باسی لەوەشکردووە، ئەو دیاردەیە بە زۆری لەو ناوچانەی جیهان کە بەشێک یان زۆربەی ناوچەکانی بیابانە یان ئەو ناوچە و هەرێمانەی نزیکن لە بیابانەکان و رەشەباکان و بارستە هەواکانی سەر بیابانەکانی بە ئاسانی پێ دەگات روودەدات.

لەبارەی هۆکاری روودانی خۆڵبارین لە کوردستان ئەوەشی خستووەتەڕوو، هەڵکەوتەی جوگرافی کوردستان بە جۆرێکە ئەو رەشەبایانەی کە هەڵدەکەن لەسەر بیابانەکانی رۆژئاوا و باشوری عێراق و بیابانەکانی تری سعودیە و ئوردن و سوریا لە هەندێک کات و وەرزەکانی ساڵ بەرەو ئاڕاستەی کوردستان دێن و هەتا رەشەباکانیش بەهێزبن خۆڵبارینەکە بەهێزتر دەبێت و خۆڵبارین لە هەرێم دیاردەیەکی سروشتییە.

لوقمان حەوێز لەبارەی هۆکارەکانی زۆربون و توند بوونی خۆڵبارین لەم ساڵانەی دواییدا ئاماژەی بەوەداوە، هەر سێ هۆکاریکەمبوونەوەی بارانبارین و توندتربوونی رەشەباکان و فراوانبوونی رووبەڕی بیابانەکان بەشێوەیەکی سەرەکی پەیوەستن بە دیاردەی گۆڕانی کەش و هەوا کە ئێستا بەڕێویە لەهەموو جیهان و کاریگەریەکانی لە زۆربەی ناوچەکانی جیهان هەستی پێدەکرێت بە تایبەتی و بە زەقیش لە ناوچەکانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست.

باسی لەوەشکردووە، یەکەم هۆکاری زۆربوونی خۆڵبارین کەمبوونەوەی تێکڕای رێژەی دابارینە بەگشتی لە عێراق و ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە گشتی و بەتایبەتیش لەم چەند ساڵەی دواییدا ئەمەش بۆتە هۆی وشکبوونی زیاتری سەر رووی زەوی و لە ئەنجامدا فشەڵ بوونی زیاتری خاکی بیابانەکان، ئەمەش وادەکات لەگەڵ هەڵکردنی رەشەبا رێژەیەکی زیاتر لە جاران لە تەپ و تۆز و وردیلەکانی لم لەو بیابانانە بەرزبێتەوە نێو هەوا.

دەشڵێت، دووەم هۆکار توندتربوونی رەشەباکانە بە گشتی، واتە زۆربوونی خێرایی با کە لەو ناوچانەوە هەڵدەکەن، ئەمەش لێکەوتەیەکی تری دیاردەی گۆڕانی کەش و هەوایە، ئەو توندبوونەش لە ئەگەری روودانی دیاردەی خۆڵبارین زۆرتر و توندتریش دەکات بەهۆی ئەوەی بڕێکی زۆرتر لە تەپ و تۆزی بیابانەکان بەرز دەکەنەوە نێو بەرگە هەوا.

لوقمان حەوێز باسی لەوەشکردووە، کۆتا هۆکار ئەو ووشکییەیە کە بە گشتی رووی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و عێراقیش کردووە و بووەتە هۆی فراوان بوون و گەورەبوونی رووبەری بیانەکان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بێ گومان عێراقیش، ئەمەش یارمەتیدەر بووە و دەبێت لە زۆربوونی دیاردەی خۆڵبارین لە عێراق و کوردستان.

لە درێژەی راگەیەنراوەکەیدا لوقمان حەوێز دەشڵێت، بە کورتی هەموو ئەو خۆڵبارینانەی بەم دواییە روویان داوە و روودەدەن بەوەی ئێستاشەوە سەدا سەد سروشتین و دەستی ووڵاتان یان مرۆڤیان تێدا نیە و ترسی ناوێت.

لە کۆتایی راگەیەنراوەکەیدا ئەو شارەزایەی بواری کەشناسی ئامۆژگاری هاوڵاتییان دەکات لەکاتی خۆڵباریندا و دەڵێت، ئەوانەی کێشەی هەناسەدان و تەنگە نەفەسیان هەیە پێویستە زیاتر ئاگاداری خۆیان بن و خۆیان لەدەروە بەدور بگرن یان زۆر کەمتر بچنە دەرەوە.

ئەمەش لە کاتێکدایە ماوی چەند مانگێکە چەند شەپۆلێکی خۆڵبارینی توند روویان لە هەرێمی کوردستان و عێراق کردووە و بە پێی پێشبینییەکانی کەشناسیش بێت شەپۆلێکی نوێی خۆڵبارین بەڕێوەیە.