پرسا لاستیکرنا یاسایێ

6056 جار خوێندراوەتەوە

ژمێژ وەرە مە بهیستییە: یاسا دلەپێن زڤردەستاندا مینا لاستیکێیە، بڤێن دێ درێژکن و ئەگەر بڤێن دێ کورتکن. ل سەمتا چەند پرسەکێن ئەکتیڤکرنا هندەک ماددەیێن یاسایى ل ماوێ ساڵەکا بۆریدا و هەتا نها، نویترین بۆیەر ژى ب کارئینانا ئێک ژوان ماددەیان ژبۆ دەستەسەرکرنا سەرکێشەکێ بەرنیاس ل وەڵاتێ مە، هۆسان ژ نشکەکێڤە هەر وەکى دەستهەڵاتا دادوەرى بەریا نها د گوهێ گایدابوو.

ڤێ چەندێ بیرا من ل پەندا کوردەواریا بەربەڵاڤ ئانى، ئەوا دبێژت: ڕۆژەکێ زەلامەکێ ژبۆ شەریعەت ڤەبڕینێ ڕێکا خۆ گرت و قەستا زانایەکى کر، ل دیوانا وى ڕوینشت و گۆتێ: ماموستا من کێشەیەکا نە خوازیار هەیە، نزانم دێ چەوان و ژکیڤە دەست پێ کم؟! سەیدا مایە گوهوشى و گۆتێ کەرەم کە ب بستەهى بێژە تە خێرە؟!، ئینا وى زەلامێ گۆتێ: ماموستا ژ بەختێ منێ ڕەش ئەز شەرمزارم ل گەل تە، کەرێ من و یێ تە ل جەم هەڤ گرێداى بوون، لێ مخابن دیارە کەرێ تە کنفێ کەرێ من یێ کێشاى و نە ڕاوەستایە هەتا کەرێ من یێ خەندقاندى، ڤێجا ئەز هاتیمە تۆ ل گۆڕەى زانینا خوە و ل گۆرەى یاسیێن هەڤشێوە حوکمەکێ ب عەدالەت بکى، بێ ڕاوەستان بەسڤا ویدا: زەلام تۆ ب خو دزانى ئەو هەردوو گیانەوەرن دەوارن، چ یاسا بۆ دەواران وان نە هاتینە، وى زەلامى ل هەوا ئاخفتنا وى وەرگرت و گۆتى: ئممم تەمام سەیدا، باوەرکە من خەلەت گەهاندە تە، ئەو کەرێ من بوو یێ تە کوشتبوو، دەمێ مەلاى ئەڤە گۆهـ لێ بووى ئێکسەر گۆتە کەسەکێ حازر زوى هەرە بۆ من کتێبا (الحمار) بینە دا بزانم چ مافێن من دکەڤن ل سەر خودانێ وى کەرێ تاوانبار.

ل گەل ڕێزێن بێ سنۆر ژبۆ شەریعەتى و زانایێن ڤى بیاڤى، من باوەریەکا ڕەها ب شەریعەتێ خۆدێ هەیە، لێ یا ڕاست هندەک ژ زانایێن ئاینى ل ڤى زەمانى و هەمى زەمانان هەنە نانەکێ نە حەلال ب فێلبازی و سەختەکاریێ دخۆن، کا چەوان گەلەک زەڵامێن یاسا و قەزایێ د وەڵاتێ مەدا کێمخەمیێ ناکن ژ لادانا ڕێکا دادیێ و وێنەیەکێ کڕێت ژ سازیا دادگەهێ و ژ جهئینانا یاسایێ و دەستهەڵاتا قەزایى بەرچاڤ دکن و هەیبەتا سەروەریا یاسیێ دکنە زیڕۆ، هەرچەندە گەلەک شێوازێن ڤێ لەیزتنا کرێت هەنە، لێ بەهرا پتر دکەڤن ل ژێر چەترا (سیاسەتکرنا یاسایێ) و ژوان شێوازان: ئێکەم: نڤاندن و هوشیارکرنا ماددێن یاسایى ل گۆرەى بەرژەوەندى و میزاج و هەلویستێ خوەدى دەستهەڵاتان، ئەوا ل ڤێ داویێ ڕویداى ژ لڤاندن و پاڵڤەدانا دۆسەیەکێ ژ بۆ دەستەسەرکرن و دادگەهکرنا سەرکردەیەکێ سیاسى ب هندەک تومەتان پشتى ڕەوشا وییا سیاسى ل گەل هەڤالێن ویێن گاڤبڕ (منافس) ئاڵزین، ب ئەگەرا ململانەیا سیاسیا ناڤخویى هەڤپشکێ وى ل گەلدا پشتە ڕێ بوو، باشە بۆچى بەریا نها بەحسێ وان تۆهمەتان نەبوو؟!

دووھەم: کەرکرن و فەساڵکرنا هندەک تومەتێن قالبداى و بەرهەڤکرى ژ لایێ کاراکتەرێن سیاسىێن مەزن و دەستناڤداچووى، مینا تۆمەتا توند و تیژیێ، تیڕورێ، خیانەتێ و هەتا بگەهیە تێکدەرى و تۆمەتا ب جهئینانا ئەجیندەیێن دەرەکى کو ب زمانێ خۆ دبێژن: (دەستەکێ دەرڤە یێ ل پشتڕا) ل دژى لایەنێن ئوپوزسیونێ و ل هەمبەر هەڤڕکێن خو، دیسان ل بەرامبەر رۆشەنبیر و ڕۆژنامەڤان و هێزێن کومەڵگەهێ مەدەنى و ئەو خەلکێن دڕژنە سەرجادا، تایبەت بەرامبەر چالاکڤان و سەرکێشێن خۆنیشاندەران.

زۆر جاران دەستەهەڵاتدار (ب بێ شەرمى) هەمى تۆمەتان دئێخیتە تەڕازیا خۆکخوازیێ (ئیبتیزازێ) و دیسان د هاڤێتە ل سەر قەپانا هەڤکێشەیا دەستبەردان و داگێڕانێ ژ هندەک دەستەهەڵات و پایەیان بۆ لایەنێ دەستناڤداچووى و بهێزدا، وى دەمى دێ بینى حوکومەتێ دەست ژ هەمى تومەتا بەردا. میناکێن ڤێ یەکێ ل وەلاتێ مە ناهێنە هەژمارتن و ل هەمى جیهانا سیێ یا پاشڤەڕۆ.

ل ڤێرێ باشە بەحسێ چیرۆکا تۆهمەت و پاشان دەرئیخستنا حوکمێ نە حازریێ (غیابیێ) سێدارەدانێ ل ساڵا 2012 بۆ جێگرێ بەرێ یێ سەرۆک کومارێ عیراقێ یێ پێشتر (تارق هاشمى) بکین، چەوان وەکى سەرۆک هەرێمێ بەرێ (مەسعود بارزانى)، ب ئاشکەرایێ خویاکرى: "ژلایێ سەرۆک وەزیرێن عیراقێڤە ژ مە هاتە خواستن ئەم هاریکاربن ژبۆ دەرکەفتنا تارقى هاشمى ژ هەرێمێ – وى دەمى ل هەولێرێ بوو. مەژى بەرسڤدا مە گۆتە وان: ما خۆنە ئەم قاچاخچینە!" واتە دیاربوو ئەو توهمەتێن ئاڕاستەکرى دڕەوێن شاخداربوون، ئەگەر نە ڕامانا وێ خیانەتکارێ هەرە مەزن و تیرۆرستێ نمرە ئێکێ دژى عیراقێ و خەلکێ وێ ئەوە یێ وى دەمى سەرۆکاتیا حکومەتا عیراقێ دکر، کو داخوازکرى کەسەکێ یاسایێ توندترین حوکم بۆ دەرئێخستى هاریکارى بۆ بهێتە کرن، دا قورتال ببت!!

وە دیارە ئەڤ بابەتێ گرنگێ لاستیکرنا یاسایێ درێژاهیێ د خوازتن، لەوا دێ ب ئاناهیا خۆدێ من ل گەل خواندەڤانا ژڤانەکێ دیتر ل داهاتێ نێزیکدا هەبت.