PM:09:43:13/10/2024
172 جار خوێندراوەتەوە
+
-
زێدەباری ڕاگرتنا مووچە و سەدان قەیران و ئاریشە
و نەهامەتیێن خەلکی خودانێ ملیاران دۆلارانە، هەتا حزبێن وان ژی هایداری دۆسەیا
پارەیێ بن عەردی نینە و ب تنێ بۆ وان هەردوو بنەمالەیان و هژمارەکا کێم یا دەست و
دارێن وانە.
لدویف زانیاریان، بنەمالەیێن بارزانی و تالەبانی
خودانێ چەندین ملیار دۆلارانە کو پشت گرێدایە ب دزینا داهاتێ گشتی و برنا مووچەیێ
خەلکی و داهاتێ ناڤخۆ و گازێ و پەترۆلا قاچاخ و بازرگانیا دەرمان و ماددەیێن کحولی
و سەرانە وەرگرتن ژ بازرگانان.
بەری نها مەلا بەختیار بەرپرسێ دەستەیا کارگێریا
مەکتەبا سیاسیا یەکێتی دان ب هەبوونا ژێر زەمینێ تژی پارە و دۆلار دانابوو، پشتی
وێ یەکێ ژی ئەو بەرپرسێ یەکێتی هێدی هێدی ژ لایێ وێ حزبێ ڤە هاتە دویرئێخستن.
ژیدەرەکێ هایدار ڕاگەهاند، پارەیێ بنەمالەیا
بارزانی ب هایداریا مەسعود بارزانی بخۆ ل چەند جهێن تایبەت دهێتە هەلگرتن ژ وان ژی
سەرێ رەش ل پیرمام و چەند جهێن تایبەت و پێشتر ل بەنکا کوردستان کو سەر ب وێ بنەمالەیێ بوو. بنەمالەیا بارزانی دوو بەنک
ژی بناڤێ بەنکا کوردستان و ئارتی بەنک دامەزراندینە بۆ ئێخستەنە کار و سپیکرنا وان
پارەیان ژ وەلاتان ب رێکا کڕینا مولک و مالێن تایبەت.
بنەمالەیا تالەبانی ژی ب هەمان شێواز پارەی ل دوو
جهێن تایبەت و ل جهێ ئاکنجیبوونا مالا تالەبانی ل دەباشان و ل قەلاچولان هەلدگرن و
هێزێن تایبەت و نزیک ب خۆ داناینە بۆ پاراستنا وان پارەیان.
هەردووک بنەمالە پارەی ل بەنکان ب ترۆمبێلێن
ئەمبولاس ڤەدگوهێزن بۆ بن عەردی و جهێن تایبەت و ب زۆری ب شەڤ کارێ ڤەگوهاستن و
تالانکرنا بەنکان دکەن.
وەکی چەوا دەستپێکا ٢٠١٣ـێ ژی، پارەیێ بەنکان کو
پارەیێ وەلاتیان و پرۆژە و پارەیێ لقێ بەنکێن عێراقێ بوو ل هەرێمێ، هەمی هاتە ڤەگوهاستن و بۆ بن عەردی و هاتە
تالانکرن، ب وێ سەدەمێ ب دەهان وەبەرئینەر و سەرمایەدار کو پارە ل بەنکان دانابوون
ئیفلاس بوون.
ئێکەم کوژمێ
مەزنێ پارەی کو کەفتە دەستێ پارتی و یەکێتی ڤەدگەڕیت بۆ سالا ٢٠٠٣ـێ وی دەمێ ب
چەند هەلیکۆپتەران سێ ملیار دۆلار ژ پۆل
بریمەر حاکمێ ئەمریکا ل عێراقێ بناڤێ خەلکی وەرگرتن، لێ بنەمالەیێن بارزانی و
تالەبانی دناڤبەرا خۆ دا دابەشکرن.
سالا ٢٠٠٧ـێ وی دەمێ کو گۆهڕینا پۆستێ سەرۆک
وەزیران دناڤبەرا نێچێرڤان بارزانی و بەرهەم سالح دا هاتە کرن، ٥ ملیار دینار د
قاسەیا حکومەتێ دابوون، لێ دگەل وێ گۆهڕینێ دا گسکەک ل وێ قاسەیێ دا و ئەو پارە ژی
دناڤبەرا خۆ دا دابەش کرن.
ل دوماهیا سالا ٢٠١١ـێ ژی، کوژمێ چار ملیار
دۆلاران پارەیێ شرینیا پەترۆلا کۆمپانیێن بیانی دناڤبەرا هەردوو بنەمالەیان دا هاتنە
دابەشکرن.
جودا ژ وێ کو د سالا ٢٠٠٣ تا ٢٠١٤، بەغدا ١١٢
ملیار دۆلار بۆ هەرێمێ هنارتینە و بەشەکا زۆر وان جووت بنەمالەیان دەست بسەردا
گرتیە و بەنک تالانکرینە و ڤەگوهاستینە بۆ بن عەردی.
نوکە ژی پشتی ٣٣ سالان ژ شکەستنا حکومرانیا پارتی
و یەکێتی و دزینا ملیار دۆلارێن خەلکی، ٢٠ـێ ئۆکتۆبەرێ ل هەمبەر هەرفینەکا مەزنن و
ب تنێ ب چوونا خەلکی بۆ دەنگدانێ دوماهی ب دەستهەلاتا تالانی و دزینا مووچەی و
داهاتێ سەر عەردی و بن عەردیێ خەلکی دهێت و خەلک دشێت سزایا وان جووت بنەمالە و
حزبان بدەت.