کێن ئەوانەی نابێت قەرنابیت بخۆن؟
قەرنابیت سەوزەیەکی زستانە کە دەوڵەمەندە بە ماددە خۆراکییەکان، سەرەڕای سوودە تەندروستییە زۆرەکانی، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە کە ڕەنگە کاریگەری لەسەر تەندروستی هەندێک کەس هەبێت.
بەشێک لە خەڵکی بەدەست چەوری قژیانەوە دەناڵێنن کە بەردەوام وا دەردەکەون کە درەنگ درەنگ خۆیان دەشۆن بەڵام ئەمە شتێکی ڕاست نییە و گرفتی بەشێک لە خەڵکییە کە شێوازی پێست و قژیان بەو شێوازەیە یاخود دەکرێت کۆمەڵیێک هۆکاری هەبێت.
کەسانێکی زۆر رۆژانە تووشی ئازار دەبن لە کۆتایی ملیاندا، زۆرکات ئەم ئازارە دەبێتە مایەی ناڕەحەتییەکی زۆر و دەبێتە هۆی تووشبوون بە ئازار لە شانەکانیشدا، بۆ ئەمەش دەبێت چەند رێگەچارەیەکی گونجاو بگیرێتە بەر.
هەندێک کەس ئارەزووی ئەوە دەکەن کە پێش چێشتلێنان بە باشی برنجەکە بشۆنەوە، ئەمەش کاریگەری لەسەر سوودەکانی دروست دەکات، بەڵام نابێت زیاتر لە ئاسایی خۆی بشۆرێتەوە بۆ ئەوەی کاریگەری نەرێنی دروست نەکات.
پایز وەرزێکی باشە بۆ دابەزاندنی کێش، بەهۆی ئەو کەش و هەوە مامناوەندەوە کە هەیەتی ژینگەیەکی لەبار دروست دەکات بۆ ئەوەی بە ئاسودەیی خۆپارێزی بکەین لە خواردنە چەورەکان.
رەنگە درک بەوە نەکەیت هەندێک لەو خووانەی شەوان بەکاریدەهێنێت زیان بە پێستی روخسار دەگەیەنێت، بە جۆرێک هۆکار دەبێت بۆ زوو چرچبوونی و دروستبوونی زیپکە و سوربوونەوەی.
کەشناسی هەرێم دەڵێت، ئەمڕۆ لە هەندێک ناوچە ئەگەری دروستبوونی تۆز و خۆڵیکی سووک هەیە و پلەی گەرماش زیاتر نزم دەبێتەوە.
هەندێک جۆری خۆراک هۆکارن بۆ پاککردنەوە و پارێزگاریکردن لە تێکنەچوونی تەندروستی سییەکان، وەکو سێو و ماسی سەلەمون و چەند خۆراکێکی دیکە.
زەیتی زەیتون دژە هەکردن و دژە ئۆکسانە و خواردنی لەگەڵ خۆراکەکان و بەتایبەت بە گەدەی بەتاڵ چەندین سوودی گرنگ بە جەستە دەگەیەنێت.
خواردنەوە گازییەکان زیان بە تەندروستیی دەگەیەنن، زۆر کەس بەبێ ئەویە هەست بە زیانەکانی ئەم جۆرە خواردنەوەیە بکەن بەهۆی تامەکەیەوە یان ئەو گازەی تێیدایە رۆژانە ئارەزووی خواردنەوەی دەکەن.
دایکێکی ئەمریکی داوایەکی جیاوازی لە کچەکانی هەیە کاتێک هاوسەرگیرییان ئەنجامدا.
زه‌نجه‌فیل له‌وخۆراکانه‌یه زۆرترین سودی ته‌ندروستیان هه‌یه چاره‌سه‌ری چه‌ندین نه‌خۆشی ده‌کات.
توێژینەوەیەکی زانستی ئەم دواییە ئاشکرایکردووە، رەنگە خواردنەوەی بەردەوامی قاوە نهێنی پاراستنی جەستە بێت.
دوای بەرزبوونەوەی بەرچاوی نرخەکەی، ئەمڕۆ نرخی ئۆنسەیەک زێڕ بەروارد بە دوێنێ ٥٠ دۆلار دابەزی و نرخی مسقاڵێک زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٨٣٨ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.
بە گوێرەی میدیا جیهانییەکان، لە کۆریای باشوور ژنێک لەکاتی هەوڵدان بۆ کوشتنی سیسرکێک، باڵەخانەیەکی نیشتەجێبوونی سووتاند و گیانلەدەستدان و برینداربوونی لێکەوتەوە.
دۆزینەوەی کەسێکی تایبەت هەرگیز شتێکی ئاسان نەبووە، بەڵام چوونە ناو پڕۆسەی هاوسەرگیریی نیگەرانی زیاتری هەیە، زۆربەی خەڵک ترسی رووبەرووبوونەوەی کێشەیان هەیە.
توێژینەوەیەک ئاشکرایکردووە، دڵخۆشی نەک تەنها ژیانت باشتر دەکات بەڵکو لە نەخۆشییە درێژخایەنە مەترسیدارەکانیش دەتپارێزێت.
کامێراج ئەو یاریزانەی لەگەڵ رۆناڵدۆ یاری دەکرد بەڵام پێکان وایکرد ببێت بە کارمەند و کرێکار.
ژنێکی تەمەن ٨٢ ساڵ بەکارهێنەرانی سۆشیال میدیای سەرسام کرد دوای ئەوەی بەرزترین بازدانی لە هیندستان ئەنجامدا.
دوای بەرزبوونەوەی بەرجاوی نرخەکەی، ئەمڕۆ نرخی ئۆنسەیەک زێڕ بەروارد بە دوێنێ نزیکەی ٢٠٠ دۆلار دابەزی و نرخی مسقاڵێک زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٨٥٢ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.
كه‌شناسی هه‌رێم ده‌ڵێت، ئه‌مڕۆ و سبه‌ینێ له چه‌ند ناوچه‌یه‌كی هه‌رێم بارانبارین به‌شێوه‌ی پچڕ پچڕ ده‌ستپێده‌كات و ئه‌گه‌ری هه‌وره بروسکەش له‌ناوچه شاخاوییه‌كان هه‌یه بەتایبەت له پارێزگاى دهۆك.
زینک یەکێکە لە کانزا گرنگەکان و رۆڵی هەیە لە بەهێزکردنی سیستمی بەرگریی جەستە و رەونەقدان بە پێست، هەر بۆیە کەمبوونەوەشی چەندین زیانی تەندروستیی دەبێت و نیشانەکانی لە جەستەدا دەردەکەون.
ژنێکی کۆری زیاتر لە ٢٠٠ هەزار دۆلار خەرج دەکات بۆ ئەنجامدانی ٤٠٠ نەشتەرگەری جوانکاری.
ئەگەر هەوکردنی_برینی_قۆڵۆنت هەیە و لەم چەند هەفتەیەی دواییدا هەستت بە باشتربوون کردووە، و نیشانەکانت چیتر بێزارت ناکەن یان کارەکانی رۆژانەت لە تاو ئازار پەکناخەن ، لەوانەیە پرسیارەکەت ئەوە بێت: ئایا من لە ڕزگاربوونمدایە؟ڕزگاربوون لە هەوکردنی برینی قۆڵۆن: مانای چییە و گرنگترین ڕێگاکانی پاراستنی!
گۆشتی سوور یەکێکە لە خواردنە گرنگ و بەتام و چێژەکان کە زۆر کەس ئارەزووی دەکات، بەڵام ئایا نەخواردنی گۆشتی سوور چی بەسەر جەستەتدا دێنێت؟ کاریگەرییەکانی چین؟
کەشناسی هەرێم دەڵێت، سبەینێ ئەگەرى بارینى نمە باران لە درەنگانى شەودا لە ناوچەکانى باکوورى رۆژئاوای هەرێم هەیە، لەگەڵ بەرزبوونەوەى تۆزێکى کەم، پلەی گەرماش لە خوار ٣٣ پلەی سیلیزییە و بەردەوامە لە نزمبوونەوە.
بۆ تاقیکردنەوەی خۆشەویستی دەوروبەرەکەی، پیاوێکی هیندی نواندن دەكات و وا خۆی نیشان دەدات کە مردووە، بەڵام کەسە نزیکەکانی تووشی سەرسوڕمانی دەکەن.
ئاوسان بەهۆی قۆڵۆنەوە یەکێکە لە گرفتە باوەکانی هەرس، بەشێکی زۆری خەڵکی تووشی ئەو نەخۆشییە دەبن بەهۆی غازات، قەبزی، یان کۆبوونەوەی شلەمەنییەکان.
کەشناسی عێراق پێشبینی دەکات سبەینێ خۆڵبارین دەستپێبکاتەوە و دەشڵێت چاوەڕوان دەکرێت لە ناوەراستی هەفتەدا لە هەرێم باران ببارێت.
لە حاڵەتێكی پزیشكیی دەگمەندا، پزیشكان لە نەخۆشخانەی ئاشتی لە سۆران بۆیان دەركەوت ژنێکی تەمەن ٦٥ ساڵ خاوەنی سێ گورچیلەیە.