دادگای تاوانی نێودەوڵەتی رایگەیاند، بەتاوانی ئەنجامدانی تاوانی جەنگ لە غەززە فەرمانی دەستگیرکردن بۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل و وەزیری بەرگری پێشووی ئیسرائیل و سەرۆکی گروپی چەکداری قەسام دەرکردووە.

سەرۆکوەزیرانی عێڕاق لەگەڵ سەرۆکی رووسیا لە پەیوەندیەکی تەلەفونییدا باسیان لە چەند بابەتێکی گرنگ کرد سەبارەت بە باری ئەمنی ناوچەکە و وزە و نرخی نەوت، هەروەها پەیوەندیە هاوبەشەکانی هەردولا

وەزارەتی کاروباری کونسوڵگەریەكان لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا، بەهۆی هێرشی روسیا بۆ سەر ئۆکرانیا، هەریەک لەوڵاتانی ئەمریکا، ئیتاڵیا، یۆنان و ئیسپانیا باڵیۆزخانەیان لە کیێڤی پایتەخت داخست و هۆشداری بە هاوڵاتیان دەدەن.

خەریکە ئاگرەجۆشدراوەکەى ناوچەکە بەرەو کوژانەوە دەچێت و نوێنەرى ئەمریکاش بە ١٣ خاڵەوە چووەتە لوبنان و دەڵێت، مەبەستیانە کۆتایی بە ئاڵۆزییەکان بهێنن.

دوای رەزامەندی سەرۆکی ئەمریکا بۆ بەکارهێنانی موشەکە دوورهاوێژەکانی ئەمریکا لەلایەن ئۆکرانیاوە، سوپای ئەو وڵاتە موشەکەکانی ئەمریکای تاقیکردەوە، مۆسکۆش هۆشداری داوە و سەرۆکی رووسیاش واژۆی لەسەر مەرسومێک کرد بۆ بەکارهێنانی چەکی ئەتۆمی.

کەناڵەکانی ئیسرائیل بڵاویان کردەوە، لە کۆبوونەوەیەکی نهێنیدا سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل هۆکاری نەگەیشتنی هێزە چەکداریەکانی فەڵەستین و ئیسرائیل بە رێکەوتن بۆ کۆتایی هێنان بە جەنگ ئاشکرا دەکات.

گوتەبێژی یاریدەدەری کۆشکی سەرۆکایەتی رووسیا رایگەیاند، رێگەدان بە ئۆکرانیا بۆ بەکارهێنانی مووشەکی دوورمەودای ئەمریکی بۆ سەر خاکی روسیا سوتەمەنی ئاگری شەڕ لە ئۆکرانیا زیاتردەکات و ئەمەش واتاى تێوەگلانی راستەوخۆی ئەمریکایە لە شەڕەکەدا.

وەزیری ناوخۆی ئەڵمانیا رایگەیاند، سنورەکانمان توندتر دەکەین بۆ رێگری لە هاتنی کۆچبەران، وڵاتەکە بە سنوورەکانی لەگەڵ فەرەنسا و بەلجیکا و پۆڵەندادا دەچێتەوە و ئاسایشی پاراستنی سنوورەکانی توندتر دەکاتەو، بۆ رێگریکردن لە دروستبوونەوەی لێشاوی کۆچبەران.

هێلکە هەڵبژاردەیەکی باشە وەک بەشێک لە خۆراکی تەندروست و هاوسەنگ، سەرچاوەیەکی دەوڵەمەندە بە پرۆتین و ڤیتامین و کانزاکان.

سەرۆکی ئەمریکا واژۆی لەسەر بڕیارێک کرد، کە رێگە بە ئۆکرانیا دەدات چەک و مووشەکی بەهێزی دوورمەودا دژی روسیا بەکاربهێنێت.

میدیا عەرەبیەکەکان رایانگەیاند، بەرپرسی پەیوەندییە میدیاییەکانی گروپە چەکداریەکانی لوبنان لە ئەنجامی هێرشێکی ئاسمانی ئیسرائیلەوە بۆ سەر بەیروت کوژراوە، میدیا فەڵەستینیەکانیش رایانگەیاند کە ٧٠ کەس لە باڵەخانەکانی باکوری کەرتی غەزە گیانیان لەدەستدا.

ئاژانسە جیهانییەکان بڵاویان کردەوە، ترەمپ بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای نەوتی لیبێرتی ئینێرجی بۆ پۆستی وەزیری وزە بۆ ئیدارەکەى کاندید کرد.

کۆمپانیای گازپڕۆمی رووسی هەناردەی غازی سروشتیی بۆ نەمسا راگرت، پێشبینیش دەکرێت تا کۆتایی ئەمساڵ و بەهۆی کۆتاییهاتنی رێککەوتنی نێوانیان، روسیا هەناردەی غازی سروشتی بۆ کۆماری چیک و سلۆڤاکیاش رابگرێت.

هێشتا دوو هەفتە لە سەرکەوتنى بۆ سەرۆکى ئەمریکا تێپەڕنەبووە، پیاوە چوارشانە باڵابەرزە کاندیدى بۆ زۆربەى پۆستە هەستیارەکانى کابینەکەى یەکلایی کردووەتەوە و دەوترێت ئیدارەى دووەمى ترەمپ تەواو جیاواز دەبێت لە ئیدارەکانى پێش خۆى.

سەرۆکی ئۆکرانیا رایگەیاند، دەیەوێت لە ٢٠٢٥ـدا بە رێگەی دیپلۆماسی کۆتایی بە جەنگی وڵاتەکەی لەگەڵ روسیادا بهێنێت، بەڵام سەرۆکی روسیا ئاشتی ناوێت.

شارەزایانی تەندروستی هۆشدارییان داوە کە زیادەڕۆیی لە بەکارهێنانی بەرهەمە پاککەرەوەکان بۆ پاراستنی ژینگەیەکی تەندروستی ماڵەوە، رەنگە لە درێژخایەندا تەندروستیمان بخاتە مەترسییەوە.

سەرۆکی هەڵبژێردراوی ئەمریکا رایگەیاند، کارۆلین لیڤیت وەک وتەبێژی کۆشکی سپی دەستنیشان کردووە، کە گەنجترین وتەبێژە تاوەکو ئێستا ئەو پۆستەی وەرگرتبێت.

جێگری سەرۆکی قوتابخانەی توێژینەوەی باڵای نیشتیمانیی ئابووری لە روسیا رایگەیاند، روسیا و چین لەڕێگەی گرتنەبەری چەندین رێکار توانیان ئاستی هەژاری بۆ نیوە کەم بکەنەوە.

ئیدارەى ترەمپ وەک بەڵێنى دابوو کۆتایی بە ناکۆکی و جەنگەکانی ئۆکرانیا و رۆژهەڵاتى ناوەڕاست بهێنێت، لە ئێستاوە و پێش وەرگرتنى دەسەڵات هەوڵەکانى خستووەتە کار، لەوانەش ناکۆکییەکان لەگەڵ ئێران و شەڕی لوبنان. بەپێى تازەترین زانیارییەکانیش کەسایەتیەکى سەرمایەدارى نزیک لە ترەمپ لەگەڵ نوێنەرى ئێراندا کۆبووەتەوە و باسى پەیوەندى نوێى نێوان تاران و واشنتۆنیان کردووە.

دەسەڵاتدارانی ئیسپانیا رایانگەیاند، بەهۆی ئاگرکەوتنەوە لە خانەیەکی بەساڵاچوان لە شارۆچکەیەکی باکووری ئیسپانیا نزیکەی ١٠ کەس گیانیان لەدەستدا.

شێوازی ژیان بۆ تەندروستی دڵ زۆر گرنگە، باشترین ڕێگا بۆ دوورکەوتنەوە لە کێشەکانی دڵ ئەوەیە کە دڵت بە تەندروستی بهێڵیتەوە و گرنگی بدەیت بە وەرزشکردن و خواردنی تەندروست.

رۆژنامەی نیویۆرک تایمز بڵاویکردەوە، ئیلۆن مەسک راوێژکاری سەرۆکی هەڵبژێردراوی ئەمریکا، لەگەڵ باڵیۆزی ئێران لە نەتەوە یەکگرتووەکان کۆبووەوە، بە مەبەستی چارەسەرکردنی گرژی و هێورکردنەوەی ئاڵۆزییەکان لەنێوان هەردوو وڵات.

دواى یەکلاکردنەوەى دەنگی ئەندامانى هەڵبژێردراو کۆمارییەکانی ئەمریکا زۆرینەی ئەنجومەنی نوێنەرایشیان مسۆگەر کرد، بەوەش زۆرینەى هەردوو بەشەکەى کۆنگرێسیان بەدەستهێنا.

پزیشکێکی رووسی ئاماژە بەوە دەکات لەرزینی دەستەکان رەنگە هەندێکجار ئاماژە بن بۆ تووشبوون بە نەخۆشییە مەترسیدارەکان.

وەزارەتی بەرگریی روسیا رایگەیاند، لە ماوەی ٢٤ کاتژمێری رابردوودا ٤٥٠ سەربازی ئۆکرانیا لە پارێزگای کورسک گیانیان لەدەستداوە، بەمەش کۆی گشتی ئەو سەربازانەی لەو پارێزگایە گیانیان لەدەست داوە گەیشتە ٣٢ هەزار و ٥٠٠ کەس.

وەزیری دەرەوەی روسیا رایگەیاند، لە سەردەمی سەرۆکایەتی سەرۆکی هەڵبژێردراوی ئەمریکاشدا سیاسەتی ئەمریکا بەرامبەر روسیا و ئۆکرانیا ناگۆڕێت.

عێراق و ئێران کۆبوونەوە ئەمنییەکانیان فراوان کردووە و لە چەند رۆژی رابردوودا چەندین شاندی باڵای نێوان هەردوو وڵات کۆبوونەتەوە، لە تەواوی کۆبوونەوەکانیشدا جەخت لە پرسی ئاسایشی سنووری نێوان عێراق و ئێران کراوەتەوە و هەردوولا رێککەوتن لەسەر پاراستنی سنوورەکانیان و رێگریکردن لە کاری قاچاخچێتی.

دواى سەرکەوتنى لە هەڵبژاردنە سەرۆکایەتیەکەى ئەمریکادا دۆناڵد ترەمپ سەردانى کۆشکی سپى کرد و لەگەڵ جۆ بایدن باسیان لە دەستاودەستکردنى دەسەڵات کرد، بایدنیش پشتیوانیی خۆی بۆ رادەستکردنى دەسەڵات بەشێوەیەکی ئاشتیانە بۆ ترەمپ دەربڕی.

واژۆکردنی پەیماننامەی هاوبەشی روسیا و کۆریای باکوور هەریەک لە ناتۆ و ئەمریکا و کۆریای باشووری هێنایە دەنگ. سکرتێری گشتیی ناتۆ و وەزیری دەرەوەی ئەمریکا دەڵێن، دەبێت سنوورێک بۆ فراوانبوونی هاوکارییەکانی ئەو دوو وڵاتە دابنرێت. کۆریای باشووریش دەڵێت، بە توندی ئیدانەی ئەو پەیماننامەیە دەکەن.

هەڵبژاردنەوەی دۆناڵد ترەمپ بووە خێر و بەرەکەت بۆ دەوڵەمەندەکانی جیهان، بەجۆرێک تەنها لە یەک رۆژدا ١٠ لە دەوڵەمەندترینەکانی جیهان سامانەکەیان بە تێکڕا ٦٤ ملیار دۆلار زیادی کردووە.

وەزیری دەرەوەی ئێران رایگەیاند، لەگەڵ ئەمریکادا کار لەسەر ناکۆکییەکانی نێوانیان دەکەن و تاوەکو باجی زیاتر نەدەن.

سەرۆکی هەڵبژێدراوی ئەمریکا، وەک چۆن راوێژکارەکەى عێراقییە کەسایەتیەکى هاوسۆزی کوردیش دەکاتە راوێژکارى ئاسایشى نیشتیمانى ئەمریکا کە بڕیارەکانى بۆ رۆژهەڵاتى ناوەڕاست کاریگەرە.

ئاژانسە جیهانییەکان بڵاویان کردووەتەوە، ئەمڕۆ کۆریای باکوور پەیماننامەی بەرگری هاوبەشی لەگەڵ روسیا پەسەند کرد کە بەپێی ئەو پەیماننامەیە هەر وڵاتێکیان بکەونە جەنگەوە وڵاتەکەی دیکەش بەشدار دەبێت.

ئاژانسی زەویناسیی ئەمریکا رایگەیاند، بوومەلەرزەیەکی بەهێز رۆژهەڵاتی کوبای هەژاند و لە بەشێکی شارە گەورەکانی وڵاتەکە هەستی پێکراوە.

ترەمپ و تیمەکەی سەرقاڵی ئامادەکارین بۆ گرتنەدەستی دەسەڵات و لەو چوارچێوەیەدا هەوڵەکانیان بۆ هەڵبژاردنی ئەندامانی ئیدارەی نوێیەکەیان چڕکردووەتەوە، بەوتەی ترەمپ ئەو کەسانەی دیاری دەکرێن بەتوانا و کاریگەر دەبن.

بەرپرسی باڵای پاکستان رایگەیاند، ژمارەی گیانلەدەستدان و برینداربوون بەهۆی تەقینەوەیەکەی دوێنێی باشووری رۆژئاوای پاکستان بەزربووەتەوە و بەپێی دوایین ئامار لە رووداوەکەدا ٢٦ کەس گیانیان لەدەستداوە و ٦٢ کەسی دیکەش برینداربوون.

جێگری وەزیری دەرەوەی رووسیا رایگەیاند، وڵاتەکەی ئامادەیە گوێ لە پێشنیارەکانی دۆناڵد ترەمپ بگرێت سەبارەت بە چارەسەرکردنی کێشەکانیان لەگەڵ ئۆکرانیا.

پۆلیسی پاکستان رایگەیاند، لە ئەنجامی تەقینەوەیەک لە لە وێستگەیەکی شەمەندەفەر لە باشووری رۆژئاوای پاکستان، زیاتر لە ٢٠ کەس گیانیان لەدەستدا و دەیان کەسی دیکەش بریندار بوون.

دەستەی ئاماری یەکێتیی ئەوروپا رایگەیاندووە، لە ساڵی ٢٠٢٢ـەوەوە تاوەکو ئێستا زیاتر لە چوار ملیۆن ئۆکرانی کە بەهۆی جەنگەوە ئاوارەبوون، روویان لە وڵاتانی یەکێتیی ئەوروپا کردووە.

دوای شکستی پارتەکەی لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئەمریکادا، جۆ بایدن پیرۆزبایی لە دۆناڵد ترەمپ کرد و رایگەیاند، هەر وەک چۆن هەڵبژاردن بە شێوەیەکی دیموکراسییانە بەڕێوەچوو، بەو شێوەیە کورسی دەسەڵات بۆ ترەمپ بەجێ دەهێڵێت و دەستاودەستی دەسەڵاتی لەگەڵدا دەکات.

دوای سەرکەوتنی لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئەمریکا، سەرۆكی روسیا پەیامێكی پیرۆزبایی ئاڕاستەی دۆناڵد ترەمپ کرد و رایگەیاند، ئامادەن بۆ گفتوگۆكردن.

سەرکەوتنی ترەمپ کاریگەرییەکەی لەسەر ئابووریی جیهان دەرکەوت، نرخی نەوت و دۆلاری بەرزکردەوە و نرخی زێڕی دابەزاند، بە شێوەیەک زێڕ بەراورد بە ماوەی رابردوو هەر ئۆنسەیەکی ٢٣٠ دۆلار دابەزی.

وەزیری دەرەوەی روسیا رایگەیاند، ئەگەر ئەمریکا پێشنیازێکی هەبێت بۆ ئەوەی بەبێ مەرج گفتوگۆ لەگەڵ روسیادا بکات، ئەوان ئامادەی گفتوگۆن.

کاندیدی دیموکراتەکان بۆ پۆستی سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، وەفادارییان تەنها بۆ ئەمریکایە نەک حزب و سەرۆک و پیرۆزبایی لە کاندیدی سەرکەوتووی کۆمارییەکان کرد.

دوای ئەوەی دەوڵەمەندترین پیاوی جیهان نزیکەی ١١٠ ملیۆن دۆلاری بۆ بانگەشەی هەڵبژاردنی کاندیدی سەرکەوتووی کۆمارییەکان بۆ پۆستی سەرۆکی ئەمریکا خەرجکرد. کاندیدی سەرکەوتووی کۆمارییەکان بڕیاری داوە لە حکومەتی نوێی ئەمریکادا ئەرکێکی پێبسپێرێت.

میدیاکانی بەریتانیا لە زاری سەرۆک وەزیرانی ولاتەکەوە بڵاویان کردووەتەوە، بەریتانیا چەندین ئەفسەر و سەرباز دەنێرێتە عێراق بۆ هەوڵدان بۆ رووبەڕووبوونەوەی باندەکانی قاچاخچێتی مرۆڤ لە کەناڵی ئینگلیزدا.

گەیشتەوە بە خەونەکەی و جارێکی دیکە دەبێتەوە سەرۆکی ئەمریکا، بەڵام ئاخۆ دەتوانێت بەبێ بەربەست، پڕۆژە و پلانەکانی جێبەجێ بکات؟ ئەو هەڵبژاردنەی چاوی جیهانی لەسەر بوو کۆتایی هات و جارێکی دیکە دۆناڵد ترەمپ دەبێتەوە سەرۆکی یەکێک لە گەورەترین جەمسەرەکانی جیهان.

دوای سەرکەوتنی دۆناڵد ترەمپ لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئەمریکا، چەندین وڵات پیرۆباییان لێکرد و هەریەکە لە رووسیا و چینیش هیواخوازن دەستپێکێک بێت بۆ کۆتایی هێنان بە ئاڵۆزییەکان لە جیهاندا و مامەڵەیەکی ئاشتیانە لەگەڵ ئەمریکا.

سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمریکا رایگەیاند، دۆناڵد ترەمپ بوو بە سەرۆکی ئەمریکا و جارێکی دیکە لەلایەن خەڵکەوە هەڵبژێردرا. دۆناڵد ترەمپیش رایگەیاند، "گەورەترین سەرکەوتنمان بەدەستهێنا و ئێستا ٤٧ـەمین سەرۆکی ئەمریکام".

ئاژانسی فۆکس نیوز بڵاویکردەوە، بە بەدەستهێنانی زۆرترین دەنگ لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکادا، ترەمپ وەک سەرۆکی ئەمریکا هەڵبژێردرایەوە.

بەپێی ئەنجامە بەراییەکانی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا، تا ئێستا کاندیدی کۆمارییەکان لەپێش کاندیدی دیموکراتەکانەوەیە.

بەشێک لە پیاوان بەدەست کێشەی هەڵوەرینی قژەوە دەناڵێنن بە هۆکاری زۆر و جۆراوجۆرەوە، ئەمەش ناچاریان دەکات دەست بکەن بە چاندنی قژیان.

لە چەند کاتژمێری داهاتوودا، هەڵبژاردنی ئەمریکا کۆتایی پێدێت. بە گوێرەی راپرسییەکانیش، لە ویلایەتە خۆڵەمێشییەکان کامالا هاریسی کاندیدی دیموکراتەکان بە رێژەیەکی کەم لە پێش دۆناڵد ترەمپی کاندیدی کۆمارییەکانەوەیە.

دەنگدان بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکێکی نوێی ئەمریکا لە ویلایەتەکانی نیویۆرک، ڤێرمۆنت و بەشێکی شار و شارۆچکەکانی وڵاتەکە دەستی پێکرد.

بڕیارە ئەمرۆ کاتژمێر حەوتی بەیانی بەکاتی ئەمریکا و کاتژمێر ٣ـی پاش نیوەڕۆ بەکاتی هەرێمی کوردستان هەڵبژاردنی ٤٧ـەمین سەرۆکی ئەمریکا دەستپێبکات، لە هەڵبژاردنەکەدا نزیكەی ٢٤٠ ملیۆن هاوڵاتی ئەمریكی مافی دەنگدانیان هەیە زیاتر لە ٩٤ هەزار ناوەندی دەنگدانیان بۆ ئامادەكراوە.

وەک نوسەر و سیاسەتمەنداری ئەمریکی ساندی مایسڵ دەڵێت، سەرەڕای ئەوەی سیستەمی هەڵبژاردنی ئەمریکا ماوەی ٢٣٧ ساڵە جێبەجێ دەکرێت، بەڵام هێشتا سیستەمێکی زۆر ئاڵۆزە و هاوڵاتی ئەمریکیش خۆی بە تەواوی لەم سیستەمە تێناگات.

پسپۆڕانی تەندروستی هۆشداری دەدەن لە دەرئەنجامەکانی خواردنی هێلکە ئەگەر لە پلەی گەرمی زۆر بەرزدا بۆ ماوەیەکی زۆر بکوڵێندرێت چونکە رەنگە ببێتە هۆی تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و شێرپەنجە.

دوای سێ رۆژی دیکە، یەکێک لە دوو کانیدەکەی کۆمارییەکان و دیموکراتەکان دەچێتە کۆشکی سپی و سیاسەتی خۆی لەسەر ئاستی ناوخۆ و دەرەکی جێبەجێ دەکات، کە پێشبینی کراوە بە مانەوەی دیموکراتەکان لە دەسەڵات گۆڕانکاریی ئەوتۆ بەخۆوە نەبینێت، بەڵام لەکاتی بردنەوەی کاندیدەکەی کۆمارییەکان، ناوچەکە گۆڕانکاریی بەرچاو بەخۆوە ببینێت.

وەزارەتی بەرگری ئەمریکا رایگەیاند، بڕیاریانداوە بە ناردنی چەندین فڕۆکەی جەنگی و هێزی زیاتر بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەپێناو کەمکردنەوەی گرژییەکانی ناوچەکە.

سەرباری توندبوونەوەى ململانێکانى نێوانیان هەناردەى غازی روسیا بۆ وڵاتانى ئەوروپا ١٥٪ زیادیکردووە.

سەرۆکی ئۆکرانیا رایگەیاند، کۆریای باکوور گەیشتووە بە ئاستێکی پێشکەوتوو لە بەرهەمهێنان و دروستکردنی چەکو سەربازەکانیشی شانبەشانی سەربازە روسیەکان لە جەنگی ئۆکرانیادا شەڕدەکەن.

زۆر خواردن هەیە ئەگەر بە سکی بەتاڵ بیانخۆیت، رەنگە ناڕەحەت ببیت، ئەمەش چەند هۆکارێکی لە پشتەوەیە.

دەسەڵاتدارانی ئیسپانیا رایانگەیاند، ژمارەی گیانلەدەستدان بەهۆی ئەو لافاوەی کە چەند رۆژێکە ناوچەکانی رۆژهەڵات و باشووری وڵاتەکەی گرتووەتەوە، بۆ زیاتر لە ٢٠٠ کەس بەرز بووەتەوە.

کۆمپانیای گووگڵ گەورەترین دەستپێشخەریی خۆی لە بواری زیرەکی دەستکرد لە ناوچەکەدا راگەیاند.

وه‌زاره‌تی به‌رگری روسیا رایگەیاند، ٤١ فڕۆكه‌ی بێفڕۆكه‌وانی ئۆكرانیایان تێکشکاندووە كه‌ هه‌وڵیانداوه‌ چه‌ند ناوچه‌یه‌كی ڕوسیا بكه‌نه‌ ئامانج.

رۆژ بە رۆژ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئەمریکا نزیک دەبێتەوە، لە ئێستادا کەمتر لە هەفتەیەک ماوە بۆ هەڵبژاردنەکە و بەپێی دوایین راپرسییەکان کامالا هاریس و دۆناڵد ترەمپ دەنگەکانیان بەشێوەیەک لە یەکەوە نزیکە کە جیاوازییەکان بە چەند پۆینتێکی کەم دیاری دەکرێت.

وەزیری بەرگری ئەمریکا رایگەیاند، ئامادەی پشتگیریکردنی کۆریای باشوورن بە هەموو جۆرە چەک و کەلوپەلێکى سەربازى، هاوکات کۆریای باکوریش موشەکێکی بالیستی کیشوەر بڕی تاقیکردەوە.

لە لیستی دەوڵەمەندەکانی چیندا ژانگ یمینگ دامەزرێنەری کۆمپانیای بایتدانس کە خاوەنی تیک تۆکە، پلەی یەکەمی بەدەستهێنا.

سیستەمی ئەندرۆید بەدرێژایی ساڵانی دوایی گۆڕانکاری گەورە لە دیزاینەکەیدا بەخۆیەوە بینیوە، هەندێکیان زۆر بەناوبانگ بوون، بەڵام هەندێک گۆڕانکاری هەیە کە خەڵک بێزار دەکات، یەکێک لەوانە پەیوەندی بە چالاککردنی وای فایەوە هەیە لەسەر مۆبایلەکە.

میدیا جیهانییەکان بڵاویان کردەوە، لە ئەنجامی بارانبارینی بەخوڕ و دروستبوونی لافاو لە رۆژهەڵاتی ئیسپانیا ٦٤ کەس گیانیان لەدەستدا.

پۆلیسی بەریتانیا رایگەیاند، ئاگرێکی گەورە لە یەکێک لە کۆمپانیاکانی دروستکردنی ژێردەریایی ئەتۆمی کەوتووەتەوە و دوو کەس بریندار بوون.

هەڵبژاردنى سەرۆکێکى نوێ بۆ ئەمریکا چەند رۆژێکى ماوە، هەڵبژاردنێک پڕاوپڕە لە راز و نهێنى، لە نێویاندا هەڵبژاردنى کۆمەڵگەى هەڵبژاردن کە هەڵبژاردنى سەرۆک یەکلایی دەکاتەوە.

بەڕێوەبەری ئینستاگرام رایگەیاند، پلاتفۆرمەکە کوالیتی ئەو ڤیدیۆیانە دادەبەزێنێت کە بینەری کەمە، ئەمەش هەنگاوێکە بە ئامانجی بەڕێوەبردنی سەرچاوەکان بە شێوەیەکی کاراتر.

سوپای روسیا رایگەیاند، دەستیان بەسەر ناوچەی سیلیدۆفیدا گرتووە کە دەکەوێتە رۆژهەڵاتی ئۆکرانیا و ژمارەی سەربازەکانیان لە ناوچەی پۆکرۆڤسک زیادکردووە.

بەڕێوەبەری رێکخراوی کۆچی نێودەوڵەتی رایگەیاند، لە مانگی رابردووەوە ٢٠٠ هەزار سودانی ئاوارە بوون و بە گشتی لە سەرەتای جەنگەوە زیاتر لە ١٤ ملیۆن سودانی لەناوخۆ و دەرەوەی وڵاتەکە ئاوارە بوون.

سەرۆکی ئۆکرانیا رایگەیاند، لە ئێستادا سێ هەزار سەربازی کۆریای باکوور گەیشتوونەتە رووسیا.

نوسینگەی سەرۆکی ئیسرائیل رایگەیاند، وڵاتەکە لە تاوتوێکردنی پلانێکی نوێدایە بۆ رێککەوتن لەسەر ئازادکردنی بارمتەکان.

ئەمینداری گشتی رێکخراوی ناتۆ رایگەیاند، تا ئێستا ٦٠٠ هەزار سەربازی روسیا لە جەنگی ئەو وڵاتە لەگەڵ ئۆکرانیادا کوژراون. دەشڵێت، "روسیا بەبێ هاوکاری دەرەکی ناتوانت بەردەوام بێت لە جەنگ بۆ ئەوەش پەنای بۆ کۆریای باکوور بردووە".

بەپێی راپۆرتێکی فاینانشەڵ تایمز، تاوەکو ئێستا ١٤٤ ملیاردێری ئەمریکا پارەیان وەک هاوکاری بەخشیوەتە دوو کاندیدەکەی سەرۆکایەتی ئەو وڵاتە و لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠٢٣ تا ناوەڕاستی مانگی ١٠ـی ٢٠٢٤ سێ ملیار و ٩٠٠ ملیۆن دۆلاریان داوەتە ئەو دوو کاندیدە.

بارزگانێکی کۆچکردووی هندی وەسێتی کردووە، زیاتر لە ١١٨ ملیۆن دۆلار لە سەروەتەکەی بدرێتە سەگەکەی.

به‌رپرسی نوسینگه‌ی سه‌رۆكی ئۆكرانیا دوپاتیكرده‌وه‌ پێویسته‌ ده‌ست به‌ دانوستاندن بكرێت به‌مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌ی ئۆكرانیا.

زریان و تۆفانێکی بەهێز کە ناسراوە بە زریانی ترامی وڵاتی فلیپینی گرتووەتەوە بەهۆیەوە نزیکەی ١٠٠ کەس گیانیان لەدەستداوە، بە تەنهاش لەماوەی ٢٤ کاتژمێردا لە هەندێ ناوچە ئاستی ئاو نزیکەی دوو مەتر بەرزبووەتەوە.

بڵاوبوونەوەی ڤیدیۆی رۆبۆتێک کە ئامێرێکی ژێدار لەگەڵ ئۆرکێسترادا دەژەنێت بەم دوواییانە موزیکژەنان و خوازیارانی جیهانی ئەلیکترۆنی بەخۆیەوە سەرقاڵ کردووە، کە ئەمە پێشکەوتنێکە رەنگە جێی خۆی لە مێژووی میوزیکدا بکاتەوە.

ناوەندەکانی توێژینەوەی نەمسا رایگەیاند، لە ئێستادا سەرچاوەکانی وزەی نوێبووەوە، بەتایبەتی تۆرباینی ئاو زیاتر لە ٨٠٪ی بەرهەمهێنانی کارەبای وڵاتەکە دابین دەکەن، وتیشی، لە پلاندایە تا ساڵی ٢٠٤٠ بە رێژەی ١٠٠٪ کارەبا لە وزەی نوێبووەوە بەرهەم بهێنن.

وەزارەتی ناوخۆی بەریتانیا رایگەیاند، بەپێی ئامارەکان، لەمساڵدا رێژەی پەڕینەوەی کۆچبەرانی نایاسایی بە کەناڵی ئینگلیزدا بۆ ناو خاکی بەریتانیا بەراورد بە تەواوی ساڵی رابردوو زیادی کردووە و تا ئێستا گەیشتووەتە زیاتر لە ٢٩ هەزار کەس.

بۆ جیهان، هەڵبژاردنی ئەمریکا دیاریکردنی ناسنامەی ئەو کەسەیە کە دەچێتە کۆشکی سپی، بەڵام زۆرێک لە ئەمریکییەکان پێیان وایە شەڕی کۆنترۆڵکردنی کۆنگرێس لە دەنگدانی سەرۆکایەتی گرنگییەکەی کەمتر نییە، کە پێدەچێت لە هەڵبژاردنەکانی ئەمساڵدا تا دوایین سات یەکلایی نەبێتەوە.

گروپی جى حەوت رایگەیاند، بڕی ٥٠ ملیار دۆلار لە پارە بلۆککراوەکانی روسیا بە قەرز دەدەنە ئۆکرانیا بە مەبەستی ئاوەدانکردنەوەى وڵاتەکە.

زۆربوونی سامانی ئیلۆن مەسک کە بە دەوڵەمەندترین پیاوی جیهان ناسراوە، لە ماوەی چەند کاتژمێرێکی کەمدا بەشێوەیەکی سەرسوڕهێنەر تەواوی جیهانی بەخۆیەوە سەرقاڵ کرد، بە شێوەیەک کە تەنها لە ماوەی ٢٤ کاتژمێردا بەهۆى بەرزبوونەوەى بەهاى پشکەکانى کۆمپانیاى تێسلا، ٣٣ ملیار دۆلار چووە سەر سامانەکەی.

تا دێت هەڵبژاردنە سەرۆکایەتییەکەی ئەمریکا نزیکتر دەبێتەوە و بەپێی نوێترین راپرسی، دۆناڵد ترەمپ کاندیدی کۆمارییەکان بە چەند خاڵێکی کەم لە پێش کامالا هاریس کاندیدی دیموکراتەکانەوەیە. لەلایەکی دیکەوە لە ئەمریکا بەشدارییەکی بەرچاو لە دەنگدانی پێشوەختەدا هەبووە بەجۆرێک تا ئێستا زیاتر لە ٢٥ ملیۆن کەس لەڕێگەی پۆستەوە دەنگیان داوە.

کەشتییەکی ئاسمانی ناسا رووبەڕووی ئاستەنگییەکی گەورە دەبێتەوە، چونکە بەهۆی کێشەیەکی تەکنیکییەوە بەبێ کۆنترۆڵ دەسوڕێتەوە، ئەندازیارانیش ئێستا کار لەسەر چارەسەرکردنی دەکەن.

میدیاکانی جیهان بڵاویان کردووەتەوە دەوڵەمەندترین پیاوی جیهان لە ماوەی دوو هەفتەکە ٤٤ ملیۆن دۆلاری بەخشیوەتە کەمپینی بانگەشەی کاندیدی کۆمارییەکان بۆ سەرۆکایەتی ئەمریکا.

میدیاکانی ئەمریکا بڵاویان کردەوە، پاڵەوانی زنجیرەی "تەڕەزان" لە تەمەنی ٨٦ ساڵیدا کۆچی دوایی کرد و کچەکەشی مردنەکەی پشتڕاست کردووەتەوە.

بەریتانیا و ئەڵمانیا رێککەوتنێکی بەرگریکردنیان واژۆکرد بۆ بەهێزکردنی هاوکارییە سەربازییەکانیان لە کەناری رۆژهەڵاتی وڵاتانی ناتۆ.

خەمۆکی وەرزی کە بە تێکچوونی سۆزداری وەرزی ناسراوە، جۆرێکە لە خەمۆکی کە لە کاتێکی دیاریکراوی ساڵدا ڕوودەدات، بەزۆری لە وەرزی زستاندا کە کاتژمێرەکانی ڕۆژ کورتترە.

نەتەوە یەکگرتووەکان رایگەیاند، لە دوای دەستپێکردنی جەنگی روسیا و ئۆکرانیا و لەماوەی ئەو دوو ساڵەی جەنگدا، ژمارەی دانیشتووانی ئۆکرانیا هەشت ملیۆن کەس کەمی کردووە.

خەمۆکیی وەرزی کە بە تێکچوونی سۆزداریی وەرزی ناسراوە، جۆرێکە لە خەمۆکی کە لە کاتێکی دیاریکراوی ساڵدا روو دەدات، بە زۆری لە وەرزی زستاندا کە کاتژمێرەکانی رۆژ کورتترە.

بە مەبەستی ئاسانکاریی زیاتر لە گەشتی هاوڵاتیان، کۆمسیۆنی پلانی هەیە تا ساڵی ٢٠٣٠ زانیاریی ناو پاسپۆرتە کاغەزەکان بخرێنە ناو ئەپڵیکەشنی مۆبایلە زیرەکەکانەوە، کە وادەکات گەشتکردن بە وڵاتانی یەکێتی ئەوروپادا خێراتر بێت.

ئەگەر تەنها بۆ ماوەی رۆژێک یان دوو رۆژ واز لە شۆردنی ددانەکانت بهێنیت، کاریگەری خۆی دەبێت، چ بگات بەوەی بۆ ماوەیەک پشتگوێی بخەی کە وا دەکات بەدەر لە زیان بۆ ددانەکانت کاریگەری مەترسیداری تەندروستی هەبێت.

کۆشکی سپی رایگەیاند، سەرۆکی ئەمەریکا و سەرۆکی فەرەنسا و راوێژکاری ئەڵمانیا سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا لە بەرلین کۆبووەتەوە و پرسە سەرەکییە جیهانییەکانیان تاوتوێ کردووە.

بە مەبەستی ئاسانکاریی زیاتر لە گەشتی هاوڵاتیان، کۆمسیۆنی ئەوروپا پلانی هەیە تا ساڵی ٢٠٣٠ زانیاریی ناو پاسپۆرتە کاغەزەکان بخرێنە ناو ئەپڵیکەشنی مۆبایلە زیرەکەکانەوە، کە وادەکات گەشتکردن بە وڵاتانی یەکێتی ئەوروپادا خێراتر بێت.

وەزارەتی بەرگریی روسیا رایگەیاند، هیزەکانیان بەردەوامن لە ئەنجامدانی هێرشەکانیان بۆ سەر هێزەکانی ئۆکرانیا و بە تەنها لە دوێنێدا ٢٧٠ سەربازی ئۆکرانی گیانیان لەدەستداوە.

لە ڕووداوێکی سەیردا، منداڵێکی تەمەن یەک ساڵ و نیو ٥٠ موروی موگناتیسی قووت دەدات و نەشتەرگەرییەکی بەپەلەی بۆ ئەنجام دەدرێت.

١٠ وڵاتی رۆژئاوا رایانگەیاند، بەهۆی شەڕی ناوخۆی سودانەوە سودانییەکان رووبەڕووی برسێتی بوونەتەوە و پێویستیان بە هاوکاری بەپەلە هەیە. بەپێی دواین ئاماریش ٢٦ ملیۆن سودانی رووبەڕووی برسێتی بوونەتەوە.

سندوقی دراوی نێودەوڵەتی بریاریدا بە پێدانى یەک ملیار و ١٠٠ ملیۆن دۆلار هاوکاریی دیکە بە ئۆکرانیا، بەمەش بڕی خەرجکراوى هاوکارییەکان بۆ ئەو وڵاتە دەگاتە هەشت ملیار و ٧٠٠ ملیۆن دۆلار.

هەندێک راهێنان یارمەتی ئارامکردنەوەی دەروون دەدەن لە رێگەی ئازادکردنی فشار و کەمکردنەوەی دڵەڕاوکێ و بەرەوپێشبردنی باری دەروونی گشتی.

وەزارەتی بەرگریی روسیا رایگەیاند، لە ماوەی ئەم هەفتەیەدا توانیویانە چەند شارۆچکەیەک لە خاکی ئۆکرانیا کۆنتڕۆڵ بکەن و لە ئۆپەراسیۆنەکانیشدا زیاتر لە نۆ هەزار سەربازی ئۆکرانیا گیانیان لەدەستداوە.

سەرۆکی ئەمریکا لە کۆتا گەشتی کابینەکەیدا گەیشتە بەرلینی پایتەختی ئەڵمانیا.

توێژەرانی ئەپڵ کۆمەڵێک هەڵەی لۆژیکی جددییان لە شرۆڤەکاریی زیرەکی دەستکردی درووستکەردا ئاشکرا کرد، بەتایبەتی کاتێک باس لە ژمارە و بیرکاری دەکرێت، ئەمەش ئاماژەیە بۆ شکستی زیرەکی دەستکرد لە دابینکردنی چارەسەری پەیوەست بە هاوکێشە بیرکارییە ئاڵۆزەکان لە قوتابخانە سەرەتاییەکاندا.

سەرباری وێرانکارییەکان و شکستی لە جەنگدا، گەلی ماندوونەناسی ژاپۆن لە ژێر خۆڵەمێشی جەنگەوە هەستایەوە و توانی لە ماوەیەکی کەمدا ببێتە نمونەیەک لە پێشکەوتن.

بەپێی رێککەوتنی نێوانیان، ئەمڕۆ ئیتاڵیا یەکەم کاروانی کۆچبەرانی ناردە کەمپەکانی ئەلبانیا.

پیاوێکی ئەمریکی دوای بەکارهێنانی چارەسەرێکی نوێ لە نەخۆشخانەیەکی ویلایەتی کالیفۆرنیا بەتەواوی لە قۆناغی چوارەمی شێرپەنجەی پەنکریاس چاکبووەوە.

لەگەڵ هەڵکشانی تەمەندا شتێکی ئاساییە کە تاڵی سپی لە قژدا دەربکەوێت، بەڵام بەشێک لە خەڵکی لە تەمەنێکی کەمدا دووچاری ئەو حاڵەتە دەبن، هۆکارەکەشی لەوانەیە بەهۆی بۆماوەییەوە یان باری دەروونی یان هەندێک هۆکاری ترەوە بێت.

دواى زریانى میڵتۆن و هێلین، پێشبینى زریانێکى نوێ دەکرێت لە ویلایەتى فلۆریدا و کەشناسیی ئەمریکاش هۆشداریی توندى داوەتە ئیدارەى ئەمریکا تا ئامادەکاریی پێویست بکات.

جارێکی تر پارتێکی ئۆپۆزسیۆن سوپرایزی کرد و لە لیتوانیا وڵاتە بچوکەکەی سەر دەریای بەڵتیق زۆرترین دەنگی لە هەڵبژاردنەکانی پەرلەماندا بەدەستهێنا و بەسەر پارتی دەسەڵاتداردا سەرکەوت.

ئیتاڵیا وەرگرتنی کۆچبەرانی راگرت و بۆ ئەو مەبەستەش دوو کەمپی لە وڵاتی ئەلبانیا دروست کردووە و سەرۆک وەزیرانی پۆڵەنداش رایگەیاند وڵاتەکەی بەشێوەیەکی کاتی وەرگرتنی کۆچبەرانی راگرتووە.

هەستی بۆنکردن و تامکردن رێگەی چێژوەرگرتنە لە خواردن و بۆنەکان و لەگەڵیاندا بۆن و خواردنەکان جیا دەکرێنەوە، بەڵام زۆر کەس بە هۆی چەند هۆکارێکەوە لەو هەستانە بێ بەشن.

لێکۆڵینەوەکان دەریدەخەن کە خواردنەوەی ئاو دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ئارەزووی خواردن و هاندانی میتابۆلیزم و زیادکردنی سووتانی چەوری و ئەگەر خواردنەوە گازییەکان بە ئاو بگۆڕیت، ئەوا کۆی گشتی کالۆریەکانت کەمدەکاتەوە، ئەمەش رەنگە یارمەتیدەر بێت بۆ دابەزاندنی کێش.

حکومەتی فەرەنسا رایگەیاند، کار لەسەر داڕشتنی پڕۆژەیاسایەکی نوێی تایبەت بە کۆچبەران دەکەن و لە سەرەتای ساڵی نوێدا ئاڕاستەی پەرلەمانی دەکەن بۆ پەسەند کردنی.

هەوکردنی جومگەکان کاریگەری زۆری لەسەر جوڵەی جەستە هەیە، گرنگە تیشک بخرێتە سەر ئەو خۆراکە تەندروستانەی کە یارمەتیدەرن لە رێگریکردن لەم نەخۆشییە یان کەمکردنەوەی نیشانەکانی.

بەپێی داتاکانی کارگێڕی زانیاری وزەی ئەمریکا، لە هەفتەی رابردوودا بە تێکڕا هەناردەی نەوت بۆ ئەمریکا کەمی کردووە و لە عێراقەوە ٢٤١ هەزار بەرمیل لە رۆژێکدا هەناردە کراوە.

وەزارەتی بەرگری روسیا رایگەیاند، ١٣ فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی ئۆکرانیایان خستووەتەخوارەوە. ئۆکرانیاش ئاماژەی بەوەکرد، بەهیزترین جۆری فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی روسیایان تێکشاندووە.

بەگوێرەی توێژینەوەیەکی ئەم دواییە، ئاو چەندین سوودی تەندروستی بە جەستە دەبەخشێت، بەتایبەتی ئەگەر ڕۆژانە لەسەر گەدەی بەتاڵ بخورێتەوە.

کۆمەڵەی ئۆتۆمبێلی چین رایگەیاندووە، بەپێی داتاکان فرۆشی ئۆتۆمبێل لە مانگی ئەیلولی رابردوودا گەیشتووەتە زیاتر لە دوو ملیۆن ئۆتۆمبێل و بەراورد بە هەمان ماوەی ساڵی رابردوو رێژەکە ٤.٣٪ زیادی کردووە.

حکومەتی چین رایگەیاند، لەپێناو یارمەتییدانی ئەو کەسانەی داهاتیان کەمە بڕیاریان داوە بە پێدانی قەرزی خانووبەرە پێیان.

حکومەتی یۆنان رایگەیاندووە، ئێستا کۆچەران لە رێگایەکی نوێوە دەچنە خاکەکەیانەوە، کە زۆر لەو رێگایانە مەترسیدار ترە کە لە تورکیاوە کۆچبەران لێی دەهاتن.

ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزە رایگەیاندووە، ئیمارات لە پێشەنگی وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و باکووری ئەفریقایە لە بەکارهێنانی وزەی نوێبووەوە بەتایبەت بۆ بەرهەمهێنانی کارەبا.

زریانی میڵتۆن کە بە پلەی سێ پۆلێن دەکرێت گەیشتووەتە کەناراوەکانی ویلایەتی فلۆریدا و بە گەردەلوولە کوشندەکانی ماڵەکانی ئەو ویلایەتەی وێران کرد و کارەبای زیاتر لە سێ ملیۆن ماڵی پچراندووە و نزیکەی دوو هەزار گەشتی ئاسمانیش راگیراون.

پۆلیسی پاكستان رایگەیاند، ژمارەیەك چەكدار هێرشیان كردووەتە سەر كرێكارانی كانێكی خەڵوز لە ناوچەی بەلوجستان و بەهۆیەوە زیاتر لە ٢٠ كرێكار كوژراون و زیاتر لە حەوت کرێکاریش بریندار بوون.

دوای ئەوەی دوێنێ زریانی مێڵتۆن گەیشتە فلۆریدا لە ئەمریکا، فەرەنساش زەنگی مەترسی بۆ زریانی کێرک لێدا و بەهۆیەوە ٦٥ هەزار ماڵ بێ کارەبا بوون.

بەگوێرەی ڕاپۆرتێکی ماڵپەڕی "onlymyhealth"پسپۆڕانی خۆراک بەگشتی پێشنیاری ئەوە دەکەن کە دوا ژەمی ڕۆژەکەت بەلایەنی کەمەوە دوو بۆ سێ کاتژمێر پێش خەوتن بخورێت و نابێت ڕاستەوخۆ دوای خواردن بخەویت.

سەنتەری زریانەکانی ئەمریکا رایگەیاند، زریانی مێڵتۆن کە بە "زریانی سەدە" ناسراوە گەیشتە ویلایەتی فلۆریدا و بەهۆی زریانەکەوە خێرایی با گەشتووەتە زیاتر لە ١٥٠ کیلۆمەتر لە کاتژمێرێکدا.

ئەلبانیا وڵاتە بچکۆلەی ناوچەی بەڵکان، خەڵک و ئۆپۆزسیۆن زۆریان بۆ دەسەڵات هێناوە لایببەن وەک تۆڵەکردنەوەیەک بەرامبەر ئەو گەندەڵى و زیادکردنى باجەى حکومەت دەستى پێکردووە.

بەهۆی لێکۆڵینەوەکانیان لە پێکهاتەی پرۆتینەکان خەڵاتی نۆبڵی کیمیا بۆ ساڵی ٢٠٢٤ بەخشرایە دوو زانای ئەمریکی و زانایەکی بەریتانی. خەڵاتی نۆبڵی پزیشکیش بەخشرایە دوو زانای ئەمریکی و نۆبڵی فیزیاش بەخشرایە زانایەکی بەریتانی و زانایەکی کەنەدی.

کۆمپانیای ئەپڵ ئامادەکاری دەکات بۆ ئەوەی نەوەی یەکەمی تایبەتمەندی زیرەکی دەستکرد لەسەر مۆبایلەکانی ئایفۆن بخاتە بەردەست، تا ٢٨ی تشرینی یەکەم، لە رێگەی وەشانە نوێیەکەیەوە.

وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی روسیا رایگەیاند، تا ئۆکرانیا سووربێت لەسەر بەئەندامبوونی لە ناتۆدا مەحاڵە ئاشتییەکی دادپەروەر لە وڵاتەکە بەرپا ببێت.

شەپۆلی بارانبارینی بەخوڕ و زریانی بەهێز چەند وڵاتێکی جیاوازی گرتووەتەوە و لەناویشیاندا نەیجەر یەکێکە لەو وڵاتانەی زیانی زۆری لێکەوتووە و بەهۆیەوە زیاتر لە یەک ملیۆن و ٥٠٠ هەزار کەس گیانیان لەدەستداوە، یان بریندار و بێسەروشوێن بوون، یانیش خانوو و ماڵیان لەدەستداوە.

پێش ئەوەى لوتکەى رامشتاین بۆ بەرگری بەڕێوە بچێت، ئۆکرانیا و روسیا جەنگەکەی نێوانیان گەرمتر کردووە، سوپای روسیا شارێکیان کۆنترۆڵ کرد و لە ناو سەنتەری شاری تورێتسکیش پێشڕەوی دەکەن، سەرۆکی ئۆکرانیاش ١٢ـی مانگ لە ئەڵمانیا پلانی خۆی بۆ کۆتاییهێنان بە جەنگەکە دەخاتە روو.

پۆتاسیۆم کانزایەکی زۆر گرنگە لە جەستەدا، بەو پێیەی بەرپرسە لە کارکردنی ماسولکەکان و دەمارەکان و دڵ، کەمی ئاستی پۆتاسیۆم کاریگەری زیانبەخشی لەسەر جەستە هەیە.

دوای ئەوەی لە شەوی ٢٦ـی مانگی رابردوو زریانی هێلین گەیشتە ویلایەتی فلۆریدای ئەمریکا و بەهۆیەوە نزیکەی ٢٣٠ کەس گیانیان لەدەستدا، لە ئێستادا سەنتەری زریانی نیشتمانیی ئەمریکا هۆشداری لە هاتنی زریانێکی دیکە دەدات کە بە "زریانی سەدە" ناسراوە و لە زریانی هێلین بەهێزترە.

بەڕێوەبەری کەشناسی روسیا رایگەیاند، ٤٥٪ـی خاکی وڵاتەکەی بە بەفر داپۆشراوە و پێشبینیش دەکەن لە ناوەڕاست و کۆتایی ئەم هەفتەیەوە کاریگەری وەرزی زستان و سەرما لە وڵاتەکەدا زیاتر ببێت.

جێگری سەرۆك كۆماری ئەمریكا و كاندیدی دیموكراتەكان بۆ پۆستی سەرۆكایەتی ئەمریكا، ڕایگەیاند، وڵاتەكەی بەردەوام دەبێت لە فشار خستنەسەر ئیسرائیل بۆ راگرتنی جەنگ و ئەنجامدانی ئاگربەست. دەشڵێت، لە هەوڵە دیپلۆماسییەکان بەردەوامن بۆ گەیاندنی هاوكارییە مرۆییەكان.

کارگێڕی زانیاری وزەی ئەمریکا رایگەیاند، لەسەر ئاستی هەفتانە هەناردەی نەوتی عێراق بۆ ئەمریکا کەمی کردووە و لە هەفتەی رابردوودا بە تێكڕا ١٢٥ هەزار بەرمیلی رۆژانە هەناردە کراوە.

دەسەڵاتدارانی فەڕەنسا رایانگەیاند، لە رووداوێکدا لە کەناڵی ئینگلیزدا ژمارەیەک کۆچبەر گیانیان لەدەستداوە کە منداڵیشیان تێدایە.

پۆلیسی کرواتیا رایگەیاند، بەهۆی وەرگەڕانی پاسێکەوە کە ژمارەیەک کۆچبەری تێدا بووە، دوو کۆچبەر گیانیان لەدەستداوە و ٢٥ کۆچبەری دیکەش بریندار بوون کە برینی بەشێکیان سەختە. دەشڵێت، "کۆچبەرەکان خەڵکی عێراق، سوریا، تورکیا و فەڵەستینن".

شەرو ئاڵۆزییەکانى نێوان ئیسرائیل و لوبنان بەردەوامە، وەزارەتى تەندروستى لوبنانیش دەڵێت، بەهۆى هێرشەکانى ئیسرائیلەوە زیاتر لە دوو هەزار کەس لە باشوورى ئەو وڵاتە گیانیان لەدەستداوە.

ئاژانسی رۆیتەرز بڵاویکردەوە، بەشێک لە وڵاتانی یەکێتیی ئەوروپا داوایان لە کۆمسیۆنی ئەوروپا کردووە رێکارەکانی پەیوەست بە دیپۆرتکردنەوەی کۆچبەرانی نایاسایی بۆ وڵاتەکانی خۆیان چڕتر بکاتەوە.

دوای ٣٠ رۆژی دیکە و لە ٥ ـی تشرینی یەکەمی داهاتوو، هەڵبژاردنە سەرۆکایەتییەکەی ئەمریکا بەڕێوەچێت و لەو نێوەندەدا هەردوو کاندیدی کۆماری و دیموکراتەکان هەڵمەتەکانیان لە ویلایەتە یەکلانەبووەکان چڕکردووەتەوە و هەوڵ بۆ مسۆگەرکردنی دەنگەکانیان دەدەن.

رۆژنامەی گاردیان بڵاوی کردەوە، بەهۆی نقومبوونی کەشتییەک لە دەریاچەی کیڤو کە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی کۆماری کۆنگۆی دیموکرات، ٧٨ کەس گیانیان لەدەستدا.

ئاژانسی ناسا بڵاوی کردووەتەوە، بەهێزترین تەقەینەوەی خۆر لە خولی ئێستایدا روویداوە و ئەگەر هەیە زریانێکی جیۆ موگناتیسی رووبدات.

ماوەی دوو رۆژە لەسەر یەک، بەهۆی هاتنی زریانێکی بەهێز بۆ باشووری رۆژئاوای تایوان، دەوامی سەرجەم فەرمانگە و دامەزراوە پەروەردەییەکان لە تایوان داخراون و بەپێی ئامارەکانیش، دوو کەس گیانیان لەدەستداوە و زیاتر لە ٢٠٠ کەسیش بریندار بوون و بە هەزارانیش ماڵەکانیان چۆڵ کردووە.

زۆر کەس نانی ئێوارە ناخوات بۆ زیاد نەبوونی کێشی لەشی یاخود لەکاتێکی درەنگدا دەیخوات، کە زیانی تەندروستیی لێدەکەوێتەوە و ئاستی شەکر لە خوێندا زیاد دەکات.

دوای ئەوەی لە هەڵبژاردنی گشتی وڵاتەکەیدا سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا کە لە پارتی ئۆپۆزسیۆن بوو سەرکەوتنی دیاری بەدەست هێنا، ئەو دیاریانەی رەت کردەوە کە بەهۆی بەدەستهێنانی پۆستەکەیەوە بۆی هاتبوو.

پشیلەیەک بەهۆی کێشە زۆرەکەیەوە ئاستێکی پێوانەیی تۆمار دەکات و پزیشکەکان بیر لە چارەسەرێک دەکەنەوە کە چۆن بیگەڕێننەوە بۆ کێشی ئاسایی خۆی.

کۆمپانیای ئۆپن ئەی ئای خاوەنی چات جی بی تی رایگەیاند، بەهای کۆمپانیاکەیان گەشتووەتە ١٥٧ ملیار دۆلار و ٢٥٠ ملیۆن کەس هەفتانە چات جی پی تی بەکار دەهێنن.

وەزارەتی بەرگری روسیا رایگەیاند، ناوچەی ڤێرخنی کامێنسکۆیان لە هەرێمی دۆنستیک کۆنترۆڵ کردووە و لە ماوەی ٢٤ کاتژمێردا زیاتر لە دوو هەزار سەربازی ئۆکرانیا کوژراون.

بەهۆی ئەو زریانە بەهێزەی کە لە هەفتەی رابردووەوە چەند ویلایەتێکی ئەمریکای گرتووەتەوە ژمارەی گیانلەدەستدان گەیشتووەتە ١٦٢ کەس و بەرپرسانی ئەمریکاش رایانگەیاند، تەنها رۆژی رابردوو ٥٧ کەس گیانیان لەدەستداوە.

زانایانی گەردوونناسی ئاماژەیان بەوە کردووە، جیهان رووبەڕووی دیاردەیەکی گەردوونی دەبێتەوە کە لە هەر ٨٠ هەزار ساڵ جارێک روودەدات و بڕیارە لە چەند رۆژی داهاتوودا رووبدات، ئەوەش دەرفەتێک دەبێت بۆ نەوەی ئێستا کە شایەتحاڵی ئەم رووداوە دەگمەنە بن.

ساڵی ٢٠٢٤ ساڵی حزبەکانی ئۆپۆزسیۆنە لە جیهاندا کە لە زۆرێک لە وڵاتان هاوکێشەی سیاسیان گۆڕیوە و بە دەنگی لایەنگرانیان کە تینوی گۆڕنکارین، بومەلەرزەیان لە ژێر پێی حزبە دەسەڵاتدارەکان دروستکردووە.

زانایان هۆشداری دەدەن لە مەترسییەکانی خۆشۆردن بە ئاوی گەرم، جەخت لەوە دەکەنەوە کە جگە لە زیانەکانی بۆ پێست و قژ، لەوانەیە ببێتە هۆی مەترسییەکی گەورەتر.

وەرزی پاییز بە سەرەتای وەرزی سەرما و بڵاوبوونەوەی نەخۆشی و هەڵامەت دادەنرێت، شۆربای مریشکیش وەک یەکێک لە چارەسەرەکان بەکار دەهێندرێت.

دەسەڵاتدارانی ئیسپانیا رایانگەیاند، تەرمى نۆ کۆچبەریان لە کەناراوەکانی ئەو وڵاتە دۆزیوەتەوە کە لە چەند رۆژى رابردوودا بەلەمەکەیان ژێرئاوکەوت، دەشڵێن گەڕان بەدوای کۆچبەرەکانی دیکەدا بەردەوامە.

زانایان لە ئەنجامی توێژینەوەیەکی زانستیدا بۆیان دەرکەوتووە، لە ئەمشەوەوە بۆ ماوەی چەند مانگێک و بەهۆی راکێشانی هەسارۆکەیەک لەلایەن زەوییەوە، زەوی دەبێتە خاوەنی دوو مانگ.

وەزارەتی بەرگری ئەمریکا رایگەیاند، ژمارەی هێزەکانی پشتیوانی ئاسمانی ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست زیاد دەکات و سەربازەکانی لەو ناوچەیە دەخاتە ئامادەباشییەوە.

زانایانی رووسی لە شاری پترسبۆرگ پەرەپێدانی ئامێرێکی نوێیان راگەیاند کە یارمەتی دەستنیشانکردنی نەخۆشییەکانی سی و خوێنبەرەکان دەکات.

دوای داخستنی دەرگای بنکەکانی دەنگدان لە نەمسا ئەنجامە بەراییەکان بڵاوکرانەوە و بەگوێرەی ئەنجامەکان، پارتی ئۆپۆزسیۆنی راسترەو سەرکەوتنی بەرچاوی بەدەست هێناوە و دەنگی پارتی دەسەڵاتدار کەمی کردووە.

وەزارەتی بەرگری روسیا رایگەیاند، لە ماوەی ٢٤ کاتژمێری رابردوودا هەزار و ٩٦٥ سەربازی ئۆکرانیا کوژراون و سەدان تانک و زرێپۆشی سوپای ئۆکرانیاشیان تێکشکاندووە.

میدیاکانی ئەمریکا رایانگەیاندووە، بەهۆی باران و زریانەوە کە چەند ویلایەتێکی گرتووەتەوە، زیاتر لە ٦٠ کەس گیانیان لەدەستداوە و بە هەزاران کەسیش ئاوارە بوون.

ئەمڕۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانیی لە نەمسا بەڕێوە دەچێت و پێشبینی دەکرێت پارتی ئازادی راستڕەوی توندڕەو سەرکەوتنێکی مێژووی بەدەست بهێنێت و بەسەر پارتی دەسەڵاتداری وڵاتەکەدا سەربکەوێت.

رێکخراوی وڵاتانی هەناردەکارانی نەوت ناسراو بە ئۆپیک رایگەیاند، پێشبینی دەکرێت تا ساڵی ٢٠٥٠ قەبارەی ئابووریی جیهانی زیاتر لە دوو هێندە و ژمارەی دانیشتوانیش نزیکەی یەک ملیار و ٦٠٠ ملیۆن کەس زیاد بکات.

وەزارەتی بەرگریی بەریتانیا رایگەیاندووە، بەریتانیا بەردەوام دەبێت لە پاڵپشتیکردنی ئاسایشی عێراق لەدوای کشانەوەی هێزەکانی هاوپەیمانان لە عێراقدا کە بۆ بەرەنگاربوونەوەی گروپی چەکداریی داعش لە ناوچەکەدا جێگیرکراون. دەشڵێت، ئامادەن بۆ ئەنجامدانی هاوبەشییەکی نوێی ئەمنی و بەرگری لەگەڵ عێراق.

بەرپرسانی ئۆکرانیا رایانگەیاند، هێزەکانی روسیا دووجار هێرشیان کردووەتە سەر نەخۆشخانەیەک لە باکووری رۆژئاوای ئۆکرانیا بەهۆیەوە نۆ کەس گیانیان لەدەستدا و ٢٠ کەسی دیکەش بریندار بوون.

زانایان لە ئەنجامی توێژینەوەیەکی زانستیدا بۆیان دەرکەوتووە، لە ٢٩ـی ئەیلولەوە، بۆ ماوەی چەند مانگێک و بەهۆی راکێشانی هەسارۆکەیەک لەلایەن زەوییەوە، زەوی دەبێتە خاوەنی دوو مانگ.

میدیاکانی ئیتاڵیا رایانگەیاندووە، سەرۆکی پێشووتری پەرلەمانی وڵاتەکە کە لەماوەی ساڵانی ١٩٩٤ بۆ ١٩٩٦ سەرۆکی پەرلەمان بووە، بە تۆمەتی ساختەکاری و خۆدزینەوە لە باج بە چوار ساڵ زیاندانیکردن سزادراوە.

میدیا جیهانییەکان رایانگەیاند، تا ئێستا نزیکەی ٢٠ کەس بەهۆی ئەو زریانە بەهێزەی کە ژمارەیەک ویلایەتی باشووری رۆژهەڵاتی ئەمریکای گرتووەتەوە، گیانیان لەدەستداوە.

حکومەتی ئیتاڵیا بڕیاری داوە دوو سەنتەر لە وڵاتی ئەلبانیا بۆ کۆچبەران بکاتەوە کە بە نایاسایی دەچنە وڵاتەکەوە.

دواى ئەمریکا چینیش، نرخى سوودی بانکیی دابەزاند و چەند رێکارێکى بۆ بوژانەوەى ئابورییەکەى گرتووتەبەر کە پێشبینی دەکرێت کاریگەریی لەسەر ئابوری جیهان هەبێت.

نووسینگەی زانیاری ئەستێرەناسیی مۆسکۆ ڕایگەیاند، لە سەرەتای مانگی تشرینی یەکەمی داهاتوو خۆرگیرانی بازنەیی ڕوودەدات.

زریانێکی بەهێز ویلایەتی فلۆریدای لە ئەمریکا گرتووەتەوە، بەهۆیەوە باری نائاسایی راگەیەندراوە و کەسێکیش گیانی لەدەستداوە.

ئەمساڵ ساڵی هەڵبژاردنە لە زۆرێک لە ناوچەکانی جیهان و لە هەرێمی جامۆ و کشمیر لە باکووری هندستان بە سێ قۆناغ هەڵبژاردنی پەرلەمانیی بەڕێوەدەچێت، ئەوەش دەرفەتێکە بۆ دانیشتوانی هەرێمەکە تا حکومەتێکی بچوک و پەرلەمانێکی ناوخۆیی پێکبهێنن.

داواکاری گشتی لە ویلایەتی تەکساس دژی بڕیارێک بۆ تۆمارکردنی جۆرێک لە مارمێلکە لە لیستی ئەو ئاژەڵانەی مەترسی لەناوچوونیان لەسەرە سکاڵای یاسایی تۆماردەکات و دەڵێت بڕیارەکە زیان بە خاوەن زەوی و کۆمپانیاکانی وزە دەگەیەنێت.

وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، بڕیاریان داوە بە بەهای ٣٧٥ ملیۆن دۆلار هاوکاریی سەربازی پێشکەش بە ئۆکرانیا بکەن.

لە پێشهاتێکی زانستی نوێدا، کار لەسەر ڤاکسینێکی داهێنەرانە کراوە بە مەبەستی چارەسەرکردنی شێرپەنجەی سییەکانە.

چەندین توێژینەوە لە مێژە دەریانخستووە کە خەوتنی شەش بۆ هەشت کاتژمێر لە هەر شەوێکدا مەترسی تووشبوون بە کۆمەڵێک نەخۆشی کەمدەکاتەوە و لەوانەیە تەمەنی چاوەڕوانکراو زیاد بکات.

لە چوارچێوەی ئەو شەپۆلی گۆڕانکارییەی کە لە ڕێگەی هەلبژاردنەوە زۆرێک لە وڵاتانی گرتەوە، سەرۆکی نوێی سریلانکا کە پێشتر ئۆپۆزسیۆن بووە و زۆرینەوەی دەنگەکانی بەدەستهێنا لە دواین هەڵبژاردندا، بەڵێنی داوە لە ڕێگەی چاکسازییەکی سەرتاسەرییەوە وڵاتەکەی لە قەیرانی دارایی و گەندەڵی و سەپاندنی باجی زۆر ڕزگار بکات.

حکومەتی توڤالو داوا دەکات هاوکاری وڵاتەکەیان بکرێت بۆئەوەی لە مەترسی ژێرئاوکەوتن دووربکەونەوە.

هەسارەی مەریخ چووەتە ناو هەڵمەتەکانی هەڵبژاردنی ئەمریکاوە و دۆناڵد ترەمپ کاندیدی کۆمارییەکان بەڵێنی داوە ئەگەر جارێکی تر ببێتەوە سەرۆک، ئەوا دەبنە سەرکردەی بۆشایی ئاسمان و دەبنە یەکەم نەتەوە پێ بنێنە سەر ڕووی مەریخ.

بەپێی لێکۆڵینەوە فەلەکییەکان، تەنێکی ئاسمانی بەناوی 2024 PT5 دێتە نێو خولگەی زەوییەوە و بەشێوەیەکی کاتی دەبێتە مانگی دووەم بۆ هەسارەکە.

میدیاکانی یۆنان بڵاویان کردەوە، بەیانی ئەمڕۆ بەلەمێکی کۆچبەران لە نزیک دوورگەیەکی یۆنان نوقم بووە، بەوهۆیەشەوە، تا ئێستا سێ کۆچبەر گیانیان لەدەستداوە و زیاتر لە ٢٠ کۆچبەریش بێسەروشوێنن.

ئاگرێکی گەورە لە کۆڵۆمبیا کەوتووەتەوە و بەهۆیەوە تا ئێستا نزیکەی ١١ هەزار هێکتار دارستان و پوش و پاوان سوتاون و ئاگرەکە حەوت پارێزگای وڵاتەکەی گرتووەتەوە.

بەرکارهێنەرانی ئایفۆن باس لەوە دەکەن، کێشە لە بەرنامەی Messages لە مۆبایلەکانیاندا هەیە دوای ئەوەی ڤێرژنی مۆبایلەکانیان گۆڕێوە بۆ iOS 18 کە ئەپڵ دووشەممەی ڕابردوو بڵاویکردەوە.

بەپێی دوایین ئاماری دەزگای لوتکە بۆ کاروباری کۆچبەران پەڕینەوەی کۆچبەران لە کەناڵی ئینگلیزەوە بۆ بەریتانیا لەماوەی نۆ مانگ و نیوی رابردوودا نزیکەی ٢٤ هەزار کۆچبەر پەڕیونەتەوە.

پسپۆرێکی خۆراک باس لەوەدەکات، هەندێک خواردنەوە دەبنە هۆی هەوکردنی درێژخایەن لە جەستەدا.

بەپێی ئەو ئەنجامانەی بڵاوکراونەتەوە، پارتی سەرەکی ئۆپۆزسیۆن لە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پیران و پەرلەمانی ئەو وڵاتە سەرکەوتنی گەورەی بەدەستهێناوە.

کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی سریلانکا بڵاویکردەوە، سەرۆکی ئەو وڵاتە لە دووبارە خۆپاڵاوتن شکستی هێناوە لە هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی وڵاتەکەدا.

بەهۆی ئەو زریان و لافاوەی بۆرمای گرتووتەوە نزیکەی ٤٠٠ کەس گیانیان لەدەستدا و ١٠٠ کەسی دیکەش بێسەروشوێنن.

تەنها مانگێک و ١٥ رۆژ بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا ماوە و لە چەند ویلایەتێکی ئەو وڵاتە دەنگدانی پێشوەختە دەستی پێکردووە.

بەپێی دەرئەنجامی دوایین ئەو توێژینەوانەی زانایان لە جەمسەی باکوری زەویدا ئەنجامیان داوە، گۆڕانی کەشوهەوا و گەرمبوونی زەوی کاریگەرییان کردووەتە سەر جۆرێتی و چەندێتی رووەکەکانی دەریاکانی جەمسەرەکە و رێژەی رووەکی زیانبەخش رووی لە زیادبوون کردووە.

توێژینەوەیەکی نوێ دەریخستووە هاوڕی کۆنەکان دەکرێت بەشێکی پەیوەست بن بە تەندروستی ئێستای کەسەکانەوە، بەتایبەت لەرووی دەروونی و خووە خراپ و مەترسیدارەکانەوە. دەشڵێن، پێویستە مرۆڤەکان بزانن هاوڕێیەتی کێ دەکەن.

رۆژنامەیەکی ئەڵمانی بڵاویکردەوە، ژمارەی پەنابەران لە ئەڵمانیا گەیشتووەتە نزیکەی سێ ملیۆن و ٤٨ هەزار کەس، ئەوەش بۆ یەکەمجارە لەماوەی ٥٠ ساڵی رابردوودا بگاتە ئەم ئاستە.

زانایانی روسیا بە هاوکاریی چین ئامێرێک بۆ چارەسەری نەخۆشی زەهایمەر دروست دەکەن، کە لەڕێگەیەوە بەبێ نەشتەرگەری چارەسەر بۆ نەخۆشەکە دەکرێت.

پێنسیلڤانیا یەکێکە لە گرنگترین ویلایەتە خۆڵەمێشییەکانی ئەمریکا کە ئەمساڵ تەنیا لە رۆژی هەڵبژاردندا یەکلایی دەبێتەوە دەنگیان بە کام کاندیدی سەرۆکایەتی ئەمریکا داوە، هەر بۆیە بەردەوام هەردوو کاندید سەردانی دەکەن تا دەنگەکانیان مسۆگەر بکەن.

وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی روسیا، دەنگۆکانی سەرکەوتنی ئۆکرانیای رەتیکردەوە، دەشڵێت، هیچ دەستپێشخەرییەک بە ئامانجی گەیشتن بە چارەسەری ئاشتی بەبێ روسیا ناگات بە ئامانج.

ئاژانسەکانی هەواڵ لە چین بڵاویان کردەوە، چین بە سەرکەوتوویی شەش مانگی دەستکردی لە گروپی 'جیلین-١'ـی بۆ لێکۆڵینەوە رەوانەی خولگەی زەوی کردووە.

کۆمپانیایەکی تایبەت بە توێژینەوەی وزە لە لەندەن رایگەیاند، پێشبینی دەکرێت لەمساڵدا ئاستی وزەی کارەبای بەرهەمهاتوو لە وزەی خۆرەوە لە جیهاندا، ٥٩٣ گێگاوات زیاد بکات، ئەو رێژەیەش نزیکەی ٢٩٪ زیاترە لە ساڵی رابردوو.

کاردانەوەى تەقینەوەى ئامێرەکانى پەیوەندى لە لوبنان تادێت زیاتر دەبێت و رۆژنامەى نیۆرک پۆستیش بڵاویکردەوە، جۆری ئەو ماددە هەستیارەی بۆ تەقاندنەوەی ئامێرەکانی پەیجەر و ئایکۆم بەکارهێنران، بریتیە لە پی ئی تی ئێن، هاوکات ئەنجومەنی وەزیران بۆ ئاسایشی نیشتمانی عێراق بڕیاریداوە رێوشوێنی توندی خۆپارێزی لە دەروازە سنوورییەکان لەسەر کاڵا هاوردەکراوەکان بەتایبەت ئامێرە ئەلیکترۆنیەکان بگیرێتەبەر.

وەزارەتی بەرگری روسیا رایگەیاند، لە ماوەی ٢٤ کاتژمێردا توانیویانە ناوەندی سەرەکی پەیوەندییە رادیۆییەکانی هێزەکانی ئۆکرانیا بکەنە ئامانج، هێزی ئاسمانی ئۆکرانیاش دەڵێت، " توانیویانە ٤٢ فڕۆکەی بێ فڕۆکەوانی روسیا بخەنە خوارەوە".

هەندێکجار هەستکردن بە لێدانی دڵ لەناو گەدە یان ناوچەی ورگ شتێکی ئاساییە، کە لە ئەنجامی هەستکردن بە لێدانی شادەمارەکانەوە دروستدەبێت، بەڵام ئایا ئەو ترپانە هۆکاریان هەیە یان ئاماژەن بۆ چ شتێک؟

شەقیقە یەکێکە لەو نەخۆشیانەی کە زۆر کەس پێوەی دەناڵێنێت لە جیهاندا، حاڵەتێکە کە ئازاری سەرئێشەی توندی تێدایە، ڕێگری دەکات لە توانای مرۆڤ بۆ ئەنجامدانی چالاکییەکانی ڕۆژانە.

دوای تەقینەوەی سەدان ئامێری پەیوەندی کە بە 'پەیجەر' ناسراون لە لوبنان و گیانلەدەستدانی ١١ کەس و برینداربوونی چوار هەزار کەس، ئەو پرسیارە لای بەکارهێنەرانی مۆبایلە زیرەکەکان دروست بووە کە ئایا دەکرێت ئەو مۆبایلانەش هاوشێوەی پەیجەرەکان بتەقنەوە؟

سەرۆکی روسیا فەرمانێکی دەرکرد بۆ زیادکردنی ١٨٠ هەزار سەرباز بۆ سوپای وڵاتەکەی و بەوەش سوپای روسیا دەبێتە خاوەنی یەک ملیۆن و ٥٠٠ هەزار سەرباز.

کۆمپانیای ئەپڵ وەشانی نوێی ئای ئۆ ئێس ١٨ـی بڵاوکردەوە و لە ئایفۆن ئێکس ئاڕەوە تاوەکو نوێترین ئایفۆن کە ئایفۆن ١٦یە وەشانەکەیان بۆ بەردەست دەبێت.

لە ئەڵمانیا، جیاوازتر لە هەر شوێن و وڵاتێکی دیکە، رێگایەکی جیاواز بەکار دەهێنن بۆ ئاگادارکردنەوەی دراوسێکانیان لەوەی کە منداڵیان بووە.

ئازاری پشت باوترین نەخۆشی ماسولکە و ئێسکە، هەندێک لە هۆکارەکانی ئازاری پشت تایبەتن، ئەمەش لە ئەنجامی کێشەکانی ماسولکەکانی پشتەوە دەردەکەوێت.

لە نەیجیریا سەرەڕای ئەوەی لافاو هەزاران کەسی ئاوارە کردووە، بەهۆی رووخانی بەشێک لە دیواری زیندانێکیش ٢٨١ زیندانی هەڵهاتن.

توێژینەوەیەکی نوێ دەریخستووە کە ڕیخۆڵەی دوو جۆری ماسی پێکهاتەیەکیان تێدایە بەرەنگاریی ئەو چرچ و لۆچی و پەڵانەی پێست دەبنەوە کە لەگەڵ هەڵکشانی تەمەندا دەردەکەون.

دوای تێپەڕبوونی دوومانگ و یەک رۆژ بەسەر رووداوی تەقەکردنەکەی پینسلڤانیا، لە نزیک شوێنی مانەوەی، بۆ دووەم جار دۆناڵد ترەمپ بەربژێری هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا بەچەکێک لە جۆری ئەی کەی – ٤٧ تەقەی لێکراوە، بەڵام هیچ زیانیک بە ترەمپ نەگەیشتووە.

لافاو و زریانى بەهێز رووى لە ژمارەیەک وڵاتى باشور و باشورى رۆژهەڵاتى ئاسیا و هاوکات چەند وڵاتێکى ناوەراستى ئەوروپا کردوە و بەهۆیەوە سەدان کەس گیانیان لەدەستداوە و هەزاران کەسیش ماڵەکانیان جێهێشتووە.

ماندوێتی و فشاری شوێنی کارکردن بە یەکێک لە ئاڵنگارییەکان دادەنرێت کە رووبەڕووی زۆرێک لە کەرتەکانی کار دەبێتەوە، هۆکارەکان جیاوازن و بەپێی سروشتی کار و پێداویستییەکانی کارەکە دەگۆڕێت.

راوێژکاری ئاسایشی نیشتیمانی کۆشکی سپی رایگەیاند، لە مانگەدا سەرۆکی ئەمریکا و سەرۆکی ئۆکرانیا کۆدەبنەوە و تاوتوێی ستراتیژی جەنگی ئۆکرانیا دەکەن واشنتۆن کار لەسەر پاکێجێکی نوێ و گەورەی یارمەتییەکان دەکات بۆ ئەو وڵاتە.

بە گوێرەی راپۆرتێکی ماڵپەڕی پزیشکی "Healthy Life Me"، هێل ئارەزووی خواردن کەم دەکاتەوە و وادەکات بۆ ماوەیەکی زۆر هەست بە تێربوون بکەیت، هەروەها کار بۆ سوتاندنی چەوری دەکات، جەستە لە ژەهرەکانی رزگار دەکات.

بە وتەی بەرپرسانی بەریتانیا، لە سەرەتای ئەمساڵەوە ٤٥ کۆچبەر لەکاتی پەڕینەوەیان بە نایاسایی لە کەناڵی ئینگلیزدا خنکاون، بەراورد بە هەمان ماوەی ساڵی رابردوو رێژەکە بەشێوەیەکی بەرچاو زیادی کردووە.

خۆشۆردن بە ئاوی سارد چەندین سوودی تەندروستی هەیە، لە باشترکردنی سوڕی خوێن و بەرگری جەستە تا باشترکردنی باری دەروونی و یارمەتیدانی ماسولکەکان، لەگەڵ ئەوەشدا کەسانێک هەن نابێت بە ئاوی سارد خۆیان بشۆن.

عەلا حسێن خەفاجی، کە لەدوای داگیرکردنی کوەیت لەلایەن رژێمى پێشووى عێراق بۆ چەند رۆژێک کرایە سەرۆکی حکومەتی کاتی، رەگەزنامەی وڵاتەکەی لێسەندرایەوە، کە ئێستا بە تۆمەتی ناپاکیی گەورە لە زیندانە و سزاى هەتا هەتایی بەسەردا سەپێنراوە.

لە هەنگاوێکی بێ وێنەدا، ساڵی ٢٠٢٥ فڕۆکەخانەی ئەبوزەبی لە ئیمارات ئەزمونێکی نوێ لە بواری گەشتکردن پەیڕەو دەکات، کە تیایدا کار بە بەڵگەنامەکانی گەشتیار ناکرێت و پڕۆسەکەش لەڕێگەی زیرەکی دەستکردەوە بە چەند چرکەیەک بەڕێوە دەچێت.

ئاژانسی هەواڵی گاردیان نیوز لەسەر زاری بەرپرسێکی باڵای سەربازی بڵاویکردەوە، بۆ یەکەم جار بەبێ هیچ هەڵوەشاندنەوەیەکی رێککەوتنی ئاسایش، رووسیا و ئۆکرانیا توانیویانە زیاتر لە ١٠٠ دیل کە لە زیندانییەکانی روسیا و ئۆکرانیا بۆ ماوەی چەند مانگێک دەستبەسەر کرابوون، ئاڵوگۆڕ بکەن.

بەیانیان کاتێکی گونجاوە بۆ باشترکردن و تازەکردنەوەی جەستە و دەروون وەک ئامادەکارییەک بۆ چالاکییەکانی ئەو ڕۆژە هەندێک کەس پێیان باشە وەرزش بکەن، هەندێکی تر پێیان باشە پیاسەیەک لە سروشتدا بکەن هەندێک کەس مێدیتەیشن دەکەن یان کتێب دەخوێننەوە وەک ئامادەکارییەک بۆ دەستپێکی رۆژەکە.

بەپێی زۆربەی توێژینەوەکان، هەمووان لەسەر ئەوە کۆکن نانی بەیانی گرنگترین ژەمی رۆژەکەیە، بەڵام ئایا هەموو بژاردەکانی نانی بەیانی دروستن بۆ خواردن؟

حکومەتی ڤێتنام رایگەیاندووە، لە ئەنجامی ئەو زریانە بەهێزەکەی کە لە ٥ و ٦ـی ئەم مانگەوە رووی لە وڵاتەکە کردووە و لە سەرەتای ئەم هەفتەیەدا گەیشتە کەناراوەکانی باکووری رۆژهەڵاتی وڵاتەکە، ژمارەی گیانلەدەستدان ٢٥٠ کەسی تێپەڕاندووە.

٦٧.١ ملیۆن کەس شەوی سێشەممە بینەری دیبەیتی سەرۆکایەتی نێوان کامالا هاریس و دۆناڵد ترەمپ بوون، ئەو ژمارەیەش زیاترە لە بینەرەکانی دیبەیتەکەی مانگی شەشی نێوان ترەمپ و سەرۆک جۆو بایدن کە دواجار بووە هۆی ئەوەی بایدن دەستبەرداری کێبڕکێی هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی بێت.

وەزیری کۆچبەرانی سوید رایگەیاند، بڕی ٣٤ هەزار دۆلار دەدەن بە هەر کۆچبەرێک بە ئارەزومەندانە بگەڕێتەوە وڵاتەکەی خۆی. دەشڵێت، یاساکە لە مانگی یەکی ٢٠٢٦ـەوە دەخرێتە بواری جێبەجێکردنەوە.

سوپای روسیا رایگەیاند، لە ناوچەکانی باشووری رۆژئاوا ٢٠ فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی ئۆکرانیایان خستووەتە خوارەوە.

سەرۆکی پێشووی ئەمریکا و کاندیدی کۆمارییەکان ئەنجامدانی دیبەیتێکی دیکەی لەگەڵ کامالا هاریسی کاندیدی دیموکراتەکان بۆ پۆستی سەرۆکی ئەمریکا رەتکردەوە.

سوپای ئۆکرانیا رایگەیاند، رووسیا بە ٦٤ فڕۆکەی بێفڕۆکەوان هێرشی کردووەتە سەر باکووری ئۆکرانیا و ٤٤ـیان تێکشکێنراون و ١٤ کەسیش بریندار بوون.

بۆ دەربڕینى پشتیوانى بۆ ئۆکرانیا لە شەڕى دژ بە روسیا، وەزیرى دەرەوەی ئەمریکا و بەریتانیا سەردانى کیێڤیان کرد و لەگەڵ بەرپرسانی ئەو وڵاتە کۆبوونەوە.

٢٣ ساڵ بەسەر هێرشەکانی ١١ـی سێپتەمبەردا تێپەڕبوو، ئەو هێرشانەی سیاسەتى ئەمریکایان گۆڕى و جارێکى دیکە وێنەى سیاسەتى جیهانى نەخش کرایەوە، بەهۆی ئەو هێرشانەوە نزیکەى سێ هەزار کەس کوژران و زیانى زیاتر لە ٢٥٠ ملیار دۆلارى لێکەوتەوە.

بەرەبەیانی ئەمڕۆ کامالا هاریسی کاندیدی دیموکراتەکان بۆ پۆستی سەرۆکی ئەمریکا و دۆناڵد ترەمپی سەرۆکی پێشوو و کاندیدی کۆمارییەکان لە دیبەیتێکدا رووبەڕووی یەکتر بوونەوە و بە چەندین شێوە تۆمەتیان رووبەڕووی یەکتر کردەوە و بەرگریان لە خۆیان کرد.

چی بەسەر جەستەدا دێت ئەگەر بۆ ماوەی هەفتەیەک نان نەخۆیت؟ پرسیارێک کە رەنگە لە مێشکی ئەو کەسانەدا بێت کە هەوڵی رزگاربوون لە قەڵەوی دەدەن، بەو پێیەی پەنا بۆ رۆژووگرتنی پچڕپچڕ دەبەن، ئەمەش بەندە بە رۆژووگرتن بۆ ماوەی چەند کاتژمێرێکی زۆر.

حکومەتی ڤێتنام رایگەیاندووە، ژمارەی گیانلەدەستدان بەهۆی ئەو زریانە بەهێزەی لە کۆتایی هەفتەی رابردووەوە باکووری ناوچەکەی گرتووەتەوە، بۆ ٦٥ کەس بەرز بووەتەوە.

پەنجەکردن بە لوتدا سەرەڕای ئەوەی خوویەکی باوە لەناو خەڵکدا بەڵام خوویەکی گونجاو نییە، دەکرێت توشبوون بە چەندین نەخۆشی جۆراوجۆر بەدوای خۆیدا بهێنێت.

پارێزگاری دەورووبەری مۆسکۆی پایتەختی روسیا ڕایگەیاند، شەوی رابردوو ئۆکرانیا بە ١٤٤ درۆنی بۆمبڕێژکراو هێرشی کردووەتە سەر وڵاتەکەیان.

سبەی دیبەیتێک بۆ یەکەمجار هەردوو کاندیدی سەرۆکایەتی ئەمریکا کۆدەکاتەوە، دیبەتێک کە تیایدا هەردوو کانید دەکەونە شەڕە دەنوک و ئەوەی لە ژێر بەڕە بێت دەیخەنە سەر بەڕە، کە رەنگە کاریگەریی وشەیەک یان دەستەواژەیەکیان هێندەی بۆمبێک بەهێز بێت و کاریگەریی لەسەر دەنگدەری ئەمریکی دروست بکات.

حکومەتی ئەڵمانیا رایگەیاند، بەشێوەیەکی کاتی رێوشوێنی توندی پاراستن لە سنوورەکانی وڵاتەکە دەگرنە بەر بۆ رووبەڕووبوونەوەی کۆچبەران و پاراستنی وڵات.

ئەمشەو کۆمپانیای ئەپڵ لە کۆنفرانسێکی تایبەتدا نوێترین ئایفۆن رادەگەیەنێت کە چوار مۆدێلی ئایفۆنی ١٦یە و بەپێی زانیارییەکان نرخی فەرمیان لە ٧٠٠ دۆلارەوە دەست پێدەکات.

هەندێک کەس وا راهاتوون شەوان بەر لە خەوتن خۆیان بشۆن، لە کاتێکدا هەندێک کەسی دیکە ئارەزوو دەکەن بەیانیان پێش دەستپێکردن بە چالاکییەکانی رۆژانە خۆیان بشۆن. بەڵام زۆرینەی تویژینەوەکان سەلماندویانە کە خۆشووشتن لە شەواندا باشترە بە بەراورد بە بەیانیان، چونکە چەندین سوودی تەندروستی گرنگی هەیە.

کۆمپانیای زیرەکی دەستکردی ملیاردێری ئەمریکی لەم دواییانەدا بە کۆمپیوتەری سوپەری "Colossus" کە بۆ راهێنان بە مۆدێکی زمانەوانی گەورە ناسراو بە "گرۆک" دیزاین کراوە، کە رکابەری بەناوبانگترین پلاتفۆرمی زیرەکی دەستکردی OpenAI دەکات کە ChatGPT-4 ـە.

بەشی رۆژنامەوانیی هەسارەناسیی مۆسکۆ ئاشکرای کرد کە لە ٨ـی ئەیلولدا زوحەل بە دووری نزیکەی یەک ملیار و ٣٠٠ ملیۆن کیلۆمەتر لە زەویەوە نزیک دەبێتەوە کە نزیکترین مەودای چاوەڕوانکراوە.

تیشکی خۆر تەنها سەرچاوەی رووناکی سروشتی نییە بەڵکو بەهێزکەری باری دەروونییە و رۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە بەرەوپێشبردنی تەندروستی دەروونی، بەردەوام بەرکەوتنی تیشکی خۆر دەتوانێت کاریگەرییەکی زۆری لەسەر باری دەروونی و ئاستی وزە هەبێت.

میدیا جیهانییەکان بڵاویان کردەوە، لە ئەنجامی بارانبارینی بەخوڕ و دروستبوونی لافاو لە سێ وڵاتی رۆژئاوای ئەفریقا نزیکەی یەک ملیۆن کەس ئاوارە بوون و نزیکەی ٥٠٠ کەسیش گیانیان لەدەستداوە.

خواردنەوە گیاییەکان کرداری هەرس لە لەشدا چالاکتر دەکەن، ئەمەش وا دەکات چەوری سووتاندن ئاسانتر بێت.

سەرەتا با لە چیرۆکی پزیشکە نەمساییەکە " ڤیکتۆر فرانکڵ" دەست پێبکەین، کە لە یەکێک لە کەمپەکانی نازییەکان لەگەڵ هاوڕێیەکیدا دەستگیر کرابوو، بەپێی سەرچاوەکان باس لەوە کراوە کە هاوڕێکەی فڕانکڵ خەونێک دەبینیت و لە خەونەکەیدا پێی دەڵێن کە ڕۆژی ٣٠ی ئازار جەنگ کۆتای پێدێت و زیندانییەکانیش ئازاد دەکرێن.

بۆ تاوتوێکردنى شەڕى ئۆکرانیا و غەزە، سەرۆک وەزیرانى بەریتانیا سەردانى ئەمریکا دەکات و لەگەڵ جۆ بایدن کۆدەبێتەوە.

پزیشکان هۆشداری دەدەن لە مەترسیی تەقاندنی مل، کە ئەگەر بە نەزانی و بە هەڵە ئەنجامبدرێت، لەوانەیە ببێتە هۆی پچڕانی خوێنبەرەکان و جەڵتەی مێشک.

وەزارەتی بەرگریی رووسیا بڵاوی کردەوە، لە ماوەی هەفتەی رابردوودا حەوت گوند و ناوچەیان لە دۆنتیسک لە خاکی ئۆکرانیا کۆنتڕۆڵ کردووە و ١٥ هەزار و ٧٦٥ سەربازی ئۆکرانیا کوژراون و ٤١ سەربازیش بەدیل گیراون.

دەزگای چاودێری گۆڕانی کەشوهەوا لە ئەوروپا بڵاوی کردەوە، هاوینی ساڵی ٢٠٢٤ گەرمترین هاوینی تۆمارکراو بوو لەسەر زەوی.

میدیا جیهانییەکان بڵاویان کردەوە، بەهۆی بارانبارینی بەخوڕ و دروستبوونی لافاوەوە لە شەوی ٤ـی ئەم مانگە لە وڵاتی چاد لە ئەفریقا ١٥ کەس گیانیان لەدەستدا.

وەزیری بەرگریی ئەمریکا رایگەیاند، سەرۆکی ئەمریکا بڕیاریداوە بە پێشکەشکردنی پاکێجێکی نوێی هاوکاری کە خۆی لە پێداویستیی سەربازی دەبینێتەوە بە بەهای ٢٥٠ ملیۆن دۆلار بۆ ئۆکرانیا.

پۆلیسی کینیا رایگەیاند، بەهۆی سوتانی شوێنی مانەوەی قوتابیان لە قوتابخانەیەکدا نزیکەی ١٧ منداڵ گیانیان لەدەست داوە.

رێکخراوی کۆچی نێودەوڵەتی رایگەیاند، بەپێی ئامارەکان، لە سەرەتای مانگی رابردووەوە تا ئێستا لە ئەنجامی بارانبارینی بەخوڕ و دروستبوونی لافاو لە یەمەن، نزیکەی ١٩٠ کەس گیانیان لەدەستداوە و ١٣٠ هەزار کەسیش زیانیان بەرکەوتووە.

وەزارەتی بەرگریی روسیا رایگەیاند، هێزەکانیان توانیویانە گوندێکی سنووری رۆژهەڵاتی ئۆکرانیا کۆنتڕۆڵ بکەن، ئەوەش دوای ئەوەی دوێنێ دوو گوندی دیکەیان لە هەمان سنوور کۆنتڕۆڵ کرد.

ئەمڕۆ پۆستی سەرۆک وەزیرانی نوێی فەڕەنسا یەکلا کرایەوە و میشێل بارنیەر وەک سەرۆک وەزیرانی نوێی فەڕەنسا دیاری کرا.

پزیشکەکان پێشنیاری خواردنی ماسی دەکەن لە نێوان دوو بۆ سێ جار لە هەفتەیەکدا، ئەوەش بۆ بەدەستهێنانی سوودە خۆراکییەکانی بەبێ ئەوەی مەترسی ژەهراویبوون رووبدات.

سەرۆکی روسیا رایگەیاند، وڵاتەکەی بە یەک مەرج ئامادەیە دانوستان لەگەڵ کیێڤ ئەنجام بدات.

بەهۆی پەرەسەندنی کێبڕکێی بازاڕی ئۆتۆمبیلی کارەبایی چین لە ئەوروپا، کۆمپانیای بەناوبانگی پیشەسازیی ئۆتۆمبیلی فۆڵکسڤاگن بە نیازە زۆرێک لە کارگەکانی لە ئەڵمانیا و چەند ناوچەیەکی تر دابخات، بەوپێیەی فرۆشی ئۆتۆمبێلەکانی بە شێوەیەکی بەرچاو کەمی کردووە.

لەپێناو بەدیهێنانی خەونی گەیشتن بە ئەوروپا، زۆر جار کۆچبەران بە گرتنەبەری ڕێگەی مەترسیدار سەرکێشی بە ژیانیانیانەوە دەکەن و لە بری گەیشتن بە ئامانجیان مەرگ چاوڕێیان دەکات.

پاسەوانی دەریایی ئیتاڵیا رایگەیاند، بەلەمێکی کۆچبەران لە کەناراوەکانی ئیتالیا ژێرئاوکەتوە و بەهۆیەوە ٢١ کۆچەر بێسەرووشوێنن.

رەنگە شەکر تامێکی خۆشی هەبێت و سەرچاوەیەکی خێرای دابینکردنی وزە بێت، بەڵام ئەو کەسانەی بەلایانەوە گرنگە رۆژانە خواردنی تەندروست بخۆن، بەر لە هەر شتێک پێویستە ئاگاداری رێژەی بەکارهێنانی شەکر بن.

دەسەڵاتدارانی هندستان رایانگەیاند، لە ماوەی دوو رۆژی رابردوودا بەهۆی دروستبوونی لافاو لە ئەنجامی بارانبارینی بەخوڕ لە باشووری وڵاتەکە، ٣٣ کەس گیانیان لەدەستداوە.

زەعفەران؛ ئەو گوڵەی بەهاکەی بە بەهای ئاڵتون بەراورد دەکرێت بەڵام نەک تەنها لە نرخەکەیدا؛ بەڵکو بەها خۆراکییەکەشی ئەوەندە بەرزە بەراورد کراوە بە خشڵێکی گرانبەهای وەک ئاڵتون، لە دونیادا ئەو قسەیە باوە کە دەڵێن: ئەگەر تەنها بڕێکی کەمیشمان لە زەعفەران هەبێت، بە کەسێکی دەوڵەمەند لە قەڵەم دەدرێین.

کۆریای باشوور، ئەو وڵاتەی هاوشێوەی هەرێم نوقمی گەندەڵی و داڕوخانی ئابووری بوو، بەڵام، خەڵکەکەی بەهۆی گۆڕینی دەسەڵاتی وڵاتەکەیانەوە کردیان بە یەکێک لە پێشکەوتووترین وڵاتەکانی جیهان و چوارەم بەهێزترین ئابووری ئاسیا.

میدیاکانی یەمەن بڵاویان کردەوە، بەهۆی دروستبوونی لافاو لە چەندین ناوچەی وڵاتەکە ٩٥ کەس گیانیان لەدەستداوە و چەندین کەسی دیکەش بریندار بوون.

بەپێی میدیاکانی فەڕەنسا، بەلەمێک بە دەیان کۆچبەرەوە لە کەناڵی ئینگلیزیدا وەرگەڕاوە و بەپێی زانیارییە سەرەتاییەکان نزیکەی ١٠ کەس گیانیان لەدەستداوە.

وەزیری ناوخۆی کۆنگۆ رایگەیاند، شەوی رابردوو لەکاتی هەوڵی هەڵاتنی بەکۆمەڵ لە زیندانی کامالا، نزیکەی ١٣٠ کەس گیانیان لەدەستدا و ٥٩ کەسی دیکەش بریندار بوون.

زیادبوونی رێژەی تووشبوون بە شێرپەنجە کێشەیەکی تەندروستی جیهانییە، هەروەها خۆپاراستن لێی زۆر گرنگە، شێرپەنجە دەتوانێت تووشی هەر بەشێکی جەستەی مرۆڤ و هەر کەسێک ببێت، بەڵام دەتوانیت بە چەند رێگایەک خۆت بپارێزیت لە شێرپەنجە.

وەزارەتی بەرگری روسیا رایگەیاند، ناوچەی سكوتشنی لە رۆژهەڵاتی ئۆکرانیا مووشەکباران کردووە و دەستی بەسەر ناوچەکەدا گرتووە. بەڕێوەبەرایەتی سەربازی کیێڤیش رایگەیاند، روسیا هێرشێکی چڕی کردووتە سەر شارەکە.

بەردی زراو یەکێکە لە کێشە تەندروستییەکان، پێویستە هەمیشە پێش وەرگرتنی هەر گۆڕانکارییەکی گەورە لە خۆراک یان شێوازی ژیاندا، راوێژ بە پزیشک بکرێت بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەو حاڵەتە.

وەزارەتی وزەی ئۆکرانیا بڵاوی کردەوە، دامەزراوەیەکی وزە لە شاری خارکوڤ بۆردومان کراوە و بەوهۆیەوە زیان بەر دامەزراوەکە گەیشتووە.

دەزگای نیشتیمانیی بەڕێوەبردنی کارەسات لە نەیجیریا رایگەیاند، لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا بەهۆی دروستبوونی لافاو لە نەیجیریا نزیکەی ٢٠٠ کەس گیانیان لەدەستدا و ٢٠٨ هەزار کەسیش ئاوارە بوون.

جگەرە جگە لە کاریگەرییە نەرێنییەکانی لەسەر سییەکان و قورگ و ئەندامەکانی دیکەی جەستە، لە توێژینەوەیەکی نوێدا دەرکەوتووە جگەرە کێشان پەیوەندی بە زیادبوونی چەوری ورگەوە هەیە.

فەرماندەی سوپای ئۆکرانیا رایگەیاند، پێشڕەوییەکانیان بۆ کۆنتڕۆڵکردنی خاکی رووسیا بەرەوپێشچوونی بەخۆیەوە بینیوە و لە ماوەی ٢٤ کاتژمێری رابردوودا چەند کیلۆمەترێکی دیکەیان لە کورسکی رووسیا کۆنتڕۆڵ کردووە.

لە وڵاتێکى بچوکى هەژارەوە گۆڕا بۆ وڵاتێکى پێشکەوتوو و دەوڵەمەند، ئیستۆنیا بە هەڵبژاردن و ئاڵوگۆڕى دەسەڵات کرا بە وڵاتێکى خوشگوزەران، بە گۆڕانکارى ئابوورى و زیادکردنى داهاتى تەنانەت بووە ئەندامى یەکێتى ئەوروپا.

زانایان لە دروستکردنی جۆرە ڤاکسێنێک نزیکبوونەتەوە کە رێگری لە توشبوون بە نەخۆشی شێرپەنجە دەکات، ئەوەش بە بەکارهێنانی جۆرە پڕۆتینێک کە خانەکانی سیستمی بەرگری دژ بە خانە شێرپەنجەییەکان چالاکتر دەکات.

کۆمپانیای OpenAI، رایگەیاند، چاتبۆتەکەیان بەناوی ChatGPT ئێستا هەفتانە زیاتر لە ٢٠٠ ملیۆن بەکارهێنەری چالاکی هەیە، ئەمەش دوو هێندە زیاترە لەوەی ساڵی پار هەیبوو.

ئاژانسی بۆشایی ئاسمانی ژاپۆنی"JAXA" رایگەیاند، کۆتایی بە ئەرکی نیشتنەوە لەسەر مانگ هاتووە و پرۆسەکە سەرکەوتوو بووە.

پارتی دیموکراتی مەسیحی کە گەورەترین پارتی ئۆپۆزسیۆنە لە ئەڵمانیا داوای لە حکومەتی بەرلین کردووە چیتر وڵاتەکەی پێشوازی لە پەنابەرانی سوریا و ئەفغانستان نەکات و گۆڕانکاریی ریشەیی لە یاساکانی کۆچبەراندا بکات.

توێژەرانی پەیمانگای پۆلیتەکنیکی فیدراڵی لە شاری لۆزان لە سویسرا، چیپێکی نوێی بچووک و تەنکیان بەناوی "MiBMI" دروستکردووە کە چالاکییەکانی ناو مێشک دەخوێنێتەوە و لەسەر شاشە دەیخاتە روو.

حکومەتی چین رایگەیاند، زیاتر لە چارەکی ئەو وزانەی لە وڵاتەکە بەکاردەهێنرێن لە سەرچاوەی خاوێنەوەن.

بەهۆی ئەو شەپۆلە زریان و بارانەی چەند ناوچەیەکی باشوور و خۆرهەڵاتی ئاسیای گرتووەتەوە، لە ویلایەتی گوجەراتی هیندستان ٢٨ کەس گیانیان لەدەستداوە، لەلایەکی دیکەشەوە دۆخی لەناکاو لە دوورگەی کیوشوی ژاپۆن راگەیەنراوە.

ئاگری جەنگی روسیا و ئۆکرانیا تادێت کڵپەی دەچێت بە ئاسماندا، خاکی هەردوو وڵاتیش بووە بە شوێنی تاقیکردنەوەی چەکەکان و دوور نییە چەکی ئەتۆمیش ببێتە میوانێکی ناوەختەی ئەو جەنگە کاولکەرە.

ماوەی ٥٠٠ رۆژە شەڕی ناوخۆی سودان لەنێوان سوپای سودان و هێزەکانی پشتیوانی خێرا بەردەوامی هەیە و بەپێی دوایین ئامارەکانیش تا مانگی شەشی ئەمساڵ زیاتر لە ٤٠ هەزار کەس گیانیان لەدەستداوە و ١١ ملیۆن کەسیش ئاوارە بوون.

توێژینەوەکان دەری دەخەن کە لیمۆ دەتوانێت کاریگەری ئەرێنی لەسەر دابەزاندنی کێش هەبێت بەهۆی چەند تایبەتمەندییەکی خۆراکییەوە.

دوای هەرێمی کۆرسک ئۆکرانیا دەیەوێت هێرش بکاتە سەر هەرێمی بێلگۆرۆدی روسی و پاریزگاری هەرێمەکە دەڵێت، ئۆکرانیا هەوڵی داوە چەند هێرشێکی زەمینی بکاتە سەر هەرێمەکە و هێزەکانی دزەپێبکاتە نێو بێلگۆرۆد.