خۆراکی تەندروست و شێوازی ژیانی دروست ڕۆڵێکی گەورەیان هەیە لە بەهێزکردنی یادەوەری و تەرکیزکردن و ڕێگریکردن لە لاوازبوونی ئەو توانایە.
بۆ ئەم مەبەستەش دکتۆر کامەران رەسوڵ ژاژڵەیی پسپۆڕی زانستی خۆراك لە پۆستێکدا لە هەژماری تایبەتی خۆی لە فەیسبووك ئاماژەی بە گرنگترین ڤیتامین و تەواوکەرە خۆراکییەکان و کانزاکان کردووە کە یارمەتی زیادکردنی تەرکیز و یادەوەری و کەمکردنەوەی بیرچوونەوە دەدەن، دیارترینیان ئەمانەن:
١ .کۆمەڵەیم ڤیتامین (B)ییەکان بە تایبەت :
ڤیتامین (B 6) ڕۆڵێکی گرنگی هەیە بۆ بەهێزکردنی یادەوەری و تەرکیز
لە ڕێگای زیاتر ڕژاندنی دۆپامین و سیڕۆتۆنین کە هەردووکیان بریتین لە گەینەری دەماری
کە زانیاریەکان دەگوازنەوە بۆ مێشک، سەرچاوەی خۆراکی ئەو ڤیتامینەش: سپێناخ ، مۆز
، گوڵەبەڕۆژە ، ماسی سەلموون و توونە ، گۆشتی مانگا و قەلەموون ، پەتاتەی شیرین .
ڤیتامین (B 12) زۆر بە سوودە بۆ مێشک و خوێن و زیادکردنی تەرکیز
و بەهێزکردنی یادەوەری، هەروەها کەمییەکەی دەبێتە هۆی کەمخوێنی، سەرچاوەکانی خۆراک:
گۆشتی سوور و ماسی و بەرهەمەکانی شیر .
ڤیتامین ( B9 ) کە بە فۆلیک ئەسید ناسراوە.
ڤیتامین (B 1) و(B 2) یادەوەری
بەهێزدەکەن و گرنگن بۆ کۆئەندامی دەمار: سەرچاوەکانی خۆراک: دانەوێڵە تەواوەکان، گۆشت
و جگەر، هێلکە، سەوزە گەڵاتۆخەکان وەک سپێناخ، سۆیا، شیر.
٢ . ڤیتامین (C ) دژە ئۆکسانێکی زۆر گرنگە، گرنگترین سەرچاوەکانی
خۆراک: میوە مزرەمەنیەکان، هەڵوژە، شلیک،بیبەر .
٣ .ڤیتامین ( E ) دژە ئۆکسانیکی زۆر بەهێزە، سەرچاوەکانی خۆراک: زەیتی
ڕووەکی، چەرەس ، ماسی ، هێلکە و جگەر.
٤. ڤیتامین (D) کەمی ڤیتامین هۆکاری سەرەکی شەکەت بوون و هیلاکی
و گرژبوونی ماسوولکەکان و تێکچوونی میزاج و شت بیرچوونەوەیە، سەرچاوەی سەرەکییەکەی
بریتییە لە تیشکی خۆر لە نێوان کاتژمێر ١٠ی بەیانی بۆ ٤ی پاشنیوەڕۆ، لە خۆراکدا بڕێکی
زۆر کەم هەیە بێجگە لە زەیتی جگەری نەهەنگ، ماسیە چەوریەکان وەک سەلموون و ماکڕوێل .
٥. کۆلین: بە یەکێک لە کۆمەڵەی ڤیتامین (B) هەژمار دەکرێت و ڕۆڵێکی سەرەکی هەیە لە بەهێزکردنی
یادەوەری و تەرکیز و چالاک کردنی مێشک: سەرچاوەکانی خۆراک: هێلکە ، جگەر وگۆشت ،
ماسی ناو دەریا ، پاقلەمەنیەکان.
گرنگترین تەواوکەرە خۆراکیەکان
و کانزاکان :
١ . کریاتین: یەکێکە لە ترشە ئەمینیە گرنگەکان .
٢ .ئەنزیمی ( q 10 ).
٣ . ئۆمێگا - ٣ : گرنگن بۆ چالاککردنی مێشک چونکە دەچنە
پێکهاتووی خانەکانی مێشک و کۆئەندامی دەمارەوە .
٤ . مەگنسیۆم: ڕۆڵێکی کارای هەیە بۆ باشتر کارکردنی
کۆئەندامی دەمار و مێشک.
٥ . ئاسن: گرنگە بۆ دروستکردنی گەینەرەی دەمارەکان .
٦ . زينک: ڕۆڵێکی سەرەکی هەیە بۆ کارکردنی ڤیتامین (B6) .
کۆمەڵێک گژوگیا و تەواوکەری
خۆراکی و دەرمان هەیە کە ڕێگری دەکەن لە شت بیرچوونەوە و بەهێزکردنی تەرکیز و
توانای لەبەرکردن، بەڵام پێویستە لە ژێر سەرپەرشتی پزیشکی پسپۆڕ و بۆ ماوەیەکی دیاریکراو
بەکار بهێنرێت .