سەرنووچە:

ژبەرچ ئەڤسالە هەڤبەر ب سالێن دەربازبووی تۆزبارین زێدەتر و خورتتر بوویە؟

PM:06:00:23/05/2022

404 جار خوێندراوەتەوە

+ -

شارەزایەکێ بیاڤێ سەقاناسی و ئەندامێ کۆمەلەیا گەردوونناسیا تێکساس ڕاگەهاند، کێمبوونا باران بارین و توندتربوونا رەشەبایان و بەرفرەهبوونا رووبەرێ بیابانان سەدەمن بۆ زۆربوون و خورتبوونا پێلێن تۆزبارینێ.

لوقمان حەویز شارەزایێ بیاڤێ سەقاناسی و ئەندامێ کۆمەلەیا گەردوونناسیا تێکساس د داخویانیەکێ دا ئاماژە ب وێ یەکی دایە، دیاردەیا تۆزبارینێ دیاردەیەکا سروشتیە ل گەلەک دەڤەرێن جیهانێ سالانە د وەرزێن جودادا ڕوو ددەت.

بەحسا وێیەکی ژی کریە، ئەو دیاردەیە ب زۆری ل وان دەڤەرێن جیهانێ هەیە کو پشکەک یان زۆربەیا دەڤەرێن وێ بیابانە یان ئەو دەڤەر و هەرێمە نێزیکن ژ بیابانان و باهۆز و بارستە هەوایێن سەر بیابانان ب ساناهی دگەهیتێ رووددەت.

دەربارێ سەدەمێ رویدانا تۆزبارینێ ل کوردستانێ ئەویەک ژی دادیارکرن، هەلکەفتا جوگرافیا کوردستانێ ب ئاوایەکیە ئەو باهۆز کو دهێنە سەر بیابانێن رۆژئاڤا و باشورێ عێراقێ و بیابانێن دی یێن سعودیە و ئوردن و سوریا ل هندەک دەم و وەرزێن سالێ بەرەڤ ئاراستێ کوردستانێ دهێن و تا ڕەشەبا بهێزبن تۆزبارین بهێزتر دبیت و تۆزبارین ل هەرێمێ دیاردەیەکا سروشتییە.

لوقمان حەوێز دەربارێ سەدەمێن زۆربون و خورتبوونا تۆزبارینێ د ڤان سالێن داویدا ئاماژە ب وێ دایە، هەر سێ سەدەمێن کێمیا باران بارینێ و خورتتربوونا باهۆزان و بەرفرەهبوونا رووبەرێ بیابانان ب ئاوایەکێ سەرەکی گرێداینە ب دیاردەیا گۆهرینا سەقای کو نها بڕێڤەیە ل هەمی جیهانێ و کارتێکرنێن وێ ل زۆربەیا دەڤەرێن جیهانێ هەست پێ دهێتەکرن ب تایبەتی و ب تایبەتتر ژی ل دەڤەرێن رۆژهەلاتا ناەەڕاست.

د درێژاهیا ڕاگەهاندنا خۆدا لوقمان حەوێز دبێژیت ژی، ب کورتی هەمی ئەو تۆزبارینە بڤێ داویێ کو روویدایە و روویددەن ب یا نهاژی ڤە سەدا سەد سروشتینە و دەستێ وولاتان یان مرۆڤان تێدا نیە و ترس نەڤێت.

ئەڤەژی د دەمەکیدایە، دەمێ چەند مەهن چەند پێلێن تۆزبارینێن توند بەرێ خۆدایە هەرێما کوردستانێ و عێراقێ و ل دیڤ پێشبینیێن سەقاناسی ژی بیت پێلەکا دی یا نوو یا تۆزبارینێ برێڤەیە.

هەروەسا، نوژدارێن پسپۆر د بیاڤێ تەنکە نەفەسیی دا کارتێکرن و زیانێن تۆزبارینێ لسەر ژیانا وەلاتیاندا ب چەند خالان بەلاڤکریە ڕێکێن خۆ پارێزیێ ژی داینە دیارکرن، ئەوژی ئەڤەنە:

- هەستیاریێ پەیدا دکەت د چاڤ و دفناندا

- بیبیکا چاڤی سۆر دبیت و دخوریێت.

- بێهنتەنگیێ پەیدا دکەت.

- خوونبەربوونێ دروست دکەت.

- گوهـ کول دبن.

- پیستێ لەشێ مروڤی دخوریێت و سۆر دبیت.

- کارتێکرن هەیە لسەر کوئەندامێ هەناسەدانێ.

- پەیدابوونا کوخک و بێهنژینێ.

چارەسەری

- ژ مال نه‌ده‌ركه‌ڤن و ده‌رگه‌هـ و په‌نجه‌ران ژی بگرن.

- دەمێ د چیە ژده‌رڤه‌ ماسكێ بکاربینە.

- فێقى و كه‌سكاتی بخون.

- دەمێ سیاربوونا ترومبێلێ سارکەر و هەوایێ ناڤ ترومبێلێ بکاربینن و جامێن ترۆمبێلێ بگرن.

- دوور بکەڤن ژ گیانەوەرێن مینا سەیان و پشیکان.

- ئەوێن دەرکەڤن ژی زێدەتر خو بدەنە ناڤا سروشتی و بن دار و باران.

دەمێ دروستبوونا هەر ئەگەرەکا کارتێکرنا تۆزبارینێ، سەرەدانا نەخوشخانێ بکە.

گەلەری