگی ئۆکرانیاوە گفتوگۆدەکەن.

ژمارەی گیانلەدەستدان بەهۆی هێرشەکەی ئەمریکا بۆ سەر کۆگایەکی ئێران لە سوریا بۆ ١٩ کەس و سەرۆکی ئەمریکاش هەڕەشە لە ئێران دەکات.

ئیلۆن مەسک بەڕێوەبەری جێبەجێکاری تۆڕی کۆمەڵایەتی تویتەر رایگەیاند، هێمای "هێڵی شین" کە بە ئەکاونتی پشتڕاستکراوە "ڤێریفای" ناسراوە، لەمەودوا دەتوانرێت لە سەرانسەری جیهاندا بەکاربهێنرێت.

کۆریای باشوور داوای ٨٠ ملیۆن دۆلار لە کۆریای باکوور دەکات لە بەرامبەر پێدانی کەرەستەی خاوی پیشەسازیی کە لە چوارچێوەی رێککەوتنێک لە ساڵی ٢٠٠٧دا بەو وڵاتەی داوە.

نێردەی نەتەوەیەکگرتووەکان بۆ چاودێری مافەکانی مرۆڤ لە روسیا و ئۆکرانیا رایگەیاند، ئەو دوو وڵاتە لە ئەنجامدانی تاوانی جەنگ تێوەگلاون و ئۆکرانیا ٢٥ دیلی روسیای کوشتووە و روسیاش ١٥ دیلی ئۆکرانیای دوای دەستگیرکردنیان بە ماوەیەکی کەم کوشتووە.

دوو زیندانی لە ئەمریکا چەند هەفتەیەک بە فڵچەی ددان سەرقاڵی کونکردنی دیواری زیندانەکەیان بوون، پاش کونکردنی دیوارەکە و هەڵهاتنیان لە زیندان، دواى چەند کاتژمێرێک دەستگیرکرانەوە.

بۆ بەشداریکردن لە لوتکەی ئابووری وڵاتەکە باشوری ئەفریقا سەرۆکی روسیای بانگهێشتی وڵاتەکەی کرد.

جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتیمانی روسیا رایگەیاند، لە هیچ شتێک ناگەڕێنەوە ئەگەر پێویست بکات هێزەکانیان رەوانەی لڤیڤ و کیێڤی پایتەختی ئۆکرانیا دەکەن.

بوومەلەرزەیەک بە گوڕی ٥.٤ پلە بەپێوەری رێختەر کەناراوەکانی بەشی ناوەڕاستی ژاپۆنی هەژاند و چەقی بوومەلەرزەکە بە دیاریکراوی لە دووری ٦٢١ کیلۆمەتر لە شاری یۆکۆسۆکا بووە.

بەرپرسێکی حکومی هەنگاریا رایگەیاند، بڕیاری دەستگیرکردنی سەرۆکی روسیا لە وڵاتەکەی جێبەجێ ناکرێت، چونکە ئەو بڕیارە هاوتا نییە لەگەڵ بنەماکانی دەستووری هەنگاریا. دەشڵێت، "بڕیاری دەستگیکردنی سەرۆکی روسیا سوودی نییە."

جێگری سەرۆکوەزیرانی روسیا رایگەیاند، لە مانگی ئازاردا روسیا رۆژانە ٥٠٠ هەزار بەرمیل بەرهەمهێنانی نەوت کەمدەکاتەوە.

بانکی فیدراڵی ئەمریکا دووبارە نرخی سوودی بەرزکردەوە، سەرەڕای ئەوەی کە ئەم هەنگاوە مەترسییەکانی ناجێگیری دارایی لە دوای زنجیرەیەک شکستی بانکی زیاد دەکات.

دوای ئەوەی روسیا بە هەڕەشە وەڵامی راگەیەنراوی دادگای تاوانی نێودەوڵەتی دایەوە، دادگا لە بەرامبەردا دەڵێت، "رێکاری تایبەتی خۆمان دەبێت بەرامبەر داوکارانی گشتی."

بانکی نێودەوڵەتی رایگەیاند، ئۆکرانیا بۆ دەستکردن بە پرۆسەی دووبارە ئاوەدانکردنەوەی وڵاتەکەی، پێویستی بە ٤١١ ملیار دۆلار هاوکاری هەیە.

سەرۆکی ئۆکرانیا سەردانی بەرەکانی پێشەوەی جەنگی لە شاری باخموت کرد کە ناوچەی سەرەکی جەنگی نێوان روسیا و ئۆکرانیایە.

رێکخەری پەیوەندییە ستراتیژییەکانی ئەنجوومەنی ئاسایشی نیشتمانی کۆشکی سپی ئەمریکا رایگەیاند، ئەگەر سەرۆکی ئۆکرانیا بڕیاری بەرپاکردنی ئاشتی بدات ئەمریکاش پاڵپشتی دەکات بەڵام لە ئێستادا پشتیوانی لە ئاگربەستێک ناکەن کە تێیدا ئۆکرانیا زیانی بەربکەوێت.

نەتەوەیەکگرتووەکان جارێکی دیکە داوای لە بزووتنەوەی تاڵیبان لە ئەفغانستان کرد ناوەندەکانی خوێندن و زانکۆکان بەڕووی کچاندا بکاتەوە.

لە دووەم رۆژی سەردانەکەیدا بۆ روسیا، شی جین بینگ سەرۆکی چین رایگەیاند، وڵاتەکەی بەردەوام دەبێت لە پاراستنی پەیوەندییەکانی لەگەڵ روسیا و پێشەنگی سەرجەم پەیوەندییەکانی دەداتە ئەو وڵاتە و وتیشی، "هەردوولامان دوو وڵاتی گەورە و هاوبەشی ستراتیجین."

وەزیری بەرگری ئیستۆنیا رایگەیاند، وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا رێککەوتن لەسەر پلانێکی دووملیار یۆرۆیی بۆ رەوانەکردنی یەک ملیۆن تۆپی دوورهاوێژ بۆ ئۆکرانیا لە ماوەی ساڵی داهاتوودا. دەشڵێت، "ئەوەش لە رێی پێدانی تەقەمەنییەکانی خۆیان و یەکگرتنیان بۆ کڕینی تەقەمەنی زیاتر".

دەستەی کەشناسی پاکستان رایگەیاند، بوومەلەرزەیەک بە گوڕی ٧.٧ پلە بە پێوەری رێختەر چەند ناوچەیەکی ئەو وڵاتەی هەژاندووە و لە ئەفغانستانی دراوسێی پاکستانیش بوومەلەرزەیەک بە گوڕی ٦.٨ پلە بە پێوەری رێختەر تۆمارکرا.

وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، نابێت جیهان بە هیچ بڕیارێکی تاکتیکی لەلایەن روسیا و بە پاڵپشتی چین یان هەر وڵاتێکی دیکە بۆ راگرتنی شەڕی ئۆکرانیا لەسەر مەرجەکانی خۆی، فریو بخوات. دەشڵێت، "گومانیان لە دەستپێشخەرییەکەی چین هەیە".

لەکاتی سەردانی سەرۆکی چین بۆ مۆسکۆ سەرۆکی روسیا لە فڕۆکەخانە پێشوازی لێنەکرد و ئەوەش لە تۆڕەکۆمەڵایەتییەکاندا مشتومڕی بەدوای خۆیدا هێنا، کە ئاخۆ هۆکارەکەی چی بووە؟

نوێنەری باڵای سیاسەتی دەرەوە و ئاسایشی یەکێتی ئەوروپا رایگەیاند، ئەگەر سەرۆکی روسیا گەشت بۆ هەر یەک لەو ١٣٠ وڵاتەی ئەندامن لە دادگای تاوانی نێودەوڵەتی بکات، ئەوا راستەوخۆ دەستگیر دەکرێت.

رێکخەری سیاسەتی دەرەوە و کاروباری ئاسایشی یەکێتی ئەوروپا رایگەیاند، ئەو پێداویستییە سەربازییانە بۆ ئۆکرانیا دابیندەکەن کە ئەو وڵاتە پێویستی پێیەتی.

کۆشکی کرملین داوای لە بەرپرسانی وڵاتەکەی کردووە وەک خۆ ئامادەکردنێک بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی روسیا لە ساڵی داهاتوودا، مۆبایلی ئایفۆن بەکارنەهێنن.

پۆڵەندا رایگەیاند، لە ماوەی زیاتر لە ساڵێکی جەنگدا ژمارەی ئەو پەنابەرە ئۆکرانیانەی روویان لەو وڵاتە کردووە ١٠ ملیۆن و ٥٠٠ هەزار کەسی تێپەڕاندووە.

وەزیری ناوخۆی بەریتانیا بۆ تاوتوێکردنى رێوشوێنەکانى گواستنەوەى کۆچبەرانى نایاسایی سەردانى وڵاتى روانداى کرد.

بەڕێوەبەری پۆلیسی ناوخۆیی بەنگلادیش رایگەیاند، بەهۆی رووداوێکی هاتووچۆوە لە ناوچەی شەبشار لە باشوری ئەو وڵاتە ١٧ کەس گیانیانلەدەستداوە و ٢٥ کەسیش برینداربوون.

پاش زیاتر لە ساڵێک لە جەنگ؛ میدیا روسیەکان بڵاویان کردووەتەوە سەرۆکی ئەو وڵاتە بە سەردانێک گەیشتووەتە شاری ماریۆپۆل لە ئۆکرانیا کە لە ژێر دەسەڵاتی سوپای روسیادایە.

ناوه‌ندی لێكۆڵینه‌وه‌ جیۆلۆجییه‌كانی ئەمریکا بڵاویکردەوە، کاتژمێر ١٢:١٢ بە کاتی ناوخۆی ئیكوادۆر، بوومەلەرزەیەک بە گوڕی ٦.٧ پلە له‌ دووری شه‌ش کیلۆمەتر لە باکووری خۆرهەڵاتی شاری بالاو روویدا.

سەرۆکی ئۆکرانیا سزای بەسەر ١٤١ کیانی فەرمی و ٣٠٠ کەسدا سەپاند لە نێویاندا سەرۆکی سوریا هەیە.

وەزیری ژێرخانی ئۆکرانیا رایگەیاند، بڕیار دراوە رێککەوتننامه‌ی رێڕەوی دانەوێڵە بۆ ماوەی ١٢٠ رۆژ درێژبکرێتەوە.

تۆڕی کۆمەڵایەتی یوتیوب دووبارە کارا کردنەوەی هەژماری تایبەت بە دۆناڵد ترەمپی سەرۆکی پێشووی ئەمریکای راگەیاند.

بەهۆی هاتنی مانگی رەمەزانەوە وڵاتی بەریتانیا دراوێکی نوێ لە زێڕ دروستدەکات و وێنەی کەعبەی لەسەر دادەنێت.

پاش دەرکردنی بڕیاری دەستگیرکردن بۆ سەرۆکی روسیا لەلایەن دادگای لاهای نێودەوڵەتی بۆ تاوانەکان، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی روسیا وەڵامی بڕیارەکەی دادگای دایەوە.

توێژینەوەیەکی ئاسمانی نوێ دەریخستووە، ئەگەری هەیە ئاو لە شێوەی بەستەڵەک لەسەر چەند شوێنێکی دیاریکراوی هەسارەی مەریخ بوونی هەبێت.

وەزارەتی دەرەوەی چین بڵاویکردەوە، لە نێوان ٢٠ تاوەکو ٢٢ی ئازاردا سەرۆکی چین سەردانی مۆسکۆ بکات و لەگەڵ سەرۆکی روسیادا کۆببێتەوە.

بەهۆی زریانی فریدییەوە کە وڵاتانی باشوری ئەفریقای گرتووەتەوە زیاتر لە ٤٠٠ کەس گیانیلەدەستدا و چەندان کەسی دیکەش بریندار بوون.

بە تۆمەتی ئەنجامدانی تاوانی جەنگ، دادگای نێودەوڵەتی تاوانەکان فەرمانی دەستگیرکردنی بۆ سەرۆکی روسیا و بە تۆمەتی پێشێلکاری مافی منداڵان بۆ کۆمیساری مافەکانی منداڵان لە ئۆفیسی سەرۆکی فیدراسیۆنی روسیا دەرکرد.

کۆشکی کریملن رایگەیاند، جەنگ ئۆکرانیا زیاتر لەوەی پلانی بۆ داڕێژرا بوو درێژەی کێشا. دەشڵێت، "ململانێکانمان لەگەڵ کیێڤ گۆڕاوە بۆ ململانێ لەگەڵ ناتۆ."

سەرۆک کۆماری مالاوی لە باشوری ئەفریقا رایگەیاند، بەهۆی گەردەلولی فریدی و ئەو بارانە بەخوڕەی بووەتە هۆی دروستبوونی لافاو ٣٢٦ هاوڵاتی گیانیان لەدەستداوە و زیاتر لە ١٨٣ هەزار هاوڵاتی دیکەش ئاوارەبوون.

سوپای ئەمریکا ڤیدیۆی ساتی پێکدادانی فرۆکە جەنگییەکەی روسیا و فرۆکە بێفرۆکەوانەکەی ئەمریکای لە ئاسمانی دەریای رەش بڵاوکردەوە.

وەزارەتی بەرگری روسیا و چین رایانگەیاند، لە رێکەوتی ١٥ بۆ ١٩ی ٣ی ٢٠٢٣ چین و ئێران و روسیا مەشقێکی سەربازیی دەریایی هاوبەش لە کەنداوی عومان ئەنجام دەدەن.

کۆشکی کرملین رایگەیاند، روسیا نابێتە هەڕەشە بۆ سەر سوید و فینلەندا کە بەنیازن بچنە ناو ناتۆوە، هەرچەندە تورکیا رێگرە لە ئێستادا.

کتێبی گینس بۆ ژمارە پێوانەییەکان رایگەیاند، خانمێکی ئەمریکی وەک خاوەنی زۆرترین ئەزموون و بەردەوامی لەپێشکەشکردنی هەمان بەرنامەی رادیۆییدا ناوی چووە کتێبی گینسەوە.

حکومەتی ئەمریکا رایگەیاند، پێویستە بەرنامەی تیک تۆک بفرۆشرێت و لەو کۆمپانیای ئێستا خاوەنداری دەکات جیابێتەوە، ئەگەرنا لە تەواوی ئەمریکا قەدەغە دەکرێت.

دەزگای ئاسمانی ئەمریکی "ناسا" وێنەی ئەستێرەیەکی زەبەلاحی بڵاوکردەوە کە تەقیوەتەوە، بەڵام ساتی گرتنی وێنەکە لەلایەن تەلیسکۆبی جەیمس وێبەوە بەهۆی درەنگ گەیشتنی رووداوەکە وادەرکەوتووە لە لێواری تەقینەوەکەیدابووبێت.

رێکخراوی ئۆپێک رایگەیاند، پێشبینیدەکات بەهۆی هەڵگرتنی رێکارەکانی تایبەت بە کۆڤید -١٩ لە وڵاتی چین، خواستی ئەو وڵاتە لەسەر نەوت بەرزبێتەوە.

چەند چاوگێکی ئاگادار رایانگەیاند، سەرۆکی چین بەنیازە هەفتەی داهاتوو سەردانی روسیا بکات و لەگەڵ سەرۆکی ئەو وڵاتە کۆبێتەوە.

له‌ ئه‌نجامی هێرشی ژماره‌یه‌ك چه‌كدار له‌ پارێزگای كاتسینای نێجیریا ٢٢ كه‌س گیانیان له‌ده‌ستدا.

بیابانی مو ئس منی چینی کە ناوچەیەکی بێ ژیان بوو لە ئێستادا بووەتە مێرگێکی سەوز لەسەر سنوور.

٩٥ـەمین ئاهەنگی دابەشکردنی خەڵاکتەکانی ئۆسکار بەڕێوەچوو، تیایدا فیلمی Everything Everywhere All at Once بووە براوەی زۆرترین خەڵاتی شەوەكە و حەوت خەڵاتی بەدەستهێنا، ئەکتەر"براندن فرەیزەر" خەڵاتی باشترین ئەکتەری پیاوی بۆ رۆڵی سەرەکی بەدەستهێنا و "میشێل یۆو" خەڵاتی باشترین ئەکتەری ژنی بۆ رۆڵی سەرەکی بەدەستهێنا.

کۆمەڵێک لە هاوسەر و دایکانی روسیا داوایان لە سەرۆکی روسیا کرد ناردنی کوڕ و هاوسەرەکانیان بۆ جەنگ رابگرن، ئەمەش لە دوای ئەوەی پرۆسەی سەربازی زۆرەملێ لەگەڵ توندبوونەوەی جەنگی ئۆکرانیا لە روسیا دەستی پێکردووە.

سەرۆککۆماری تورکیا رایگەیاند، ٦٥٠هەزار یەکەی نیشتەجێبوون لە ناوچە زیانپێگەیشتووەکانی بومەلەرزە دروستدەکەن. دەشڵێت، "دەمانەوێت لە رێگای بنیادنانەوەی شارەکانمان ئاسەواری ئەو کارەساتە گەورەیە بسڕینەوە."

فه‌رمانده‌یی ئاسایشی كه‌ناراوه‌كانی ئیتاڵیا رایگەیاند، لە ماوەی کەمتر لە ٤٨ کاتژمێردا زیاتر لە هەزار و ٣٠٠ کۆچبەری نایاسایی لە کەناراوەکانی ئیتاڵیدا رزگارکراون.

سه‌رۆكی بەڕێوەبەرایەتیی كاره‌سات و دۆخه‌ له‌ناكاوه‌كان له‌ توركیا ڕایگەیاند، ژمارەی قوربانییانی بومەلەرزەکە گەیشتووەتە ٤٧ هه‌زار و ٩٧٥ کەس.

بەهۆی زۆربوونی هەڵئاوسانی ئابووری و زیادبوونی نرخی غاز و جۆرەکانی دیکەی وزە هەزاران هاوڵاتی لە شاری پراگی پایتەختی چیک بە دروشمی دژی هەژاری رژانە سەر شەقامەکان و دوای دەستلەکارکێشانەوەی حکومەتیان کرد.

سەرەڕای هۆشدارییەکانی ئەمریکا، ئێران رێکەوتنی کڕینی فرۆکەی جەنگی لەگەڵ روسیا واژۆکرد هەرچەندە ئەمریکا هەڕەشەی سەپاندنی سزای قورسی کردبوو لە هەر وڵاتێک مامەڵە لەگەڵ ئیران بکات.

بەهۆی زریانێکی بەهێزەوە لە باکوری پیرۆ کە بە زریانی یاکو ناسراوە لە ٤٨ کاتژمێردا شەش کەس گیانیانلەدەستدا. لە ماوەی سێ مانگیشدا ٥٨ کەس گیانیانلەدەستداوە.

پسپۆڕی پزیشکی هەناوی لە زانکۆی ویلایەتی نیۆرک رایگەیاند، ژنێکی ئەفریقی تەمەن ٥٠ ساڵ دوای ئەوەی کۆرپەکەی بۆ ماوەی نۆ ساڵ لە سکیدا ماوەتەوە و بووە بەبرد، لە نیۆرک گیانی لەدەستدا.

وەزیری دەرەوەی روسیا هۆشداریدایە هاوپەیمانانی وڵاتەکەی لە سەرتاسەری یەکێتی سۆڤیەتی پێشوو لەبارەی مەترسییەکانی هاوپەیمانی لەگەڵ ئەمەریکا. دەشڵێت، "ئەوەی لە جۆرجیا روودەدات کودەتایە بە پشتیوانی رۆژئاوا هاوشێوەی شۆڕشی "مەیدان"ی ئۆکرانیایە لە ساڵی ٢٠١٤دا".

وتەبێژی کۆشکی سپی ئەمریکا رایگەیاند، ئەمریکا پاڵپشتی پرۆسەی رێککەوتنی سعودیە و ئێرانی کردووە وەک پەرەپێدانی کۆتاییهێنان بە شەڕی یەمەن. دەشڵێت، "سعودییەکان بەڕاستی ئاگاداریان کردینەوە لەم گفتوگۆیانەدا کە ئەنجامیان دەدا، بەڵام ئێمە راستەوخۆ بەشدار نەبووین".

خاوەنی کۆمپانیاکانی سپەیس ئیکس و تویتەر ئێڵن مەسک رایگەیاند، پلانی هەیە شاری خۆی لە ناوچەیەکی نزیک ویلایەتی تەکساسی ئەمریکا دابمەزرێنێت.

چەند چاوگێک لە حکومەتی ئەمریکا بە میدیاکانی ئەو وڵاتەیان راگەیاندووە، روسیا چەند چەکێکی ئەمریکا و ناتۆی بۆ ئێران ناردووە.

دەزگای بۆشایی ئاسمانی ئەمریکی ناسراو بە "ناسا" رایگەیاند، لە حەوت مانگدا دوو خۆرگیران لە ئەمریکا بەدیدەکرێت و یەکەمیان لە رێکەوتی ١٤ی مانگی تشرینی یەکەمی ئەمساڵ و ئەوی دیکەیان لە ٨ی نیسانی ساڵی ٢٠٢٤ دەبێت.

وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا رایگەیاند، پێنج کۆمپانیا کە بنکەکەیان لە چینە و کەسایەتییەکی دیکەی خستووەتە لیستی سزاکانەوە کە پشتگیری لە تۆڕی دابینکردنی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی ئێران دەکەن.

پۆلیسی ئەڵمانیا رایگەیاند، لە ئەنجامی تەقەکردن لە کڵێسایەک لە شاری هامبۆرگ لە باکوری ئەو وڵاتە حەوت کەس کوژران و هەشت کەسی دیکەش برینداربوون.

ئاژانسی ناسای ئەمریکی رایگەیاند، ئەگەری هەیە لە رۆژی ڤالانتاینی ساڵی ٢٠٤٦دا، تەنێکی تێکدەر کە قەبارەی هێندەی تاوەرەکەی ئیتاڵیایە، کە بەرزیەکەی ٥٥ مەتر و ٨٦ سانتیمەترە بەر زەوی بکەوێت. دەشڵێت، "ئەگەری هەیە زیان بەو ناوچانە بگەیەنێت کە بەری دەکەوێت".

پەرلەمانی نیشتیمانی چین بۆ سێیەم خول بە دوای یەک شی جین پینگیان وەک سەرۆکی ئەو وڵاتە هەڵبژاردەوە و بۆ ماوەی پێنج ساڵی داهاتوو ئەو کەسە سەرۆکایەتی چین دەکات.

سەرۆکی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم رایگەیاند، لە ئێستادا وێستگەی ئەتۆمی زاپۆریژیا کە گەورەترین وێستگەی ئەتۆمی ئەوروپایە بە تەواوی پەیوەندی لەگەڵ سەرچاوەی وزەی دەرەکی پچڕاوە و بۆ حاڵەتی لەناکاو مۆلیدەکانی کارەبا ئامادەکراون. دەشڵێت، "پێویستە هەرچی زووە رێوشوێن بگیرێتەبەر بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی وێستگەکە".

وەزیری بەرگریی تورکیا رایگەیاند، هەوڵەکان بەردەوامن بۆ درێژکردنەوەی ماوەی "رێڕەوی دانەوێڵە" بۆ نەهێشتنی مەترسییەکانی قەیرانی خۆراک لە جیهاندا کە بەهۆی جەنگی روسیا و ئۆکرانیاوە کرایەوە و لە ١٨ی ئەم مانگەدا ماوەکەی تەواو دەبێت.

کۆمپانیایی مێتا بەنیازە بەرنامەی فەیسبووک و مێسنجەر تێکەڵهەڵکێش بە یەکتر بکاتەوە و بە یەک پاکێج بۆ بەکارهێنەران بەردەست ببێت.

بڕیارە رۆژی شەممەی داهاتوو کۆنگرێسی ئەمریکا سەبارەت بە ئەنجامدانی کاری نایاسایی لێپێچینەوە لە کوڕی سەرۆکی ئەو وڵاتە بکات.

فەڕەنسا و ئەڵمانیا و بەریتانیا رایانگەیاند، ئەگەر ئێران پابەند نەبێت بە بڕیارەکانی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم سزای توندی ئەو وڵاتە دەدەن. دەشڵێن، "وتەکانی ئێران لەبارەی پیتاندنی یۆرانیۆمەوە جێگای باوەڕنین."

بڕیارە ئەمرۆ وەزیری ناوخۆی بەریتانیا و سەرۆکوەزیرانی بەریتانیا لەسەر بابەتی کۆچی نایاسایی کۆببنەوە و پرۆژەیاسایەک رابگەیەنن کە ناوەڕۆکەکەی ناردنەوەی ئەو کۆچبەرانەیە کە بەشێوەی نایاسایی گەیشتوونەتە وڵاتەکە.

ئەمریکا لەسەر ژەهراوی بوونی خوێندکارانی ئێران هاتە دەنگ و داوای لە نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان کرد لێکۆڵینەوە لەبارەی ئەو دەنگۆیانەوە بکات.

بەگوێرەی ئامارە سەرەتاییەکان ١١ کەس بەهۆی رۆچوونی زەویی کە لە ناوچەی ناتونای ئەندۆنیسیا روویداوە گیانیان لەدەستداوە و دەیان کەسی دیکەش بێسەروشوێن بوون.

پیاوێک لە ویلایەتی لۆس ئەنجلۆسی ئەمریکا پاش ئەوەی ٤٠ ساڵی تەمەنی لە زینداندا بە تاوانی کوشتن و دەستدرێژی بەسەر برد دادوەر بێتاوانی ئەو پیاوەی راگەیاند.

بەرپرسێکی باڵای سەربازی ئەمریکی رایگەیاند، دوو فڕۆکەوانی ئۆکرانی لە ئەمریکا مەشقی بەکارهێنانی فڕۆکەی جەنگی وەردەگرن کە فڕۆکەی ئێف-١٦ش لە نێویاندایە.

سەرۆکی پێشووی ئەمریکا رایگەیاند، تاکە کاندیدە کە دەتوانێت ئەمریکا لە شەڕانگێزی حزبی دیموکراتییەکان و کەسایەتییە توندەکانی حزبی کۆمارییەکان رزگاربکات.

ژنێکی بە رەگەز ئیسپانی رۆژی رابردوو تەمەنی بووە ١١٦ ساڵ و ناوی وەک بە تەمەنترین کەس لە کتێبی گینسدا تۆمارکرا، ماریا لە ساڵی ١٩٣١ هاوسەرگیری کردووە و خاوەنی ٢٤ نەوەیە.

بەهۆی ئەو رووداوەی چوارشەممەی رابردوو لەنێوان دوو شەمەندەفەردا روویدا و تێیدا ٥٧ کەس گیانیانلەدەستدا، سەرۆکوەزیرانی حکومەتی یۆنان داوای لێبووردنی لە هاوڵاتیانی وڵاتەکەی و کەسوکاری قوربانیان کرد.

سەرۆکی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم رایگەیاند، گەیشتوونەتە رێککەوتن بۆ وەگەڕخستنەوەی کامێراکانی چاودێریی ناو بنکە ئەتۆمیەکانی ئێران بۆ چاودێریکردنی چالاکییە ئەتۆمییەکان.

سەرۆکی کۆمسیۆنی یەکێتی ئەوروپا ئاماژەی بەوە کرد، بەمەبەستی لێکۆڵینەوە لەو تاوانانەی جەنگ کە لە ئۆکرانیا ئەنجام دەدرێن، لە شاری لاهای هۆڵەندا ناوەندێکی نێودەوڵەتی دەکەنەوە، کە ئەوەیش یەکەم هەنگاوە بۆ دامەزراندنی دادگای تایبەت بە جەنگ.

پزیشکی تایبەتی کۆشکی سپی رایگەیاند، پشکنینە پزیشکییەکان پشڕاستیان کردووەتەوە کە جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکا توشبووی شێرپەنجەیە.

بەهۆی گڕگرتنی کۆگایەکی سوتەمەنییەوە لە شاری جاکارتای ئەندەنوسیا ١٧ کەس گیانیانلەدەستدا و سەرۆکی ئەو وڵاتەش رایگەیاند، لێکۆڵینەوە لە هۆکاری ئاگرەکە دەستیپێکردووە.

بەهۆی تەقینەوەی بۆرییەکی نەوتەوە لە باشوری نەیجیریا ١٢ کەس گیانیان لەدەستدا. پۆلیسیش دەڵێت،"تەقینەوەکە بەهۆی ئەو درزانەوە بووە کە لەبۆرییەکەدا دروست بووە ئەوەش بەهۆی ئەوەی ویستویانە نەوت لە بۆرییەکەوە بدزن."

سەرۆکی ئەمریکا لەگەڵ راوێژکاری ئەڵمانیا چاویان بە یەکدی کەوت و باسیان لە گۆڕانکارییەکانی جەنگی ئۆکرانیا کرد و پتەوی پەیوەندییە سەربازییەکانی نێوان وڵاتەکانیان دووپات کردەوە.

تەندروستی جیهانی هۆشداری داوە لە ١٤ دەرمانی جیاواز لە ئەفریقا و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەورووپا بەوەی ئەو مادانەی تیایاندایە پیسکەرن.

لە پەراوێزی لوتکەی وەزیرانی کۆمەڵەی ٢٠ لە هیندستان، بۆ یەکەمجار لە دوای سەرهەڵدانی جەنگی ئۆکرانیاوە، وەزیرانی دەرەوەی ئەمریکا و روسیا کۆبوونەوە و باسیان لە خاڵە ناکۆکییەکانی نێوان هەردوولا کرد.

بە گوێرەی داتاکانی بازاڕی جیهانی نەوت، نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی برێنت بە ٨٤ دۆلار و ٤٣ سەنت مامەڵەی پێوەدەکرێت، بەمەش بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی بەرزبووەتەوە

ژمارەی ئەو كۆچبه‌رانەی لە نوقمبوونی به‌له‌مه‌كه‌یان ٢٦ـی شوباتدا لە نزیک کەناراوەکانی شاری کرۆتۆنی ئیتاڵیا گیانیان لەدەستدا، بۆ ٦٧ کەس بەرزبوویەوە.

وەزیری گواستنەوەو گەیاندنی یۆنان دەستی لەکارکێشایەوە و رایگەیاند، ناتوانێت گوزارشت لە ئازارەکەی ناخی بکات و بەڕێوەبەری هێڵی شەمەندەفەرەکان بەهۆکاری کەمتەرخەمی دەستگیرکرا.

سەرۆک وەزیرانی ئۆکرانیا رایگەیاند، داوا دەکەن سزاکانی سەر روسیا توندتر بکرێتەوە و داوا لە وڵاتانی کەنداو دەکەن بەشداربن لە پرۆژەکانی بنیادنانەوەی ئۆکرانیا و وتیشی، "پێویستمان بە ٤٧ ملیار دۆلار هەیە."

پەرلەمانی فینلاند پرۆژە یاسایەکی پەسەند کرد کە رێگە دەدات بە وڵاتەکەی ببێتە ئەندامی ناتۆ و هەنگاریاش رەزامەندی پیشاندا بۆ بە ئەندامبوونی ئەو دوو وڵاتە لە ناتۆ.

وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، وڵاتەکەیان بەردەوام دەبێت لە هاوکاریکردن و بەرگریکردن لەسەروەری ئۆکرانیا و هەموو وڵاتانی ئاسیای ناوەڕاست. دەشڵێت، "سەرۆکی روسیا نایەوێت کۆتایی بە جەنگی ئۆکرانیا بهێنێت."

ئیلۆن مەسک جارێکی دیکە بووەوە بە دەوڵەمەندترین کەسایەتی جیهان، بەپێی ئامارەکانی بلومبێرگ، سامانەکەی گەیشتووەتە زیاتر لە ١٨٧ ملیار دۆلار لە ئێستادا.

ئەمریکا رایگەیاند، لە کاتی چۆڵکردنی ئەفغانستانەوە لەلایەن هێزەکانیانەوە حکومەتی پێشووی ئەمریکا هیچ رێککەوتنێکی سەلامەتی و پاراستنی لەگەڵ چەکدارانی تاڵیباندا نەبووە.

جێگری وەزیری بەرگری ئەمریکا رایگەیاند، نازانرێت جەنگی ئۆکرانیا چەند دەخایەنێت و لەوانەیا تا سێ ساڵی دیکە بەردەوام بێت. دەشڵێت، "پێویستە کۆنگرێسی ئەمریکا پشتیوانی لە هاوکارییەکانی ئۆکرانیا بکات."

پەرلەمانی یەکێتی ئەوروپا بڕیاری قەدەغەکردنی تۆڕی کۆمەڵایەتی تیک تۆکی لەسەر ئامێری مۆبایلی کارمەندەکانی ئەو دامەزراوەیەی پەسەند کرد و لە رۆژی رابردووش حکومەتی کەنەدا هەمان بڕیاری دا، چونکە بەپێی بەدواداچوونەکانی ئەو وڵاتانە "تیک تۆک" هەڕەشە لەسەر ئاسایشی نیشتیمانی دروست دەکات.

دەستەی باڵای وردبینی فەڕەنسا رایگەیاند، ساڵی رابردوو زیاتر لە ٦٣٠ ملیۆن یۆرۆ لە میوانداریکردنی نزیکەی ١١٥ هەزار پەنابەری ئۆکرانیدا خەرجکردووە کە بەهۆی جەنگی نێوان ئۆکرانیا و روسیا هەڵاتوون.

حکومەتی کەنەدا بەهۆی مەترسی لەسەر پاراستنی زانیاری بەکارهێنەرانی تیکتۆکی قەدەغەکرد، کۆشکی سپیش ماوەی ٣٠ رۆژی دیاریکردووە بۆ دڵنیابوونەوە لە بەرنامەکە.

روسیا رایگەیاند، دۆخی ئێستای جەنگی روسیا و ئۆکرانیا رێگا بە رێککەوتن نادات و دەشڵێت، "ئۆپراسیۆنەکانمان لە ئۆکرانیا بەردەوام دەبن تاوەکو دەگەن بە ئەنجام."

سەرۆکی روسیا رایگەیاند، ئەندامانی هاوپەیمانێتی ناتۆ هەوڵ دەدەن شکستێکی ستراتیجی بەسەر روسیادا بهێنن. دەشڵێت، "هەڵپەساردنی پەیماننامەی نیو ستارت بەهۆی توانا ئەتۆمییەکانی ئەمریکا و وڵاتانی ناتۆوە بوو".

وەزیری دەرەوەی ئێران ئاشکرای کرد، وەزیری دەرەوەی عێراق لە گەڕانەوەی گەشتەکەیدا لە وانشنتۆن نامەیەکی لە ئەمریکاوە لەبارەی دەستپێکردنەوەی گفتوگۆکانی سەبارەت بە رێککەوتنی ئەتۆمی گەیاندووەتە تاران. دەشڵێت، "ئێران هەمیشە پێشوازی کردووە لە رێگای دبلۆماسی بۆ گەیشتن بە رێککەوتنی ئەتۆمی".

کەشتیوانێکی ئاسمانی ئیماراتی وەک دووەم کەشتیوانی عەرەبی بۆ ماوەی شەش مانگ دەچێتە بۆشایی ئاسمان و دەڵێت، "لە مانگی رەمەزاندا لە بۆشایی ئاسمان دەبم و بەرۆژوو دەبم."

سەرۆکی ئۆکرانیا پاش تێپەڕبوونی ساڵێک بەسەر جەنگی وڵاتەکەی لەگەڵ روسیا رایگەیاند، لە ماوەی ساڵێکی جەنگدا چاوەکانی بەجۆرێک لاواز بوون ناتوانێت بەباشی ببینێت و نووسراوەکانی بخوێنێتەوە.

وەک ئامادەکارییەک بۆ ئەگەری روودانی بوومەلەرزە بە گوڕی ٧ پلە بە پێوەری رێختەر، مەشقی رزگاكردن و فریاگوزاریی ئاسمانی لە تارانی پایتەختی ئێران ئەنجامدەدرێت.

لەگرتەیەکی ڤیدیۆییدا کە لە تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان بڵاوکراوەتەوە، تیایدا دەردەکەوێت کاتێک سەرۆکی فەرەنسا سەردانی پێشانگەیەکی کشتوکاڵی دەکات، لەلایەن چالاکوانانی بواری ژینگەوە هێرش دەکرێتە سەری.

کالاتشی؛ ئەو گوندەی دەکەوێتە کازاخستان، بەشێکی دانیشتووانەکەی توشی حاڵەتێک بوون کە بە شێوەیەکی لەناکاو خەویان لێدەکەوێت، تەنانەت ئەگەر لەسەر کار بن یاخود لەکاتی شۆفێریدا بن یان سەرقاڵی بازاڕکردن بن.

وەزارەتی پیشەسازی و کانەکان و بازرگانی ئێران رایگەیاند، دوو کۆمپانیای بەرهەمهێنانی ئۆتۆمبێلی خودڕەو و سایپا مۆڵەتیان لە روسیا وەرگرتووە کە بەشێوەی سەربەخۆ ئۆتۆمبێلەکانیان هەناردەی ئەو وڵاتە بکەن.

توێژەرانی زانکۆی واشنتۆن بچووکترین کامێرای جیهانیان دروستکرد کە قەبارەکەی هێندەی دەنکە خۆڵێکە، ئەمەش دەرفەتی دۆزینەوەی وردەکاری زیاتر بۆ پزیشەکەکان دەکاتەوە.

بوومەلەرزەیەک بە گوڕی ٦.١ پلە بە پێوەری رێختەر دوورگەیەکی ژاپۆنی هەژاند کە رۆژی دووشەممەی رابردووش هەمان دوورگە بوومەلەزرەیەک تێیدا روویدا.

سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، پلانی هەیە ساڵی داهاتوو دووبارە خۆی بۆ پۆستی سەرۆکی ئەمریکا کاندید بکات، بەڵام لە ئێستادا هیچ هەنگاوێک نانێت. دەشڵێت، "تەمەنم نابێتە رێگر."

جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی روسیا رایگەیاند، کۆی قەبارەی یارمەتییە سەربازییەکانی ئەمریکا بۆ ئۆکرانیا دەگاتە نزیکەی ٣٠ ملیار دۆلار.

بەرپرسانی یەکێتی ئەوروپا ڕایانگەیاند، یەکێتی ئەوروپا لە ساڵیادی یەک ساڵەی جەنگی ئۆکرانیا-روسیا، پاکێجی دەیەمی سزاکانیانی سەر روسیایان پەسەندکردووە.

حکومەتی کەنەدا رایگەیاند، بڕی زیاترلە ٣٢ ملیۆن دۆلار وەک هاوکاری پێشکەشی ئۆکرانیا دەکات و بەریتانیاش سزاکانی سەر روسیا فراوانتردەکات.

سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، روسیا لە هەڵپەساردنی پەیماننامەی نوێی کەمکردنەوەی چەکی ستراتیجی "ستارت"ی هه‌ڵنه‌په‌ساردووه‌ بۆ ئه‌وه‌ی بیر لە بەکارهێنانی چەکی ئەتۆمی بكاته‌وه‌.

سکرتێری گشتی پەیمانی باکوری ئەتڵەسی "ناتۆ" هەڵوێستی رێکخراوەکەی لەبارەی هەوڵەکانی چین بۆ چارەسەرکردنی قەیرانی نێوان روسیا و ئۆکرانیا ئاشکرا کرد بەوەی "ناتۆ گومانی بەرامبەر متمانەی چین هەیە".

بوومەلەرزەیەک بە گوڕی ٤.١ پلە بە پێوەری رێختەر لە میسر روویدا کە چەقەکەی ناوچەی سوێس بوو.

وەزارەتی ناوخۆی بەریتانیا دەڵێت، ١٢ هەزار کۆچبەر کە داوای مافی پەنابەرییان لە ئەو وڵاتە کردووە بەبێ مەرجی چاوپێکەوتنی راستەوخۆ مافی پەنابەریان پێدەدرێت.

لەناوەڕاستی مانگی ئادار هەرسێ سەرۆکایەتی تورکیا لەگەڵ نوێنەرانی فینلاند و سوید کۆدەبنەوە لەسەر پرسی بە ئەندامبوونی ئەو دوو وڵاتە لە هاوپەیمانی باکوری ئەتڵەسی (ناتۆ).

کۆمپانیای سپەیس ئێکسی ئەمریکی خزمەتگوزاری رۆمینی جیهانی راگەیاند کە بە سیستەمی ستارلین کاردەکات و لە رێگەی مانگە دەستکردەکانەوە هێڵی ئینتەرنێت دەگوازێتەوە.

وەزارەتی دەرەوەی چین لە راگەیندراوێکدا گرنگی دەستپێکردنی گفتوگۆی راستەوخۆی نێوان روسیا و ئۆکرانیای دووپاتکردەوە و دەڵێت، "پێویستە بەپەلە ئەنجام بدرێت."

یەکێتی ئەوروپا ئاسانکاری بۆ رێکخراوەکان کرد تاوەکو هاوکاریی مرۆیی بۆ ئەو کەسانە بنێرن کە بەهۆی بوومەلەزرەوە لە سوریا زیانیان لێکەوتووەتەوە بەبێ ئەوەی پێشوەختە داوای مۆڵەت بکەن سەرەڕای ئەوەی ئەو وڵاتە چەندین سزای نێودەوڵەتی بەسەردا سەپێنراوە.

لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢٢دا و بە فەرمانی ڤلادمێر پوتین سەرۆکی روسیای فیدراڵ بڕیاری هێرشکردنە سەر خاکی ئۆکرانیا درا، دوای ساڵێکیش، پوتین بەڵێنیدا جەنگەکە بەردەوام بێت تا روسیا بە ئامانجەکانی دەگات.

داهێنانێکی دیکە لە بواری تەندروستیدا تۆمارکراو و پاش دۆزینەوەی چارەسەر، سێهەم کەس لە جیهاندا لە نەخۆشی ئایدز چاکبووەوە.

فەڕەنسا هەوڵی کۆکردنەوەی بەڵگەی بەهێز دەدات تاوەکو سەرکردایەتی روسیا رووبەڕووی دادگای نێودەوڵەتی بکاتەوە و وەزیری دەرەوەی ئەو وڵاتەش دەڵیت، "ئەگەری هەیە سەرۆکی روسیا دادگایی بکرێت."

سەرۆکی روسیا رایگەیاند، بەردەوام دەبن لە پەرەپێدانی ئامێرە جەنگییەکان و راهێنانی سەربازەکانیان و بەم زووانە سیستەمی مووشەکی هایپەرسۆنیکی زریکۆن بەرهەم دەهێنن کە لە دەریاوە دەهاویژرێت. دەشڵێت، "سیستەمی نوێی ئەتۆمی بەرهەمدەهێنن".

وتەبێژی کۆشکی سپی ئەمریکا رایگەیاند، شانبەشانی گەلی ئۆکرانیا دەوەستن و سزاکانی سەر روسیا فراوانتر دەکەن بە جۆرێک بانکەکان و پیشەسازی سەربازی و بەرگری بگرێتەوە. دەشڵێت، "سزاکان ئەو وڵاتانەش دەگرێتەوە کە هاوکاری روسیا دەکەن تا لە سزاکان هەڵبێت".

ژنێک دوای ئەوەی لەلایەن خوێندکارەکانیەوە بۆ ماوەی ٣٠ ساڵ بە ناسناوی " M&M "بانگ دەکرێت بڕیار دەدات لە دوای مردنی لە تابوتێکی هاوشێوەی شیرینی "ئێم ئاند ئێم" بە خاک بسپێردرێت، بۆ ئەو مەبەسەتەش لەگەڵ کوڕەکەی تابوتێکی لەو شێوەیەیان دروستکرد.

لەکاتی رووماڵکردنی روداوێکی تەقەکردندا لە ویلایەتی فلۆریدای ئەمریکا رۆژنامەنوسێک کوژراو و یەکێکی دیکەش بریندارکرا.

پیاوێکی تەمەن ٥٧ ساڵ کە یاریدەدەری فڕۆکەوان بوو لە گەشتێکیدا بەبێ هەبوونی هیچ گرفتێکی تەندروستی، گیانی لەدەستدا و فڕۆکەوانەکە وتویەتی، وایزانیووە کە گاڵتەی لەگەڵدا دەکات.

بە گوێرەی داتاکانی بازاڕی جیهانی نەوت، نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی برێنت بە ٨٠ دۆلار و ٩٠ سەنت مامەڵەی پێوەدەکرێت، بەمەش بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی نزیکەی دوو دۆلار دابەزیووە.

سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، هاوپەیمانی ناتۆ تا بێت بەهێزتر دەبێت و بەردەوام دەبن لە پشتگیری کردنی سەرجەم وڵاتانی ناو ئەو هاوپەیمانییە. دەشڵێت، "ڤلادیمیر پوتین هەڵەیەکی گەورەی کرد لە هەڵپەساردنی پەیماننامەی ستارت سێ."

لە ماوەی یەک ساڵی جەنگی نێوان روسیا و ئۆکرانیا، لەسوپای روسیادا ١٨٠ هەزار کوژراو و بریندار و لە سوپای ئۆکرانیاش ١٠٠ هەزار سەرباز کوژراون. هاوکات، بە بڕی ١٣٨ ملیار دۆلار زیان بەر ئۆکرانیا کەوتووە و لەو بڕەش بە بەهای ٣٤.١ ملیاردۆلار زیان بەرکەرتی کشتوکاڵ کەوتووە و زیاتر لە سێ هەزار قوتابخانە و ٢٣٩ شوێنی رۆشنبیری زیانیان بەرکەوتووە.

جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی روسیا ئاماژەی بەوەدا، روسیا مافی ئەوەی هەیە بە هەر جۆرە چەکێکبێت بە چەکی ئەتۆمییشەوە خۆی بپارێزیت. دەشڵێت، " ئەگەر ئەمریکا بیەوێت روسیا شکست بهێنێت، ئەوا پێکدادانێکی جیهانی لێ دەکەوێتەوە".

نوێنەری یونیسێف لە وڵاتی قەتەر دەڵێت، "لە ٪٨٠ی نەخۆشیەکانی منداڵان بە هۆی گۆڕانی کەشوهەواوە دروست دەبێت."

توێژینەوەیەکی نێودەوڵەتی دەریخستووە زەریایەکی نوێ لە نزیک کیشوەری ئەفریقا دروست دەبێت و ئەگەری هەیە ئەو کیشوەرە بکات بە دوو بەشەوە ئەوەش بەهۆی بوونی ئەو درزەی کە درێژیەکەی ٥٦ کیلۆمەترە لە بیابانەکانی ئسیوبیا.

دوای نزیکەی ساڵێک تێپەڕبوون بەسەر جەنگدا، ڤلادمێر پوتین پەیامی بۆ رووسەکان نارد و بەڵێنی بەردەوام بوونی لەسەر هەڵمەتە سەربازییەکەی دژی ئۆکرانیادا.

رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان داوای لە سەرۆکایەتی هەریەکە لە روسیا و ئەمریکا کرد دووبارە دەست بە نووسینەوەی رێککەوتنامەی ستارت ٣ی پەیوەست بە سنووردارکردنی چەکی ئەتۆمی بکەن، لە کاتێکدا ئەمڕۆ روسیا بەشداریکردنی لەو پەیماننامەیە هەڵپەسارد.

بەریتانیا سزای سێ ساڵ زیندانی بەسەر پیاوێک و دوو ساڵ زینادنی بەسەر هاوسەرەکەیدا سەپاند کە بەرەگەز بەریتانی بوون و کۆچبەری عیێراقییان لە بارهەڵگرەکانیاندا شاردوەتەوە و لە فەرەنساوە گواستویانەتەوە بۆ بەریتانیا.

سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، سەرکەوتنی ئۆکرانیا دووپات دەکەنەوە و گەرەنتی دەدەن کە روسیا لەم جەنگەدا سەرناکەوێت و هەرگیز پشتیوانیکردنی ئۆکرانیا نابێتە هۆی لاوازبوونی هاوپەیمانی ناتۆ.

بەگوێرەی نوێترین ریزبەندی بۆ ٢٠ وڵاتی خاوەن گەورەترین ئابوری لەسەر ئاستی جیهان بۆ ساڵی ٢٠٢٣ ئەمریکا لە ریزبەندی یەکەم و چین لە پلەی دوەم و روسیاش خۆی لە ریزبەندی ١١هەمیندا دەبینێتەوە.

بەهۆی جەنگی ئۆکرانیا و ئاڵۆزبوونی پەیوەندییەکانی نێوان ئەمریکا و روسیا، مۆسکۆ بەشداریکردنی خۆی لە پەیماننامەی نوێی ستارت راگرت، کە دوا رێککەوتنە لەگەڵ ئەمریکا بۆ کۆنتڕۆڵکردنی چەکی ئەتۆمی.

بڕیارە لە کۆبوونەوی داهاتووی نەتەوە یەکگرتووەکان کە لە ساڵیادی جەنگی روسیا و ئۆکرانیادا بەڕێوەدەچێت رێکخراوەکە لەپێناو کۆتاییهاتن بە جەنگدا ئیدانەی روسیا نەکات و داوای کۆتاییهاتنی ململانێکان بکات.

ئەو زانایەی پێش بومەلەرزەکەی ٦ـی مانگی تورکیا و سوریا پێشبینی روودانی کردبوو؛ لە تویتێکدا پێشبینی روودانی بومەلەرزەیەکی لە شاری ئیستانبوڵی تورکیا کردووە.

بەبەردبووی کیسەڵێک کە مێژووەکەی بۆ ٧٠ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر دەگەڕێتەوە لە میسر دۆزرایەوە.

وەزیری دەرەوەی فینلاند رایگەیاند، دوای ئەوەی پەیامی ئەرێنییان لەبارەی ئەندامێتیی وڵاتەکەی لە ناتۆدا پێگەیشت، چاوەڕوانی ئەوە لە تورکیا دەکەن لەو بارەیەوە هەنگاو بنێت.

چەند رۆژێکی دیکە ساڵێک بەسەر دەستپێکردنی جەنگی نێوان روسیا و ئۆکرانیادا تێپەڕ دەبێت و لە ئەو ماوەیەشدا کاربەدەستانی ئەو دوو وڵاتە چەندان رێگەیان تاقیکردووتەوە بۆ پاراستنی سەرۆکەکانیان.

لە رێگەی ئەنجامدانی توێژینەوەکانیان، زانایان توانییان چارەسەرێکی نوێ تایبەت بە نەخۆشی شێرپەنجە بدۆزنەوە کە کاریگەرتر دەبێت لەچارەسەرە بەکارهێنراوەکان.

جۆو بایدنی سەرۆکی ئەمریکا بە سەردانێک چووە کیێڤی پایتەختی ئۆکرانیا و لەگەڵ ڤۆلۆدێمیر زیلینسکی سەرۆکی ئەو وڵاتە کۆبووەوە و بەردەوامی هاوکارییەکانی بۆ دووپاتکردنەوە.

بەهۆی لافاو و رۆچوونی زەویەوە لە بەرازیل، ٣٦ کەس گیانیان لەدەستدا و ئامارەکانیش تا دێت زیاتر دەبن.

حکومەتی ئەمریکا داوای لە سەرۆکی ئۆکرانیا کردووە وڵاتەکەی ئامادە بکات بۆ دەستپێکردنی پلانی هێرشکردنە سەر سوپای روسیا.

دەسەڵاتدارانی تورکیا کۆتاییانهێنا بە پرۆسەی گەڕان بەدوای ئەو کەسانەی گوماندەکران بەزیندویی لە ژێر داروپەردووی باڵەخانە رووخاوەکانی بومەلەرزەکە مابنەوە و ئومێد دەکرا رزگاریان بکەن.

هێزەکانی فریاکەوتن لە تورکیا لەکاتی گەڕان و رزگارکردنی خەڵکدا دوو ملیۆن دۆلاریان لەژێر داروپەردودا دۆزییەوە.

وەزیری دەرەوەی ئەمریکا هۆشداریداوەتە هاوتا چینییەکەی لەبارەی ئەگەری یارمەتیدانی مادی روسیا لە جەنگی ئۆکرانیا کە ئەنجامەکەی رووبەڕوونەوەی ئەمریکا و چینی لێدەکەوێتەوە.

سەرۆکی فەرەنسا لەبارەی پوکاندنەوەی روسیا و هێرشکردنە سەر خاکی ئەو وڵاتە هەڵوێستی وڵاتەکەی ئاشکراکرد لەوەی نەیانەوێت ئەوە رووبدات.

لە کاتێکدا گرژییە سەربازییەکان لە تەنگەی تایوان لە زیادبووندان، دوای سێ ساڵ جارێکی دیکە شاندێک لە بەرپرسانی چین بە مەبەستی بەشداریکردن لە بۆنەیەکەی کلتوریدا گەیشتنە تایوان.

بە گوێرەی زانیارییەکانی پەیمانگای توێژینەوە و گەردووناسییەکانی روسیا، شەوی رابردوو تەقینەوەیەکی گەورە لەسەر خۆر روویداوە.

وەزیری دەرەوەی ئەمریکا، ئاماژەی بەوە کرد ناتۆ پێکهاتەیەک نییە دژی رووسیا بێت، لەگەڵ ئەوەشدا ناتۆ لە ئەنجامی شەڕانگێزیی رووسیا خۆی بەهێز کردووە دەڵێت، "ڤلادیمێر پوتین لە هەموو کەس زیاتر هەوڵیداوە بۆ بەهێزکردنی هاوپەیمانی ناتۆ".

بە گوێرەی داتاکانی بازاڕی جیهانی نەوت، نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی برێنت بە ٨٣ دۆلاری تەواو مامەڵەی پێوەدەکرێت، بەمەش بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی بەجێگیری ماوەتەوە.

وتەبێژی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریکا رایگەیاند، هەفتەی داهاتوو لە ساڵیادی دەستپێکردنی جەنگی نێوان روسیا و ئۆکرانیادا سەرۆکی ئەمریکا سەردانی پۆڵەندا دەکات و پەیامێک ئاڕاستەی هاوتا روسەییەکەی دەکات.

جێگری سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، روسیا تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی لە ئۆکرانیا ئەنجامداوە. دەشڵێت، "تاوانباران و ئەوانەی فەرمانی ئەم تاوانانەیان داوە لێپرسینەوەیان لەگەڵدا دەکرێت".

تاقیگەی زانستەکانی گەردونناسی سەربە ئەکادیمیای زانستەکان لە روسیا لە سیربیا رایگەیاند، شەوی رابردوو تەقینەوەیەکی گەورە لەسەر رووی خۆر روویداوە و بەدواشیدا چەند تەقینەوەیەکی دیکەی بچووک روویانداوە.

بەرپرسێکی باڵای وەزارەتی دەرەوەی چین رایگەیاند، بە ئامانجی کۆتاییهێنان بە جەنگی نێوان روسیا و ئۆکرانیا وڵاتەکەی دەستپێشخەرییەک دەخاتە روو. دەشڵێت، "دەستپێشخەرییەکە شتێکە لە بریتییە لە هەڵوێستی چین".

لە شارەدێیەکی بچووک سەر بە ویلایەتی میسیسیپیی ئەمریکا، کەسێکی تەمەن ٥٢ ساڵ، بە دەمانچە هاوسەری پێشووی و پێنج کەسی دیکەی کوشت.

ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا رایگەیاند، تاران شکستی هێناوە لە گەڕانەوە بۆ رێککەوتنی ئەتۆمی.

رێکخراوی تەندروستی جیهانی داوا لەکۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکات بڕی ٨٤ ملیۆن و ٥٠٠ هەزار دۆلار وەک پاڵپشتی دارایی بۆ رووداوی بومەلەرزەکە پێشکەش بە تورکیا و سوریا بکرێت.

راوێژکاری ئەڵمانیا رایگەیاند، کاردەکەن بۆ راگرتنی هاوسەنگی لە نێوان چەک پێدان بە ئۆکرانیا و هەڵنەگیرسانی شەڕ لە نێوان روسیا و ناتۆدا. دەشڵێت، "شەڕی ئۆکرانیا بە کشانەوەی هێزەکانی روسیا کۆتای دێت".

بەهۆی خستنەخوارەوەی باڵۆنەکەی و پێدانی چەک بە وڵاتی تایوان، حکومەتی چین بڕیاریدا سزای دوو کۆمپانیای ئەمریکی لەبواری درووستکردنی چەک بدات.

وەزارەتی ناوخۆی بولگاریا رایگەیاند، لە ناو بارهەڵگرێکدا ١٨ تەرمی کۆچبەریان دۆزیوەتەوە لە دووری ٢٠ کیلۆمەتر لە پایتەختەوە.

وەزارەتی بەرگری روسیا رایگەیاند، ئەندرێ موردفیتشیفی وەک فەرماندەی نوێ لە ناوچەی ناوەندی سەربازی دەستنیشان کردووە.

لە ٢٨ی ئەم مانگەدا پەرلەمانی فینلاند دەنگ لەسەر پەسەندکردنی داواکاری وڵاتەکەی دەدات بۆ بوون بە ئەندام لە ناتۆدا.

ماوەی دوو رۆژە کێشە و گرفت لە ماڵپەڕە ئەلکترۆنییەکانی تایبەت بە گەشتی ئاسمانی فڕۆکەخانەکانی ئەڵمانیا دروست بووە و بە تایبەتی لە تۆڕی زانیاری کۆمپانیای لۆفتهانزا و بەهۆیەوە گەشتی ئاسمانی زیاتر لە دوو هەزار فڕۆکە راگیراوە.

ماوەی ئاسایی بۆ بەدەستهێنانی بڕوانامەی دکتۆرا لە نێوان پێنج بۆ حەوت ساڵدایە، بەڵام لینک ئاکستینی بەڕیتانی بە ٥٣ ساڵ توانی ببێتە خاوەنی بڕوانامەی باڵای دکتۆرا.

ئەمینداری گشتی ناتۆ رایگەیاند، پێویستە روسیا لەم جەنگە شکست بهێنێت، چونکە بە بردنەوەی ئەو وڵاتە بیروڕایەکی نەرێنی بۆ سەرکردایەتی روسیا دروست دەبێت. دەشڵێت، "سەرکرداکانی روسیا جەنگ بۆ دەستکەوتی هێز بەکاردەهێنن."

پەرلەمانی نەرویج بڕیاری دا لە چوارچێوەی پاکێجی هاوکارییەکانی بۆ ئۆکرانیا تاماوەی پێنج ساڵ پەسەند بکات. دەشڵێت، "هاوکارییەکە بە بەهای حەوت ملیار و ٤٠٠ ملیۆن دۆلارە کە ڕەوانەی ئۆکرانیای دەکات".

سکرتێری گشتیی ناتۆ لە سەردانی داهاتوویدا بۆ پێشکەشکردنی پشتیوانی لە دوای بومەلەرزەکان بۆ تورکیا بە نیازە، فشار لە تورکیا بکات تا هەوڵەکانی سوید و فینلاند بۆ بوون بە ئەندام لە هاوپەیمانێتی ناتۆ پەسەند بکات.

بەلەمێکى کۆچبەران لە کاتى رۆیشتن لە لیبیاوە بۆ ئەوروپا، لە دەریاى ناوەڕاستدا ژێرئاو کەوت، لە ئەنجامدا ٧٣ کۆچبەر خنکان.

لە ئێرانەوە دیلێک دەگەرێندرێتەوە بۆ ئەمریکا و لەبەرامبەردا ئەو سامەنەی ئێران کە لە کۆریا دەستی بەسەردا گیراوە دەگەرێندرێتەوە ئەو وڵاتە و دەوڵەتێکی کەنداویش رابەرایەتی ئەم پرۆسەیە دەکات.

زیندانییەک لە وڵاتى بۆلیڤیا لە رێگەى خۆگۆڕینى بۆ سەر شێوەى مەڕ، هەوڵى هەڵاتنى لە زیندان دا، بەڵام لە کۆتاییدا پلانەکەى شکستى هێنا.

رێکخراوی ناتۆ رایگەیاند، روسیا دەستی کردووە بە چڕکردنەوەی هێرشەکانی لەسەر ئۆکرانیا و دەشڵێت، "ئەو هێڕشانەی دەترساین روسیا دەستی پێبکات روویدا.

سکرتێری گشتی ناتۆ رایگەیاند، ئەو بڕە گولـلەیەی ئۆکرانیا لە جەنگدا بەکاری دەهێنیت زیاترە لە توانای بەرهەمهێنانی وڵاتانی رۆژئاوا و ئەوەش کاریگەری خراپی کردووەتە سەر بەرهەمهێنانی جەنگی لە رۆژئاوا.

ژمارەی گیانلەدەستدان بەهۆی ئەو بومەلەرزەیەی لە ٦ـی ئەم مانگەدا لە ناوچە سنورییەکانی تورکیا و سوریا روویدا ٣٧ هەزار کەسی تێپەڕاند و رێکخراوە جیهانییە مرۆییەکانیش بەردەوامن لە گەیاندنی هاوکارییەکانیان بە زیانلێکەوتووان.

چەوری جگەر لە ئەنجامی كۆبوونەوەی بڕێكی زۆر چەوری دروست دەبێت، بەگشتی دوو جۆر نەخۆشی چەوری جگەر هەن، بریتین لە نەخۆشی جگەری كحوولی (ALD) یان نەخۆشی نۆنالكەهۆلیك(NAFLD)، ئەم نەخۆشیانە جگەری مرۆڤ تووشی كارەساتی گەورە دەكەن، ئەگەر هاتوو خۆتانی لێ نەپارێزن، یان بە ڕێگەی سروشتی چەوری جگەر لەناو نەبەن.

سوپای ئەڵمانیا دەستی کردووە بە راهێنان بە سەربازانی ئۆکرانیا لەبارەی بەکارهێنانی تانکی جۆری لیۆپارد-2.

زۆر کەس لەکاتی دانانی وشەی نهێنی بۆ هەژمارەکانیان دوای ماوەیەک بیریان دەچێتەوە و کێشەیان بۆ دروست دەبێت، بۆ ئەو مەبەستەش کۆمپانیایەکی ئەلکترۆنی چارەسەری بۆ ئەو کێشەیە دەدۆزێتەوە.

حکومەتی چین رایگەیاند، چەند باڵۆنێکی ئەمریکیی لەماوەی ساڵی رابردوودا بەبێ مۆڵەت و رەزامەندی پەکین زیاتر لە ١٠ جار سنووری ئاسمانی چینییان بەزاندووە.

دوورگەیەک لە ژاپۆن کە پێشتر شوێنی بەرهەمهێنانی گازی ژەهراوی بووە و کۆمەڵێک کەروێشک بۆ تاقیکردنەوەی گازە ژەهراوییەکە برانە دوورگەکە و چاوەڕوانی ئەوە بوون بمرن، بەڵام بە پێچەوانەوە زیادیان کرد و ژمارەیان بووەتە نزیکەی هەزار کەروێشک.

پاش ئەوەی سەرۆکوەزیرانی بەریتانیا سەردانی ئۆکرانیای کرد ئەو دوو وڵاتە پلانیان هەیە کۆمپانیایەکی هاوبەشی دروستکردنی چەک لە ئۆکرانیا دروستبکەن.

هێزی ئاسمانی کەنەدا تەنێکی نەناسراوی لە ناوچەی یۆکۆنی وڵاتەکەی خستەخوارەوە و لەگەڵ ئەمریکا گفتوگۆی کردووە لەبارەیەەوە و دەڵێت، "ئەمە سێهەمین تەنی ئاسمانی نەناسراوە کە تێکی دەشكێنین لەماوەی هەفتەیەکدا."

کوندەپەپوویەک لە وڵاتی جۆرجیا بۆ ماوەی پێنج رۆژ فەرمانگەیەکی ئەو وڵاتەی داخست ئەوەش دوای ئەوەی چووەتە فەرمانگەکەوە و تێیدا ماوەتەوە.

حکومەتی ئەمریکا چەند کۆمپانیایەکی ئاسمانی چینی خستە لیستی رەشی وڵاتەکەی و لە بازاڕی جیهانی کەلوپەلی فڕۆکەوانی بلۆکی کردن.

پۆلیسی تورکیا رایگەیاند، بەڵێندەرێکی دروستکردنی پرۆژەیەکی نیشتەجێبوونیان، کە دوای بومەلەرزەکە رووخاوە و زیانی گیانی زۆری لێکەوتووەتەوە؛ دەستگیرکرد، کە ویستوویەتی لە فرۆکەخانی ئەستەنبووڵەوە هەڵبێت.

لە دوای بوومەلەرزەکەی رۆژی دووشەممەی رابردوو، تاوەکو ئێستا هەزار و ٨٩١ پاشلەرزەی دیکە روویان داوە و تەنها لە باکوری کوردستان و تورکیا ژمارەی گیانلەدەستدان گەیشتووەتە زیاتر لە ٢٠ هەزار کەس.

دوای ئەوەی سوپای ئەمریکا لە ٤ی شوبات باڵۆنێکی چینی لە ئاسمانی وڵاتەکەی خستەخوارەوە، ئیدارەی واشنتۆن شەش کۆمپانیای چینی خستە لیستی رەشی هەناردەکردنەوە بە پاساوی ئەوەی کە پشتگیریان لە بەرنامەکانی باڵۆنە چاودێرییەکەی حکومەتی پەکین کردووە.

پاش ئەوەی ١٥ ئەندامی ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی رەخنەیان لە خاوی پرۆسەی گەیاندنی هاوکارییەکان بە سوریا و رۆژئاوای کوردستان گرت، هەفتەی داهاتوو ئەنجومەنەنەکە کۆدەبێتەوە.

روسیا رایگەیاند، سوپاکەیان لە ئۆکرانیا توانیویەتی شارۆچکەی دیڤۆرشنۆ لە خارکێڤ کۆنترۆڵبکەن و کۆگایەکی خۆراکی سوپای ئۆکرانیاشیان لە باخموت بە ئامانجگرتووە.

دوای پێنج رۆژ لە روودانی بومەلەرزە بەهێزەکەی تورکیا و سوریا بەپێی کۆتا ئامارەکان تاوەکو ئێستا، ٢٢ هەزار کەس گیانیان لەدەستداوە و زیاتر لە ٨٢ هەزار کەسیش برینداربوون. پاش پێنج رۆژ لە روودانی بومەلەرزە بەهێزەکەی ناوچە سنوورییەکانی نێوان تورکیا و سوریا ژمارەی گیانلەدەستدان تاوەکو دێ زیاتر دەبێت و شارەزایان باس لەوەدەکەن ئەو کەسانەی لەژێر دار و پەردووی باڵەخانە رووخاوەکاندا ماونەتەوە رزگارکردنیان زەحمەتە.

پاش مانەوەی ١٠٤ کاتژمێر لە ژێر دار و پەردووی باڵەخانەیەکی روخاودا توانرا بەهۆی مۆبایێکی زیرەکەوە کەسێک رزگار بکرێت.

وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا رایگەیاند، لەکۆبوونەوەکەیاندا لەگەڵ شاندی عێراق جەختیان لە گرنگی و بەردەوامی پەیوەندییە ئابووریەکانی نێوان هەردوو وڵات کردووەتەوە. دەشڵێت، "ئامانجی هاوبەشمان لەگەڵ عێراق بەهێزکردنی ئابووری ئەو وڵاتەیە."

سەرەکیترین هۆکاری بەرزبوونەوەی ژمارەی گیانلەدەستدان بەهۆی بومەلەرزە بەهێزەکەی تورکیا و سوریا بەهێزی پلەی بومەلەرزەکە بووە بەڵام چەند هۆکارێکی دیکەش هەن بۆ بەردەوامی بەرزبوونەوەی گیانلەدەستدان.

جێگری سەرۆک وەزیرانی روسیا رایگەیاند، پێشبینیدەکەن بەهۆی سزاکانی ئەوروپا و دیاریکردنی نرخی نەوت لە لایەن کۆمەڵەی G7وە وڵاتەکەی رێژەی بەرهەمهێنانی نەوت بۆ ساڵی ٢٠٢٣ داببەزێنێت بە شێوەیەک بۆ هەر رۆژێک بەرهەمهێنانی بڕی ٥٠٠ هەزار بەرمیل نەوت کەمبکاتەوە. هاوکات، نرخی یەک بەرمیل نەوت لە بازاڕەکانی جیهاندا بە رێژەی ٢٪ بەرزبووەوە.

زانایانی بواری شوێنەوارناسی لە یەکێک لە شوێنەکانی وڵاتی بکینیای ئەفریقی ژمارەیەک لە کۆنترین کەلوپەلی بەردینیان دۆزیوەتەوە و هیچ وردەکاریەک سەبارەت بەوەی ئەو کەلوپەلانە لە سەردەمی خۆیدا لە چیدا بەکارهێنراوە نازانرێت، بەڵام پێشبینی ئەوە دەکەن لەلایەن بوونەوەرێکی لێکچووی مرۆڤەوە دروستکرابن.

وتەبێژی کۆشکی کرملین رایگەیاند، بەریتانیا، فەڕەنسا و ئەڵمانیا زیاتر دەستوەردەدەنە پێکدادانەکانی نێوان روسیا و ئۆکرانیا. دەشڵێت، "مەوداکە بەشێوەیەکی قۆناغبەند بەهۆی دەستوەردانی راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ نامێنێت".

لە چوارچێوەی ئەو گۆڕانکاریانەی بومەلەرزەکەی سنوری تورکیا بەدوای خۆیدا هێنای؛ زانایان رایانگەیاندووە، بەهێزی و ماوەی بەردەوامی بومەلەرزەکە سێ مەتر تورکیای بەرەو ئاڕاستەی رۆژئاوا بردووە.

سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، وڵاتەکەی وەڵامی سەرجەم هەڕەشەکانی چین دەداتەوە. دەشڵێت، "بە پەکین دەڵێم هەڵە مەکەن."

پەرلەمانی ئەوروپا بانگێشتنامەیەکی ئاڕاستەی سەرۆکی ئۆکرانیا کردووە بۆ ئامادەبوون لە کۆبوونەوەی لوتکەی یەکێتیی ئەوروپا کە بڕیارە رۆژی پێنجشەممە و هەینی داهاتوو بەڕێوەبچێت.

ئەمڕۆش بوومەلەرزەیەکی دیکە بە گوڕی ٥.٧ پلە رۆژهەڵاتی تورکیای هەژاند و بووە هۆی بەرزبوونەوەی ژمارەی قوربانیان.

ژمارەی گیانلەدەستدان بەهۆی بومەلەرزەکەی ناوچە سنوورییەکانی نێوان تورکیا و سوریا گەیشتە چوار هەزار و ٣٠٠ کەس و لە تورکیا پێنج هەزار و ٦٠٠ باڵەخانە روخاون.

بەپێی دوایین ئامارەکان، ژمارەی گیانلەدەستدانەکانی بومەلەرزەکەی بەرەبەیانی ئەمڕۆی باکور و رۆژئاوای کوردستان بەرزبووەوە بۆ دوو هەزار و ٣٥١ کەس.

سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، تیمی بۆ ئەنجامدانی هەماهەنگی نزیک لەگەڵ تورکیادا راسپاردووە لەبارەی بومەلەرزەکەی ئەمڕۆوە.

رێبەری کۆماری ئیسلامی ئێران بڕیاری لێخۆشبوونی بۆ هەزاران زیندانیکراوی وڵاتەکەی دەرکرد کە بەشێکیان لە سەرووبەندی خۆپیشاندانەکانی ئەو وڵاتەدا دەستگیرکراون.

بەریتانیا بڕیارێکی نوێی لەبارەی ئەو کۆچبەرانەوە دەرکرد کە لە کەناڵی ئینگلیزییەوە چوونەتە خاکەکەی و رایگەیاند، ئەو کۆچبەرانە ناتوانن تانە لە بڕیاری دیپۆرتکردنەوەیان بدەن.

چین ناڕەزایی خۆی لەسەر خستنەخوارەوەی باڵۆنەکەی لەلایەن فڕۆکەیەکی جەنگی ئەمریکا دەربڕی و دەڵێت، "مافی خۆمانە وەڵامی ئەمریکا بدەینەوە."

راوێژکارێکی پزیشکی هەناو و کۆئەندامی هەرس ئاشکرایکردووە، حەوت جێگرەوەی خۆراکی سروشتی هەن دەتوانن لەبری خوێ بەکاربهێندرێن.

هێزی ئاسمانی ئەمریکا باڵۆنەکەی چینی خستەخوارەوە کە ماوەی چەند رۆژێکە بەسەر ئاسمانی ئەمریکادا دەسوڕێتەوە.

روسیا رایگەیاند، ئەگەر ئۆکرانیا هێرشبکاتە سەر نیمچە دورگەی قرەم ئەوا چەکی ئەتۆمی بەکار دەهێنێت و دەشڵێت، "ئامادەی دانوستان نین لەبارەی ئەو دورگەیەوە."

بەهۆی غەشکردنی چەند قوتابیەکەوە لە وڵاتی سەنگافوورە و ئاسانکاریی بۆیان، بەڕێوەبەری قوتابخانەیەک بووەتە داواکراوی نێودەوڵەتی و پۆلیسی ئینتەرپووڵ بەدوایدا دەگەڕێن.

وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا سزای بەسەر کارمەندانی کۆمپانیایەکی دروستکردنی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی ئێرانی و دوو کەشتی جەنگی ئەو وڵاتەدا سەپاند.

دوای ئاشکرابوونی باڵۆنێکی سیخوڕی و هەواڵگری چینی لەئاسمانی ئەمریکادا، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا سەردانە چاوەڕوانکراوەکەی بۆ چین دواخست. و پنتاگۆنیش دەڵێت، باڵۆنەکە تایبەتە بەکاری هەواڵگری و سیخوڕی.

ئەڵمانیا رایگەیاند، لە ساڵی ٢٠٢٢دا بە بڕی ترلیۆنێک و ٧٠٠ ملیۆن دۆلار کاڵای هەناردەی دەرەوەی وڵاتەکەی کردووە. و دەشڵێت، "جەنگی روسیا و ئۆکرانیا کاریگەری لەسەر ئابووری وڵاتەکەمان هەبووە."

ئەڵمانیا رایگەیاند، وڵاتەکەی رەزامەندی دەربڕیوە بە ناردنی ٨٨ تانکی سەربازی کە نوێترین تانکی ئەڵمانین بۆ ئۆکرانیا تاوەکو ئەو وڵاتە بتوانێت لە جەنگەکەی لەگەڵ روسیادا بەکاریان بهێنێت.

رێکخراوی " Times Higher Education" لیستی ساڵانەی بۆ باشترین زانکۆکانی جیهان ئاشکراکرد، کە لە ئەمساڵدا ١٧٠٠ زانکۆی لە ١٠٤ وڵات و شوێندا گرتووەتەخۆی.

پزیشکان لە تونس دوای پشکنینین، بۆ منداڵێکی تازە لەدایكبوو بۆیان دەرکەوت کە برا دوانەکەی لەناو سکیدایە کە یەک لە ملیۆن حاڵەتی لەو جۆرە روودەدات.

ئێوارەی ئەمڕۆ ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی لە بارەگای نەتەوەیەکگرتووەکان لە نیویۆرک لەسەر دۆخی عێراق کۆدەبێتەوە.

بۆ دەربڕینى ناڕەزایی لە دژى بەرزبوونەوەى رێژەى هەڵاوسان، نزیکەی نیو ملیۆن مامۆستا و فەرمانبەرى کەرتی گشتی و شۆفێران لە بەریتانیا گردبوونەوە و داواى زیادکردنى موچەکانیان لە حکومەت دەکەن.

لە نوێترین پێشکەوتنیدا کۆمپانیای ماکدۆناڵدز خواردنگەیەک دەکاتەوە لە ئەمریکا کە هەموو کارمەندەکانی ڕۆبۆتن، لەکاتی چوونە ژوورەوەی خواردنگەکەدا کارمەندی ڕۆبۆت کاری تێدا دەکات تادەگاتە چێشتخانەی خواردنگەکە.

میدیاکانی مەکسیک بڵاویانکردووەتەوە، لە هێرشیکی چەکداریدا بۆسەر یانەیەکی شەوانە لە شاری خیریز لە باکوری مەکسیک هەشت کەس کوژراون.

سەرۆکی تورکیا لە پەیامێکیدا بۆ ئەمریکا رایگەیاند، ئەگەر ئەو وڵاتە پابەندی رێککەوتنەکانی تایبەت بە فڕۆکەی ئێف ٣٥ و ئێف ١٦ نەبێت باجی پاشگەزبوونەوەکانی دەدات.

بەگوێرەی ئاژانسی رۆیتەرز، لە ئاکامی تەقینەوەیەکدا لە مزگەوتێکی شاری بیشاوری پاکستان ١٩ کەس گیانیانلەدەستداوە.