جڤاکا کوردی و کوێلایەتی
PM:11:57:05/01/2023
3012 جار خوێندراوەتەوە
ئەبوبەکر کاروانی
+
-
ئێک ژ شانازیا گەلێ
کورد و جڤاکا کوردی ئەوە کو خودان پاشخانا خو یا دیرۆکا کویلایەتی نینە، د دیرۆکا
مە یا کوردان دا چ قوناغەک نینە کو کویلەیان چینەکا جڤاکیا دیار یا لەشێ دیرۆکا
جڤاکا مە پێکئینابیت.
دیرۆک و بیرا مە ب سەدان
سالان بەری راگەھاندنا رزگاریا ژ کویلایەتی یا ل روژئاڤا کو ل ئەمریکا ھەتا سالا
١٨٥٦پاشڤە مابوو، ژ ھەبوونا جڤاکیا کویلەیان یا دھێتە دیتن یا ڤالایە، دڤێت ڤی بابەتی
خواندنەکا زانستی بو بھێتە کرن و زێدەتر تێشکێ بێخنە سەر وەک تایبەتمەندیەکا ئایینی
و کەلتوری و دیرۆکی یا روحی و چڤاکێ کوردی زێدەتر لسەر براوەستیت و ڤەکولین و
خواندن بو بھێتەکرن.
دجیھان نوی ژی دا خەباتا کوردان یا بێ راوەستیان ژبو ئازادیێ،
خەبات بوو دژی نیشانێن کەلتورێ کویلایەتی و بەردەوامی دان ب وێ روحا نەتەوەیی بویە.
ئەگەر کویلایەتی دئەسل
دا ئاماژەبیت بو کرین و فروتنێ و ئاخفتن نەبوون دەربارەیی چارەنڤیسێ خو ب نەچاری تەسلیم بوون ب رەوشێن نەدلخواز را و
لاوازیا ئیرادێ بیت، دوی دەمی دا رەنگڤەدانا ھەرا ئاشکەرا ئەوە کو ب دەھان ملیونان
ژن کارێ لەشفروشیێ و بازرگانیێ ب لەشێ وان دکەن، کو ب مخابنی ڤە پایتەختێ مە ژی تێکەلی
ب ڤان جور بازرگانیین کرێت بویە.
ئەڤ کەسە دجیھانێ دا وەکی
کویلەیێن سپی تێنە نیاسین،خودانێن کویلان ژی ئەو کەسن کو گەلەک جاران دبن بەرگێ
مودێرنتی و ئازادیێ دا، شەرڤان ئیرادە وێرانکەر
و مافخورن: یاسا و ئەخلاق و مروڤایەتیێ
ژبو تێرکرنا حەزێن خو بنپێدکەن. ب تەعبیرا کانت مروڤی ژ ئارمانجێ دکەنە
ئامراز.ئانکو دەردئێخن ژ پارێزبەندییا ئەخلاقی و ل وێرێ پێڤە سەرەدەریێ دگەل دا دکەن.!
ئەگەر بگشتی ژی،دجیھانا
نوی دا، دیاردێن کوێلەبونێ پەیوەندی ب بکارئینانا مروڤی ڤە ھەبیت، رەنگێن وێ ژی دڤێت
دقازانج و لەش و کەیفبرنێ و کەلتوریێ ئیستیھلاکی و خەرجکرن و بیانیبوونا گیانێ مروڤی
دابیت، ل وی دەمی ھەمی کەسێن ل پشت دانەنیاسینا ڤان بھایان و تشتا، ب مەبەست یان بێ
مەبەست، گرنگیێ ب پێشڤەبرنا دیاردێن کویلایەتی ین مۆدێرن ددەن دکومەلگەھێ دا و ب
تایبەتی ژی دژی ژنێ
چونکی ھەمی دەنگ ل دژی
دین و کەلتور و بھاین ناڤخو و رەوشێ ھاتن بلندکرن، مەرج نینە ژبو ئازادیەکا زێدەتر
بیت بەلکی دبیت ژبو پارێزبەندییەکا دینی و یاسایی و ئەخلاقی و کومەلایەتیەکا کێمتربیت
بتایبەتی ژی سەبارەت ب رەگەزێ مێ، ژبو لێکجوداکرنا خوشیێ و بتایبەتی ژی خوشیا جنسی
ژ بەرپرسیارەتیا ئەخلاقی.ژبەر ھندێ ھەتا نوکە کێم دەنگی ل دژی گەشەپێدانا دیاردا لەشفروشیێ
و جھێن لەشفروشیێ ل ھەرێمێدا دەرئێخستیە.
ژبەر ھندێ ئەگەر دکومەلگەھامە
دا ھندەک رەوشێن زورداریا کومەلایەتی و جیاوازین رەگەزیی ژی بەرامبەر ژنێ مابن،جھێ
قەبیلکرنێ نینە،ئەو بەرھەمێ روحا دین و ئەخلاقی و بھاین وێ نینە، بەلکی بەرھەمێ پێگریبوون
ب داب و نەریتایە ب سەر ئەخلاقی و بھاین وێ و روحا دینی و رەوشا تایبەتا کومەلگەھا
کوردستانێ یە.
چارەسەری ژی ئەو نینە
راکرنا کەلتور و بھا و کەسێن مەعنەوی ین کومەلگەھێ، بەلکی ژنوی ڤە زیندیکرنا بھایان
و ب ئەخلاقیکرنا پەیوەندییان و پێشئێخستنا ھوشیاریا کەرامەتپارێزیێ، ئانکو کەرامەتا
مروڤ ژبو تێکەلیا ژیانێ و چاکسازیا سیاسی یا ئەساسی یە، ژبو کو ھەمی بھاین مە ین ئیسلامی و کومەڵایەتی و ئەخلاقی
تێک نەچن و بھاڤێنە مەیدانا مێژوویی یا ھوڤانە و خودان مەنتقەکێ میکانیکی یێ پێشکەفتی،
وەکی لەشەکێ بورجوازی یێ بێ ناسنامە و جەوھەر
و بێ خودان.