کۆبوونه‌وه‌ی ئه‌ندامه‌کانی خێزان له‌ مانگی ڕه‌مه‌زان سوودەکانی چین؟

PM:11:14:26/03/2023

652 جار خوێندراوەتەوە

یه‌کێک له‌ سیما جوانه‌کانی مانگی ڕه‌مه‌زانی پیرۆز کۆبوونه‌وه‌ی ئه‌ندامانی خێزانه‌ له‌ کاتی به‌ربانگ و شه‌وان، هه‌مووان دڵخۆشن کاتێك به‌یه‌که‌وه‌ هه‌موو تاکه‌کانی خێزان یان چه‌ند خێزانێک به‌یه‌که‌وه‌ ماوه‌یه‌ک کۆده‌بنه‌وه‌، ئه‌م دیاردیە‌ کۆمه‌ڵێک سوودی هه‌یه‌ بۆ مرۆڤ له‌ ڕووی ته‌ندروستی و ده‌روونییه‌وه‌ که‌ ڕه‌نگه‌ باس نه‌کرا بێت تا ئێستا.

دکتۆر کامه‌ران رسوڵ ژاژڵه‌یی پسپۆڕی زانستی خۆراک ئاماژەی بە گرنگترین سووده‌ ته‌ندروستی و ده‌روونییه‌کانی کۆبوونه‌وه‌ی خێزان کردووە کە بریتین لەمانە:

۱. بۆ دایک و باوکان :

کۆبوونه‌وه‌ی به‌رده‌وام و له‌سه‌ریه‌کی خێزان هه‌لێکی باش ده‌رەخسێنێت بۆ ئه‌وه‌ی دایک و باوکان سه‌رپه‌رشتی منداڵه‌کانیان بکه‌ن و سه‌رنجی گۆڕانه‌ ده‌روونییه‌کانی منداڵه‌کان بده‌ن.

هه‌لێکی گرنگه‌ بۆ ده‌رخستنی خۆشه‌ویستی بۆ منداڵ و به‌ تایبه‌ت مێردمنداڵه‌کان که‌ به‌هۆی سه‌رقاڵی و جه‌نجاڵی ژیانی ڕۆژانه‌ ئه‌و ده‌رفه‌ته‌ که‌م بێته‌وه‌، کاتێکی باشه‌ بۆ ئه‌وه‌ی دایکان هانی مناڵان بده‌ن بۆ خواردنی خۆراکی ته‌ندروست.

۲. بۆ مێردمنداڵان و تازه‌پێگه‌یشتووه‌کان :

دابه‌زینی ڕێژه‌ی خه‌مۆکی له‌ ناو مێردمنداڵان دا به‌ ڕێژه‌ی (% ۱٥)، که‌م بوونه‌وه‌ی ڕێژه‌ی خۆکوشتن له‌ ناو کچانی تازه‌پێگه‌یشتوو به‌ ڕێژه‌ی (%۱٥)، دابه‌زینی ڕێژه‌ی هه‌ستی خۆبه‌که‌م زانین له‌ ناو مێردمنداڵان دا به‌ ڕێژه‌ی (%۱۰)، که‌م بوونه‌وه‌ی ڕێژه‌ی جگه‌ره‌کێشان له‌ ناو تازه‌پێگه‌یشتووان به‌ ڕێژه‌ی (% ۱۰ــ۲۰)، هه‌روه‌ها ڕیژه‌ی ئالووده‌بوون به‌ مادده‌ هۆشبه‌ره‌کان.

۳. بۆمناڵان :

به‌رزبوونه‌وه‌ی خواردنی خۆراکی ته‌ندروست به‌ڕێژه‌ی (% ۲٤)، دابه‌زینی ڕێژه‌ی قه‌ڵه‌وی و زۆری کێش له‌ منداڵان به‌ ڕێژه‌ی (%۱۲)، دابه‌زینی ڕێژه‌ی تێکچوونی ده‌روونی خواردن له‌ منداڵان به‌ ڕێژه‌ی (%۳۰).

٤. بۆ به‌ته‌مه‌ن و به‌ساڵاچووان :

دابه‌زینی ڕێژه‌ی تووشبوون به‌ خه‌مۆکی و باشتربوونی باری ده‌روونی، که‌م بوونه‌وه‌ی ڕێژه‌ی که‌می ڤیتامین و کانزا و پێکهاتووه‌ خۆراکیه‌ گرنگه‌کان، باشتربوونی حاڵه‌تی ئه‌وانه‌ی تووشی نه‌خۆشی بیرچوونه‌وه‌ بوون.

یه‌کێک له‌ سیما جوانه‌کانی مانگی ڕه‌مه‌زانی پیرۆز کۆبوونه‌وه‌ی ئه‌ندامانی خێزانه‌ له‌ کاتی به‌ربانگ و شه‌وان، هه‌مووان دڵخۆشن کاتێك به‌یه‌که‌وه‌ هه‌موو تاکه‌کانی خێزان یان چه‌ند خێزانێک به‌یه‌که‌وه‌ ماوه‌یه‌ک کۆده‌بنه‌وه‌، ئه‌م دیاردیە‌ کۆمه‌ڵێک سوودی هه‌یه‌ بۆ مرۆڤ له‌ ڕووی ته‌ندروستی و ده‌روونییه‌وه‌ که‌ ڕه‌نگه‌ باس نه‌کرا بێت تا ئێستا.

دکتۆر کامه‌ران رسوڵ ژاژڵه‌یی پسپۆڕی زانستی خۆراک ئاماژەی بە گرنگترین سووده‌ ته‌ندروستی و ده‌روونییه‌کانی کۆبوونه‌وه‌ی خێزان کردووە کە بریتین لەمانە:

۱. بۆ دایک و باوکان :

کۆبوونه‌وه‌ی به‌رده‌وام و له‌سه‌ریه‌کی خێزان هه‌لێکی باش ده‌رەخسێنێت بۆ ئه‌وه‌ی دایک و باوکان سه‌رپه‌رشتی منداڵه‌کانیان بکه‌ن و سه‌رنجی گۆڕانه‌ ده‌روونییه‌کانی منداڵه‌کان بده‌ن.

هه‌لێکی گرنگه‌ بۆ ده‌رخستنی خۆشه‌ویستی بۆ منداڵ و به‌ تایبه‌ت مێردمنداڵه‌کان که‌ به‌هۆی سه‌رقاڵی و جه‌نجاڵی ژیانی ڕۆژانه‌ ئه‌و ده‌رفه‌ته‌ که‌م بێته‌وه‌، کاتێکی باشه‌ بۆ ئه‌وه‌ی دایکان هانی مناڵان بده‌ن بۆ خواردنی خۆراکی ته‌ندروست.

۲. بۆ مێردمنداڵان و تازه‌پێگه‌یشتووه‌کان :

دابه‌زینی ڕێژه‌ی خه‌مۆکی له‌ ناو مێردمنداڵان دا به‌ ڕێژه‌ی (% ۱٥)، که‌م بوونه‌وه‌ی ڕێژه‌ی خۆکوشتن له‌ ناو کچانی تازه‌پێگه‌یشتوو به‌ ڕێژه‌ی (%۱٥)، دابه‌زینی ڕێژه‌ی هه‌ستی خۆبه‌که‌م زانین له‌ ناو مێردمنداڵان دا به‌ ڕێژه‌ی (%۱۰)، که‌م بوونه‌وه‌ی ڕێژه‌ی جگه‌ره‌کێشان له‌ ناو تازه‌پێگه‌یشتووان به‌ ڕێژه‌ی (% ۱۰ــ۲۰)، هه‌روه‌ها ڕیژه‌ی ئالووده‌بوون به‌ مادده‌ هۆشبه‌ره‌کان.

۳. بۆمناڵان :

به‌رزبوونه‌وه‌ی خواردنی خۆراکی ته‌ندروست به‌ڕێژه‌ی (% ۲٤)، دابه‌زینی ڕێژه‌ی قه‌ڵه‌وی و زۆری کێش له‌ منداڵان به‌ ڕێژه‌ی (%۱۲)، دابه‌زینی ڕێژه‌ی تێکچوونی ده‌روونی خواردن له‌ منداڵان به‌ ڕێژه‌ی (%۳۰).

٤. بۆ به‌ته‌مه‌ن و به‌ساڵاچووان :

دابه‌زینی ڕێژه‌ی تووشبوون به‌ خه‌مۆکی و باشتربوونی باری ده‌روونی، که‌م بوونه‌وه‌ی ڕێژه‌ی که‌می ڤیتامین و کانزا و پێکهاتووه‌ خۆراکیه‌ گرنگه‌کان، باشتربوونی حاڵه‌تی ئه‌وانه‌ی تووشی نه‌خۆشی بیرچوونه‌وه‌ بوون.

یه‌کێک له‌ سیما جوانه‌کانی مانگی ڕه‌مه‌زانی پیرۆز کۆبوونه‌وه‌ی ئه‌ندامانی خێزانه‌ له‌ کاتی به‌ربانگ و شه‌وان، هه‌مووان دڵخۆشن کاتێك به‌یه‌که‌وه‌ هه‌موو تاکه‌کانی خێزان یان چه‌ند خێزانێک به‌یه‌که‌وه‌ ماوه‌یه‌ک کۆده‌بنه‌وه‌، ئه‌م دیاردیە‌ کۆمه‌ڵێک سوودی هه‌یه‌ بۆ مرۆڤ له‌ ڕووی ته‌ندروستی و ده‌روونییه‌وه‌ که‌ ڕه‌نگه‌ باس نه‌کرا بێت تا ئێستا.

دکتۆر کامه‌ران رسوڵ ژاژڵه‌یی پسپۆڕی زانستی خۆراک ئاماژەی بە گرنگترین سووده‌ ته‌ندروستی و ده‌روونییه‌کانی کۆبوونه‌وه‌ی خێزان کردووە کە بریتین لەمانە:

۱. بۆ دایک و باوکان :

کۆبوونه‌وه‌ی به‌رده‌وام و له‌سه‌ریه‌کی خێزان هه‌لێکی باش ده‌رەخسێنێت بۆ ئه‌وه‌ی دایک و باوکان سه‌رپه‌رشتی منداڵه‌کانیان بکه‌ن و سه‌رنجی گۆڕانه‌ ده‌روونییه‌کانی منداڵه‌کان بده‌ن.

هه‌لێکی گرنگه‌ بۆ ده‌رخستنی خۆشه‌ویستی بۆ منداڵ و به‌ تایبه‌ت مێردمنداڵه‌کان که‌ به‌هۆی سه‌رقاڵی و جه‌نجاڵی ژیانی ڕۆژانه‌ ئه‌و ده‌رفه‌ته‌ که‌م بێته‌وه‌، کاتێکی باشه‌ بۆ ئه‌وه‌ی دایکان هانی مناڵان بده‌ن بۆ خواردنی خۆراکی ته‌ندروست.

۲. بۆ مێردمنداڵان و تازه‌پێگه‌یشتووه‌کان :

دابه‌زینی ڕێژه‌ی خه‌مۆکی له‌ ناو مێردمنداڵان دا به‌ ڕێژه‌ی (% ۱٥)، که‌م بوونه‌وه‌ی ڕێژه‌ی خۆکوشتن له‌ ناو کچانی تازه‌پێگه‌یشتوو به‌ ڕێژه‌ی (%۱٥)، دابه‌زینی ڕێژه‌ی هه‌ستی خۆبه‌که‌م زانین له‌ ناو مێردمنداڵان دا به‌ ڕێژه‌ی (%۱۰)، که‌م بوونه‌وه‌ی ڕێژه‌ی جگه‌ره‌کێشان له‌ ناو تازه‌پێگه‌یشتووان به‌ ڕێژه‌ی (% ۱۰ــ۲۰)، هه‌روه‌ها ڕیژه‌ی ئالووده‌بوون به‌ مادده‌ هۆشبه‌ره‌کان.

۳. بۆمناڵان :

به‌رزبوونه‌وه‌ی خواردنی خۆراکی ته‌ندروست به‌ڕێژه‌ی (% ۲٤)، دابه‌زینی ڕێژه‌ی قه‌ڵه‌وی و زۆری کێش له‌ منداڵان به‌ ڕێژه‌ی (%۱۲)، دابه‌زینی ڕێژه‌ی تێکچوونی ده‌روونی خواردن له‌ منداڵان به‌ ڕێژه‌ی (%۳۰).

٤. بۆ به‌ته‌مه‌ن و به‌ساڵاچووان :

دابه‌زینی ڕێژه‌ی تووشبوون به‌ خه‌مۆکی و باشتربوونی باری ده‌روونی، که‌م بوونه‌وه‌ی ڕێژه‌ی که‌می ڤیتامین و کانزا و پێکهاتووه‌ خۆراکیه‌ گرنگه‌کان، باشتربوونی حاڵه‌تی ئه‌وانه‌ی تووشی نه‌خۆشی بیرچوونه‌وه‌ بوون.