٢٥ی
٧ رۆژی ئیرادەی گەلێک بۆ دادپەروەری
هاونیشتیمانیانی کوردستان..
هەڵسوڕاو و گۆڕانخوازانی پڕ ئیرادە..
)١٢(ساڵ لەمەوبەر و لە (٢٥ی٧ی٢٠٠٩)، لیستی گۆڕان
لە هەڵبژاردنی خولی سێیەمی پەرلەمانی کوردستان سەرکەوتنێکی گەورەی بە پشتیوانی و دەنگی
خەڵک بەدەستهێنا. ئەو رۆژە لە مێژوی هاوچەرخی هەرێمی کوردستان وەک جەژنی دیموکراسی
و دروستبونی هێزێکی مەدەنی بەرگریکار لە خواست و داواکارییەکانی خەڵک ناسرا. هێزێک
لە رێی سندوقی دەنگدان و ململانێی مەدەنی خەباتی بۆ سەروەری یاسا، بەگژداچونەوەی گەندەڵی،
دادی کۆمەڵایەتی، شەفافیەت و بەرفراوانکردنی ئازادییەکان دەستپێکرد. ئەمەش بووە وەرچەرخانێکی
سیاسیی گرنگ لە نەخشەی سیاسیی ھەرێمی کوردستان.
ئێمە لەکاتێکدا ئەو یاد و مێژوە پڕشنگدارە بە بیر خەڵك و گۆڕانخوازانی
کوردستان دەهێنینەوە، جەخت لەوە دەکەینەوە بزوتنەوەی گۆڕان پڕۆژەی سیاسیە بۆ ئێستا
و داهاتوی هەرێمی کوردستان، پڕۆژەیەک هەڵقوڵاوی داخوازییەکانی هاونیشتمانیان و وەڵامدەرەوەی
پێداویستیە دیموکراتیەکانە، پڕۆژەیەک رۆژ دوای رۆژ زەرورییەتی جێبەجێکردنی بۆ چارەسەرکردنی
کێشە بنەڕەتیەکانی هەرێمی کوردستان زیاتر دەبێت، هەر ئەم فاکتەرەش وای کردوە بەرنامەی
سیاسیی بزوتنەوەی گۆڕان ببێتە خواستێکی گشتگیر و تەنانەت ئێستا وڵاتانی هاوپەیمانیش
فشار بۆ جێبەجێکردنی بکەن.
ئەزمونی سەرکەوتوی بزوتنەوەی گۆڕان لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستاندا؛ دەرخەری
چەندین لێکەوتی ئەرێنی بو لە کایەی حوکمڕانی و گۆڕانکاری لە نەریتی سیاسیی، لەوانە
بەها و نرخی دەنگی هاوڵاتیان زیادی کرد، کارکردنی راستەوخۆ لەسەر کێشە و داخوازییەکانی
خەڵک بوە پێشمەرجی کاری سیاسیی، بازنەکانی هۆشیاری سیاسیی لای هاونیشتمانیان
فراوان بو، پەیبردن بە ئەرک و مافە سەرەتاییەکان بەرەوپێشچو، تا ئاستێکی باش خەباتی
پەرلەمانی و گفتوگۆی کراوە و وتوێژی بەردەوام جێی بە ململانێی چەکداری و بەکاربردنی
رێگەچارەی توندوتیژی بۆ سەپاندنی بیروڕا لەق کرد، داکۆکیکردن لە ماف و ئازادییەکان
چووە قۆناغی راستەقینەوە، تەرازوی هێزی خەڵک بەسەر دەسەڵاتی حیزبەکان بەهێزتر بو.
هاونیشتمانیان و گۆڕانخوازان..
جەژنی دیموکراسی خەڵکی کوردستان لە ٢٥ی٧ی٢٠٠٩دا، چیرۆکی سەرکەوتنی ئیرادەی
هاوڵاتیان و هەمو ئەو دەنگدەر و پشتیوان و هەڵسوڕاوانەیە کە بەگیانی بەرزی نیشتمانی
و چاکسازییەوە پشتیوانیان لە بزوتنەوەی گۆڕان کرد، هەربۆیە ئەمڕۆ رۆژی شانازییە بۆ
نەتەوەیەکی زیندو کە دەتوانێت گۆڕانکاری لەسەر شانۆی سیاسیی بکات و بە دیدێکی نەتەوەیی
و دیموکراتیانە هەنگاو بۆ ئایندەیەکی پڕشنگدارتر بنێت. بزوتنەوەی گۆڕان لە ئەزمونی
ئۆپۆزسیۆنی و لە قۆناغی چونە دەسەڵاتیش ئامانجی خزمەتکردنی خەڵک و جێبەجێکردنی بەرنامە
سیاسیەکەی بو، بەڵام واقع و دۆخی شێواوی کایەی سیاسیی لە عێراق و هەرێم دەرفەتی نەداوە
وەک پێویست گۆڕانکارییەکان بچەسپێت.
هەربۆیە سەرکەوتنی بەرنامەی سیاسیی گۆڕان، بەندە بە زیادبونی پشتگیری جەماوەری
و فشاری زیاتری دامەزراوەکانی چاودێری و لێپرسینەوە بۆ پەیڕەوکردنی چاکسازی گشتگیر
و هەمەلایەن، هاوکاتیش بۆ بە نیشتیمانیکردنی دامەزراوەکان، بۆ سەربەخۆکردنی
دادگاکان، بۆ راهێنان و یەکخستنەوەی هێزەکانی پێشمەرگە و ئاسایش و پۆلیس وەک هێزی
نیشتیمانی دابڕاو لە حیزب، بۆ شەفافیەت لە داهات و چۆنیەتی خەرجکردنی، بۆ حکومەتی
هاوڵاتی و مامەڵەکردنی یاسایی لەسەر بنچینەیی هاوڵاتیبون، بۆ ئازادی تاک و چەسپاندنی
سیستمی دیموکراتی لەناوخۆدا، بۆ بەهێزکردنەوەی پەیکەرەی کۆمەڵایەتی و قەوارەی سیاسیی
ھەرێم، بۆ بیناکردنەوەی متمانەی ناوخۆیی و بەهێزکردنەوەی تواناکانی بەرەنگاری بەرامبەر
ئەو ئاڵنگاری و مەترسیانەی روبەڕوومان دەبێتەوە.
لەم یادە پڕ شکۆیەدا، ئەوەش بە بیر دەهێنینەوە نەتەوەکەمان لەبەردەم هەڵبژاردنێکی
چارەنوسسازی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقە، ئەم هەڵبژاردنەش لە کاتێکدایە کە دۆخی سیاسیی
و ئیداری و ئەمنی و خزمەتگوزاری و سەقامگیری عێراق خراپە، لەناو ئەم هاوکێشە ئاڵۆزەدا
کێشە بنەڕەتیەکانی کورد لەوانە مادەی (١٤٠) و مەلەفەکانی پێشمەرگە و دارایی و سەرچاوە
سروشتیەکان بە چارەسەرنەکراوی و هەڵپەسێردراوی ماوەتەوە، هەربۆیە یەکڕیزی ھێزە
کوردستانیەکان و داڕشتنەوەی گوتاری کوردستانی بە دیدێکی نیشتیمانی و پەیڕەوکردنی سیاسەتێکی
هاوسەنگ پێویستیەکی لە پێشینەی ئەم قۆناغەیە؛ بەشێوەیەک بتوانین بون و پێگەی خۆمان
لە عێراق و پردی پەیوەندیمان لەگەڵ نەتەوە و پێکھاتە و نوێنەرەکانیان بەهێزتر بکەین،
تا بەو دیدە داکۆکی لە مافە بە دەستھاتوەکانی کورد لە دەستور و زامنی ژیانێکی شایستە
بۆ ھاوڵاتیان بکەین.
بزوتنەوەی گۆڕان
٢٤ی٧ی٢٠٢١